Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Το τελευταίο διάστημα, οι χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής κλονίζονται από μια δίχως προηγούμενο μεταναστευτική κρίση. Οι μεταναστευτικές ροές είναι ανεξέλεγκτες, με τον Πρόεδρο της Κόστα Ρίκα, Rodrigo Chaves, να δίνει εντολή στους αξιωματούχους του να κηρύξουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τη χώρα, καθώς ο αριθμός των μεταναστών που περνούν από το μικρό έθνος της Κεντρικής Αμερικής έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από 60.000 μετανάστες έχουν εισέλθει στη χώρα από τον Παναμά. Σε δηλώσεις του, ο Chaves ανέφερε: «Έδωσα εντολή στο Υπουργείο Εσωτερικών να υιοθετήσει αυστηρή στάση απέναντι σε οποιονδήποτε εκλαμβάνει ως αδυναμία την ευσπλαχνία της Κόστα Ρίκα».
Εκτός από τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής, ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών προέρχεται από τη Βενεζουέλα, την Αϊτή και την Κούβα, καθώς και από την Αφρική και την Ασία. Η Κόστα Ρίκα, ουσιαστικά, αποτελεί μια χώρα διέλευσης για τους μετανάστες, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις Η.Π.Α. και τον Καναδά. Τα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότεροι από 390.000 πρόσφυγες και μετανάστες, κυρίως από τη Βενεζουέλα και τον Ισημερινό, έχουν εισέλθει στον Παναμά και την Κόστα Ρίκα από το 2022. Οι μεταναστευτικές ροές στα σύνορα Μεξικό-Η.Π.Α. έχουν διογκωθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς τις τελευταίες μέρες χιλιάδες άνθρωποι περνούν καθημερινά τα σύνορα προς την πολιτεία του Τέξας.
Βέβαια, πολλοί πολιτικοί πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκουν καταφύγιο στην Κόστα Ρίκα, η οποία έχει φτάσει σε οριακό σημείο, και ενώ κυβερνητικές δηλώσεις αναφέρουν ότι υπάρχει ακόμα χώρος και προστασία για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, δεν λείπουν οι συζητήσεις για μια πιο περιοριστική πολιτική ασύλου. Ο Πρόεδρος Chaves αναμένεται να ταξιδέψει στον Παναμά, για να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Laurentino Cortizo, με επίκεντρο την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης που εκτυλίσσεται στην περιοχή Darien Gap, κατά μήκος των κοινών συνόρων τους. Μετά την ολοκλήρωση της μεταξύ τους συζήτησης, ο Chaves και ο Cortizo σχεδιάζουν να επισκεφθούν έναν καταυλισμό μεταναστών στον Παναμά, που παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια στους πρόσφυγες και τους μετανάστες που κατακλύζουν την περιοχή.
Ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, Jorge Rodriguez, δήλωσε ότι η επίσκεψη θα επιτρέψει στους Προέδρους Chaves και Cortizo να εμπλακούν άμεσα στην κατάσταση και να επιδείξουν την κοινή προσπάθειά τους για τη διαχείριση των ροών πληθυσμού. Παράλληλα, τόνισε ότι το ταξίδι ευθυγραμμίζεται με τη δέσμευση της Κόστα Ρίκα προς τις Η.Π.Α. να διατηρήσουν μια ασφαλή και εύρυθμη μετανάστευση, με σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας. Παράλληλα, ο Rodriguez αναγνώρισε τις περιορισμένες δυνατότητες διαχείρισης αυτής της άνευ προηγουμένου κατάστασης. Η μεγάλη παρουσία μεταναστών έχει επιβαρύνει τοπικές κοινότητες, όπως το Paso Canoas, όπου οι κάτοικοι έχουν διαμαρτυρηθεί για τις αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια και τις υπηρεσίες υγείας.
Με τη σειρά του, ο Ugochi Daniels, αναπληρωτής Διευθυντής επιχειρήσεων του Διεθνή Οργανισμού Μετανάστευσης, ανέφερε ότι απαιτείται μεγαλύτερη και περισσότερο συντονισμένη περιφερειακή προσπάθεια, για μια πιο μακροπρόθεσμη λύση στη σταθερή μετακίνηση ευάλωτων ατόμων προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Ο.Η.Ε. εκτίμησε ότι φέτος, μέχρι τον Αύγουστο, χρειαζόταν $ 55,2 δις για να αντιμετωπίσει τις επιδεινούμενες παγκόσμιες κρίσεις, αλλά έλαβε κεφάλαια μόνο για το 71% αυτών. Ο Παναμάς και η Κόστα Ρίκα ζητούν διεθνή βοήθεια για τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης, όμως δεν έχει διευκρινιστεί η προέλευση των κεφαλαίων που είναι αναγκαία για να γίνει αυτό.
Η έλλειψη χρηματικής βοήθειας δεν είναι νέο πρόβλημα και έχει γίνει ιδιαίτερα αξιοσημείωτη στη μαζική μετανάστευση από τη Βενεζουέλα. Καθώς περισσότεροι από 7,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Τον Σεπτέμβριο, μια έκθεση του Ο.Η.Ε. ανέφερε ότι απαιτούνται $ 400 εκατ. για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης στη Βενεζουέλα, αλλά ο διεθνής οργανισμός είχε λάβει μόνο το ένα τρίτο από αυτά. Η οικονομική βοήθεια είναι ξεκάθαρα ανεπαρκής, πράγμα που αποτελεί αντανάκλαση της ανεπαρκούς προσοχής που λαμβάνει η Λατινική Αμερική και του ανεπαρκούς ενδιαφέροντος που έχουν οι Κυβερνήσεις της περιοχής για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Παράλληλα, οι πιέσεις των Η.Π.Α. στις γειτονικές της χώρες να κρατήσουν μακριά τις μεταναστευτικές ροές και να δημιουργήσουν νέα εμπόδια προκάλεσαν προσωρινή παύση των αφίξεων στα σύνορα, αλλά αυτό ακολουθήθηκε από νέα άνοδο. Οι Κυβερνήσεις, πλέον, καλούνται να αντιμετωπίσουν πραγματικά τις βαθύτερες αιτίες της μετανάστευσης, όπως η φτώχεια, η διαφθορά, το έγκλημα και η πολιτική καταστολή. Έτσι, αντί να επιβάλλουν περιορισμούς, οι Κυβερνήσεις θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για να βοηθήσουν τους μετανάστες, όπως η δημιουργία προγραμμάτων εργασίας, παρέχοντας, παράλληλα, νόμιμες οδούς για τους μετανάστες να ταξιδεύουν, ώστε να μην χρειάζεται να στραφούν σε λαθρέμπορους, οι οποίοι συγκεντρώνουν έως και $ 10 δις ετησίως στα σύνορα Η.Π.Α.-Μεξικού. Οι προσπάθειες ελέγχου της μετανάστευσης και το κλείσιμο των συνόρων, ως μέθοδοι αποτροπής, φαίνεται να μην λειτουργούν, το μόνο που πετυχαίνουν είναι η δημιουργία πιο επικίνδυνων συνθηκών για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Οι Κυβερνήσεις δεν μπορούν πάντα να ελέγξουν τη μετανάστευση, μπορούν, όμως, να τη διαχειριστούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Costa Rica and Panama Seek Joint Strategies For Migrant Crisis, The Tico Times, διαθέσιμο εδώ
- Costa Rica plans state of emergency amid ‘migration crisis’, DW, διαθέσιμο εδώ
- As migration surges in Americas, ‘funds simply aren’t there’ for humanitarian response, UN says, ABC News, διαθέσιμο εδώ
- Costa Rica to declare state of emergency amid migrant surge, Reuters, διαθέσιμο εδώ
