Της Ζένιας Κουφοπαντελή,
Η περιοχή της Θεσσαλίας έχει πληγεί σοβαρά από το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας Daniel, με τους κατοίκους να έρχονται αντιμέτωποι με ανεπανόρθωτες ζημιές, κατεστραμμένες κατοικίες και καλλιέργειες, δεκάδες νεκρούς, αλλά και με χιλιάδες νεκρά ζώα. Η τραγική κατάσταση αναμένεται να αφήσει το στίγμα της και μακροπρόθεσμα, καθώς η δημόσια υγεία μόλις έχει αρχίσει να πλήττεται και οι απειλές ολοένα και αυξάνονται. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι τα λιμνάζοντα και τα στάσιμα νερά θα πρέπει πάντοτε να θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα. Μέχρι στιγμής, το νερό κρίνεται ακατάλληλο στις Αλυκές και στο Φυτόκο Νέας Ιωνίας όσον αφορά τον Δήμο Βόλου, καθώς και στον Δήμο Αγιάς, στις κοινότητες Στομίου, Παλαιόπυργου και Ομολίου. Σύμφωνα με την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, κ. Ειρήνη Αγαπηδάκη, έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιπτώσεις μολύνσεων και λοιμώξεων, που προκλήθηκαν ως επακόλουθο της επαφής των κατοίκων με μολυσμένα νερά και ορισμένες από τις οποίες ενδέχεται να εξελιχθούν σε πολύ σοβαρές καταστάσεις.
Οι κάτοικοι πολλών περιοχών διατρέχουν κίνδυνο από τη χρήση του νερού, καθώς εκεί ενδέχεται να ενδημούν ποικίλοι παθογόνοι παράγοντες, κατά βάση βακτήρια και ιοί. Η παρουσία νεκρών ζώων, φυτοφαρμάκων και λυμάτων, δημιουργεί ένα πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στις εξής λοιμώξεις:
- Γαστρεντερίτιδα: Πρόκειται για μία λοίμωξη που προκαλείται κατά βάση από κατανάλωση μολυσμένου νερού, που ενδέχεται να ενδημούν συγκεκριμένοι ιοί όπως νορο-ιοί, ροτα-ιοί και αδενο-ιοί. Εκδηλώνεται συνήθως έπειτα από 1-10 ημέρες, κυρίως με την εμφάνιση διάρροιας και εμέτων, ενώ δύνανται να εμφανιστούν ναυτίες, ζάλη, πόνος στην κοιλιά, κόπωση ή ρίγη. Οι περισσότερες περιπτώσεις ασθενών δεν διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο, με τους περισσότερους να αναρρώνουν πλήρως, χωρίς περαιτέρω επιπλοκές. Από την άλλη, άτομα ανοσοκατεσταλμένα, με αναπηρία, βρέφη, μικρά παιδιά ή ηλικιωμένοι, ενδέχεται να χρήζουν νοσηλείας για την αντιμετώπιση διαφόρων επιπλοκών, συμπεριλαμβανομένου και της αφυδάτωσης.
- Ηπατίτιδα: Έχει εκφραστεί ιδιαίτερη ανησυχία κυρίως για τις ηπατίτιδες Α και Ε, η εξάπλωση των οποίων ευνοείται από τις συνθήκες που επικρατούν αυτήν τη στιγμή στην περιοχή της Θεσσαλίας. Χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση ικτέρου, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπου κρίνεται επιτακτική η άμεση νοσηλεία, ενδέχεται οι ασθενείς να εμφανίσουν επίμονους εμέτους και ποικίλες επιπλοκές. Αμφότερες έχουν περίοδο επώασης 15-60 ημέρες, οπότε κι εκδηλώνονται συμπτώματα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι περισσότεροι έχουν εμβολιαστεί για την ηπατίτιδα Α, όμως για την ηπατίτιδα Ε δεν υπάρχει εμβόλιο.
- Λεπτοσπείρωση: Προκαλείται από μόλυνση με βακτήριο το γένους Leptospira και παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα, ενώ αποτελεί την πλέον διαδεδομένη ζωονόσο. Η μόλυνση με το μικρόβιο γίνεται μέσω βλεννογόνων, αλλά και ανοιχτών πληγών. Επιπρόσθετα, ευνοείται από υγρό περιβάλλον και την παρουσία οργανικών υλών, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος μόλυνσης να αυξάνεται κατακόρυφα, πρωτίστως στον χειμαζόμενο κάμπο της Θεσσαλίας. Άτομα που εμφανίζουν εξανθήματα, ίκτερο, συμπτώματα κοινού κρυολογήματος, γαστρεντερίτιδας, ή ακόμα και νεφρική ανεπάρκεια θα πρέπει να συμβουλευτούν ειδικούς, καθώς υπάρχει περίπτωση να πάσχουν από την νόσο.
- Ιός του Δυτικού Νείλου: Μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα από μολυσμένα κουνούπια και η πλειονότητα των ατόμων που μολύνονται δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Σε ποσοστό περίπου 20% ενδέχεται να εμφανιστούν ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, κόπωση, ναυτία, εμέτους ή κοιλιακό άλγος, συμπτώματα που συνήθως υποχωρούν σε 3 έως 6 ημέρες. Στις περιπτώσεις βαριά πασχόντων (ποσοστό μικρότερο του 1%), μπορεί να προσβληθεί το κεντρικό νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα την εμφάνιση εγκεφαλίτιδας, μηνιγγίτιδας, ή διαταραχών συμπεριφοράς, βάδισης, όρασης και κινητικότητας. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί είτε να διαρκέσουν για μερικές εβδομάδες είτε, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, να αφήσουν μακροχρόνια νευρολογικά προβλήματα και διαταραχές.
Με σκοπό την προστασία της δημόσιας υγείας, οι κάτοικοι της Θεσσαλίας θα χρειαστεί να τηρούν μια σειρά από οδηγίες όπως συστήνονται από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας. Το τακτικό πλύσιμο των χεριών με εμφιαλωμένο νερό και σαπούνι συνιστά αναμφίβολα αδήριτη ανάγκη. Η χρήση εμφιαλωμένου νερού, καθίσταται, επίσης, απαραίτητη για πόση, πλύσιμο και παρασκευή τροφής, ατομική υγιεινή, καθαρισμό τραυμάτων και πληγών και για οικιακή χρήση. Όσον αφορά τον καθαρισμό του σπιτιού, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μάσκες προστασίας (Ν95 ή FFP2), προστατευτικά γάντια από καουτσούκ και γυαλιά, ψηλές αδιάβροχες μπότες.
Επιπλέον, θα χρειαστεί να απομακρυνθούν αντικείμενα που έχουν έρθει σε επαφή με τα νερά της πλημμύρας, όπως στρώματα ή ήδη οικοσκευής, καθώς και τρόφιμα ή ανοιχτές συσκευασίες. Σε περίπτωση ύπαρξης εντόμων, καλό θα είναι να χρησιμοποιηθούν εγκεκριμένα εντομοκτόνα, ενώ λόγω πιθανής εμφάνισης τρωκτικών, επιβάλλεται πολλά αντικείμενα να μετακινούνται με προσοχή. Τέλος, θα πρέπει να αποφεύγεται η επαφή γυμνού δέρματος με το νερό, καθώς αυτό ενδέχεται να είναι μολυσμένο, ενώ σε περίπτωση εμφάνισης αδιαθεσίας, αναπνευστικών προβλημάτων, εξανθημάτων ή γαστρεντερικών διαταραχών οι πλημμυροπαθείς να ζητήσουν άμεσα ιατρική βοήθεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οδηγίες προστασίας της δημόσιας υγείας μετά από πλημμύρα, Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας. Διαθέσιμο εδώ
- Αγαπηδάκη: Κίνδυνος λεπτοσπείρωσης στη Θεσσαλία – Ανησυχία για τη νέα κακοκαιρία, Καθημερινή. Διαθέσιμο εδώ
- Κακοκαιρία «Daniel» – Μαγιορκίνης: Υπάρχει κίνδυνος και για ηπατίτιδα στις πλημμυρισμένες περιοχές, Πρώτο Θέμα. Διαθέσιμο εδώ
- Ε. Αγαπηδάκη: Οι νέες περιοχές της Μαγνησίας που κρίθηκε κατάλληλο το νερό, e-thessalia.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Νοσήματα, Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας. Διαθέσιμο εδώ
