Του Μάριου Δεστούνη,
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τεταμένες σχέσεις Η.Π.Α. και Κίνας, καθώς και η κινεζική στρατιωτική προκλητικότητα γύρω από την Ταιβάν, αναγκάζουν όλο και περισσότερα κράτη να αναθεωρήσουν τις στρατιωτικές τους πολιτικές και να εκσυγχρονίσουν τις στρατιωτικές τους υποδομές και ικανότητες. Η Ιαπωνία προχωρά άμεσα στην υλοποίηση του νέου στρατιωτικού εξοπλιστικού προγράμματός της, το οποίο θα ανέλθει στα $ 320 δις, κάτι που το καθιστά το μεγαλύτερο σε κόστος από τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ανακοίνωση αυτή τάραξε ακόμα περισσότερο τις διπλωματικές σχέσεις στην περιοχή, καθώς η Ιαπωνία, ούσα η χώρα που όχι απλά ηττήθηκε στο Β΄ Παγκόσμιο, αλλά δέχτηκε και τη ρίψη των δύο ατομικών βομβών, ακολουθούσε ένα Σύνταγμα που απαγόρευε οποιαδήποτε επιθετική κίνηση ή απόκτηση όπλων που μπορεί να εκληφθεί από τα γειτονικά κράτη ως απειλή, καθιστώντας τη χώρα πρεσβευτή του πασιφισμού για πολλά χρόνια.
Η κίνηση αυτή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ερμηνευτεί ως μια διάθεση της Ιαπωνίας για στροφή προς επιθετικές ή επεκτατικές ενέργειες, καθώς το κίνητρο της χώρας είναι καθαρά η ικανότητα άμυνας σε περίπτωση πολέμου και η τεχνολογική εξισορρόπηση στις στρατιωτικές τεχνολογίες σε σύγκριση με το κινεζικό κράτος. Η Ιαπωνία στοχεύει στην απόκτηση πυραύλων Tomahawk, στην αύξηση των στρατηγικών αποθεμάτων πυρομαχικών, στην ανάπτυξη νέων συντονιστικών κέντρων επικοινωνίας και τη δημιουργία υπερηχητικών οπλικών συστημάτων.
Η αλλαγή στη στρατιωτική στάση της Ιαπωνίας είναι καθαρά προϊόν ανάγκης προσαρμογής στη νέα παγκόσμια πραγματικότητα, όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Fumio Kishida, με αποκλειστικό στόχο τη θωράκιση της άμυνας της χώρας και όχι την κλιμάκωση των σχέσεων με την Κίνα. Οι τωρινές ικανότητες εμβέλειας των πυραύλων της Ιαπωνίας ανέρχονται στα 50 χιλιόμετρα, ενώ με την απόκτηση των νέων βαλλιστικών πυραύλων, η εμβέλεια θα αυξηθεί σε περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα, με δυνατότητα πλήγματος στόχων σε κινεζικά εδάφη και τη Βόρεια Κορέα. Η Ιαπωνία, μέχρι το 2027, υπολογίζει να έχει διπλασιάσει το στρατιωτικό προϋπολογισμό της σε 2% του Α.Ε.Π. της χώρας και ο κύριος λόγος είναι η εξωτερική και στρατιωτική πολιτική του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Η Κίνα βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω από τις Η.Π.Α., στις χώρες με τον μεγαλύτερο στρατιωτικό προϋπολογισμό και έχει ξεκαθαρίσει τη διάθεσή της να συνεχίσει το εξοπλιστικό της πρόγραμμα, με στόχο ο κινεζικός στρατός να φτάσει στο επίπεδο των Η.Π.Α., ώστε να μπορεί να διεκδικήσει ρεαλιστικά την Ταίβάν. Η Ιαπωνία, παρακολουθώντας την Κίνα να εξελίσσεται σε ένα στρατιωτικό μεγαθήριο, αναγκάζεται να ακολουθήσει, ώστε να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να αποκτήσει την ικανότητα να αμυνθεί αποτελεσματικά στο έδαφός της ή υπέρ των συμμάχων της στην περιοχή.
Οι Ιάπωνες αξιωματούχοι φοβούνται ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ίσως ανοίξει την «όρεξη» στην Κίνα να υλοποιήσει τη ρητορική περί επανένωσης της με την Ταϊβάν, η οποία ανήκει στο δυτικό στρατόπεδο μαζί με την Ιαπωνία. Η ιαπωνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι η Ιαπωνία θα βοηθήσει στρατιωτικά την Ταιβάν σε περίπτωση επίθεσης από την Κίνα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τα νησιά της Ιαπωνίας, όπως για παράδειγμα τα νησιά Ryukyu, είναι πολύ πιθανοί στόχοι επιθέσεων και ο ιαπωνικός στρατός θέλει να έχει τη δυνατότητα απάντησης σε μια επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους, με δικούς της. Η Κίνα, μάλιστα, προχωρά στην αύξηση της παρουσίας του στόλου της στα ιαπωνικά νησιά Senkaku, τα οποία διεκδικεί ως δικά της. Το πιο ηχηρό μήνυμα ήρθε όταν, κατά την επίσκεψη της Nancy Pelosi στην Ταιβάν τον Αύγουστο του 2022, η Κίνα εκτόξευσε πυραύλους που προσγειώθηκαν στα ύδατα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Ιαπωνίας, στα σύνορα με την Ταϊβάν.
Το δεύτερο αίτιο ανάγκης θωράκισης της ασφάλειας της Ιαπωνίας είναι η όλο και αυξανόμενη επιθετικότητα της Βόρειας Κορέας, η οποία έχει προβεί σε δοκιμές βαλλιστικών πυραύλων πάνω από τον ιαπωνικό εναέριο χώρο. Ταυτόχρονα, εξοπλίζει διαρκώς τον στρατό της και ο ηγέτης της, Kim Jong Un, βρίσκεται σε στενή συνεργασία με το Xi Jinping και το Vladimir Putin. Επιπλέον, οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών κάνουν λόγο ότι η Βόρεια Κορέα έχει στην κατοχή της 40 πυρηνικές κεφαλές, οι οποίες φαντάζουν ελάχιστες μπροστά στα πυρηνικά οπλοστάσια άλλων χωρών, αλλά είναι υπεραρκετές ώστε να πλήξουν μια χώρα, όπως η Ιαπωνία, με τρομακτικά αποτελέσματα.
Από την πλευρά της, η Κίνα προειδοποιεί την Ιαπωνία να αναλογιστεί τις κινήσεις της και να μην συμβάλλει με τις πράξεις της στην κλιμάκωση της κατάστασης στην περιοχή, που σύμφωνα με την Κίνα είναι προϊόν του αφηγήματος των Η.Π.Α. περί κινεζικής προκλητικότητας, παρόλο που ο ίδιος ο Xi Jinping έχει θέσει την επανένωση της Ταϊβάν με την Κίνα ως κεντρικό στόχο του κόμματος. Για την Ιαπωνία και τους συμμάχους της στην περιοχή, που απολαμβάνουν την απόλυτη στήριξη των Η.Π.Α., η αύξηση των στρατιωτικών υποδομών και η αναβάθμιση των αμυντικών ικανοτήτων είναι ένα καθοριστικό μέτρο πρόληψης μιας κατάστασης, όπως εκείνης στην Ουκρανία, αλλά και της διατήρησης του status quo. Οι Η.Π.Α., από την πλευρά τους, χαιρετίζουν την απόφαση της Ιαπωνίας να ενισχύσει τον αμυντικό μηχανισμό της χώρας, καθώς είναι αναγκαία η ισχυρή στρατιωτική παρουσία των συμμάχων τους στην περιοχή για τη διατήρηση της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων.
Το σίγουρο είναι ότι η κατάσταση στην περιοχή θα παραμείνει έκρυθμη, κάτι το οποίο επιβεβαιώνει περίτρανα η αλλαγή της στρατιωτικής πολιτικής της Ιαπωνίας, ενώ τα στρατιωτικά εξοπλιστικά προγράμματα θα συνεχίσουν να είναι προτεραιότητα στις κρατικές ατζέντες των χώρων που απειλούνται από την ενδυνάμωση της Κίνας, καθώς η πολεμική πραγματικότητα πλέον καθορίζεται πολύ περισσότερο από την ικανότητα αντεπίθεσης παρά άμυνας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Japan approves long-range weapons to counter growing threats from rivals, CNN, διαθέσιμο εδώ
- What will Japan’s military build-up look like?, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Eyeing China, Japan lifts longtime restrictions to allow major defense buildup, npr, διαθέσιμο εδώ
- Pacifist Japan unveils biggest military build-up since World War Two, Reuters, διαθέσιμο εδώ
