Της Χριστίνα Μπουέτι,
1866: Το κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας, ο πρώτος ακρογωνιαίος λίθος που ανεγέρθηκε στο νεοϊδρυθέν ελληνικό κράτος μετά την απόρριψη του οθωμανικού ζυγού, τοποθετήθηκε επίσημα στις 3 Οκτωβρίου 1866. Αυτό το ορόσημο της Αθήνας περιέχει μερικούς από τους πιο πολύτιμους θησαυρούς της Αρχαίας Ελλάδας, καθώς ήταν το πρώτο μουσείο που χτίστηκε στο ελληνικό κράτος μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από την οθωμανική κυριαρχία.
Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα, το 1834, δημιούργησε την ανάγκη για την εδραίωση μουσείου, με τις αρχαιότητες αρχικά να φιλοξενούνται σε πολυάριθμα κτίρια και μνημεία (είχε προηγηθεί ένα μουσείο στην Αίγινα από τον Καποδίστρια). Από τότε η αρχαιολογική συλλογή παρουσιάστηκε σε πολλές τοποθεσίες μέχρι το 1858, όταν ξεκίνησε ένας διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για τη θέση και τον σχεδιασμό του μουσείου.
Η ανέγερση του μουσείου έγινε σε χώρο που είχε δωρίσει η Ελένη Τοσίτσα, αφού δόθηκε ένα τετράγωνο γης στην οδό Πατησίων στην ελληνική κυβέρνηση. Οι εργασίες για την κατασκευή του ξεκίνησαν το 1866, ενώ περατώθηκαν το 1889, με χρηματοδότηση από την ελληνική κυβέρνηση, την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία και την κοινότητα των Μυκηνών. Βάση ήταν τα σχέδια του Λανγκέ, ενώ ο Ερνέστο Τσίλερ έκανε μερικές παρεμβάσεις για την πρόσοψη. Στην τελετή ίδρυσης παρευρέθηκαν ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’, Υπουργοί, πολιτικοί, μέλη της Ιεράς Συνόδου και πλήθος κόσμου.
Σημαντικοί ευεργέτες ήταν ο Δημήτριος και Νικόλαος Βερναρδάκης, από την Αγία Πετρούπολη, καθώς προσέφεραν γενναιόδωρη χρηματική ενίσχυση. Η αρχική του ονομασία ήταν «Κεντρικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον». Αργότερα, ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης έδωσε το σημερινό όνομα του Μουσείου, το 1881.
Το μουσείο χρειάστηκε να κλείσει κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και επαναλειτούργησε το 1947. Ήδη από τη δεκαετία του ΄80 το μουσείο έχει στο ενεργητικό του πλήθος θεματικών εκθέσεων, τόσο περιοδικές όσο και μόνιμες, με πλούσιο περιεχόμενο. Η συλλογή του περιλαμβάνει εκθέματα από την προϊστορική μέχρι την εποχή του Ρωμαϊκού Κράτους και φυλάσσονται πάνω από 16.000 μοναδικά γλυπτά. Μερικά από τα πιο σημαντικά εκθέματα περιλαμβάνουν τον Χρυσό Μυκηναϊκό Θόλο, τα αγάλματα της Αφροδίτης και του Ποσειδώνα, καθώς και τα αντικείμενα από τον τάφο του Φιλίππου. Στις αίθουσες των γλυπτών θα βρούμε έργα τέχνης από τους κορυφαίους καλλιτέχνες όπως ο Αγοράκριτος, Πραξιτέλης, Σκόπας και Πολύκλειτος. Το μουσείο προσφέρει ποικίλες, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για το κοινό. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έχει συμμετάσχει σε πολλά εκθεσιακά προγράμματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό από τα τέλη του 20ού αιώνα.
Κατά το διάστημα 2002-2004, ανακαινίστηκαν όλες οι αίθουσες εκθέσεων του μουσείου που είχαν υποστεί ζημιές από τον σεισμό του 1999. Σήμερα αποτελεί το «πρώτο» μουσείο της χώρας με τους επισκέπτες του να είναι χιλιάδες κάθε χρόνο και να έρχονται τόσο από την υπόλοιπη Ελλάδα όσο και από κάθε σημείο του ορίζοντα του κόσμου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 3 Οκτωβρίου 1866: Η τελετή θεμελίωσης του κτιρίου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, in.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ιστορία του Μουσείου – Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, namuseum.gr, Διαθέσιμο εδώ
