Του Χάρη Κουρή,
Η διακρατική αστυνομική συνεργασία δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο. Αρκετές χώρες, κυρίως στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάποιες φορές αφήνουν τις αστυνομικές δυνάμεις μιας άλλης χώρας, να εισέλθουν μέσα στα σύνορά τους, ώστε να αντιμετωπίσουν έναν εγκληματία, που καταζητείται σε περισσότερες από μία χώρες. Όμως, σε αντίθεση με τις περισσότερες σχετικές περιπτώσεις, στις οποίες τα εγκλήματα μπορεί να μην είναι τόσο σοβαρά, η Κένυα πρόκειται να στείλει αστυνομικές δυνάμεις για να βοηθήσει την Αϊτή.
Όπως είναι γνωστό, η Αϊτή υποφέρει από διάφορα προβλήματα, ήδη από τον πρώτο καιρό της ανεξαρτησίας της. Ποικίλες πληγές έχουν αφήσει το στίγμα τους στη χώρα, από οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις, μέχρι σεισμούς, πλημμύρες και ανεμοστροβίλους, προβλήματα που έχουν προκαλέσει πολλαπλές σοβαρές ζημιές. Όμως, το τρέχον πρόβλημα με την έξαρση της εγκληματικής βίας, ξέφυγε από οποιονδήποτε έλεγχο, μετά τη δολοφονία του Προέδρου Jovenel Moïse το 2021. Η αιτία της δολοφονίας του, πιθανώς εντοπίζεται στην προσπάθεια του να καταπολεμήσει τη διαφθορά και το εμπόριο ναρκωτικών, ενώ ήταν γνωστός και για τις προσπάθειές του να μετριάσει τη δύναμη της αντιπολίτευσης, με την Κυβέρνηση να χάνει από τότε τον έλεγχο πολλών περιοχών. Τη θέση της αστυνομίας πήραν αυτόκλητες ομάδες εκδικητών, οι οποίες μόνο φέτος έχουν προπηλακίσει τουλάχιστον 350 άτομα με τη δικαιολογία, ότι άνηκαν σε συμμορίες, αλλά και πάλι, από την αρχή του 2023 μέχρι τον Αύγουστο, σημειώθηκαν τουλάχιστον 2.439 θάνατοι, 902 τραυματισμοί και 951 απαγωγές. Την ίδια στιγμή, η αστυνομία αδυνατεί να αντιμετωπίσει την υπεροπλία των βαριά οπλισμένων συμμοριών, οι οποίες μάλιστα έχουν στήσει και οδοφράγματα, που δυσκολεύουν την παροχή πρώτων βοηθειών προς τον τοπικό πληθυσμό.
Ως απάντηση προς την έκκληση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres, για χρήση «εύρωστης βίας», αποφασίσθηκε η αποστολή 1000 Κενυατών αστυνομικών στην Αϊτή. Αρχικά, τον Ιούλιο, όταν για πρώτη φορά αποφασίσθηκε η αποστολή αστυνομικού προσωπικού στην Αϊτή, το σχέδιο περιείχε την αποστολή προσωπικού προστασίας δημοσίων κτηρίων, αλλά μία ερευνητική αποστολή έδειξε ότι κάτι περισσότερο ήταν αναγκαίο.
Προς το παρόν, δεν έχει αρχίσει η αποστολή δυνάμεων, αφού το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν έχει δώσει ακόμα την άδεια, αλλά, σύμφωνα με τον Κενυάτη Υπουργό Εξωτερικών, Alfred Mutua, η αποστολή αναμένεται να αρχίσει το 2024, ενώ θα συμμετάσχουν και άλλες χώρες της Καραϊβικής, καθώς και η Ισπανία, η Αργεντινή και η Σενεγάλη. Ο Mutua, επίσης, τόνισε ότι η αποστολή θα έχει ως στόχο την αναδόμηση ζωτικών υποδομών και την εγκαθίδρυση μίας σταθερής δημοκρατικής κυβέρνησης, ενώ γνωστοποίησε το ότι η συμμετοχή της χώρας του έχει διπλό στόχο: από τη μία αλτρουιστικό, καθώς «βοηθούν τα αδέλφια τους, όπως θέλει και ο Θεός» (σύμφωνα με τα λόγια του) και από την άλλη να βελτιώσει την παγκόσμια εικόνα της χώρας του.
Αξίζει όμως να σημειωθεί, ότι υπάρχουν αρκετές ανησυχίες όσον αφορά αυτήν την αποστολή. Αρχικά, ένα πρόβλημα, που μπορεί να λυθεί πιο εύκολα, είναι οι γλωσσικές διαφορές, διότι οι Αϊτινοί μιλούν Γαλλικά και μια τοπική γαλλική διάλεκτο, ενώ οι πιο ομιλούμενες γλώσσες στην Κένυα είναι η αγγλική και η σουαχίλι. Εννοείται, ότι αυτό λύνεται με μαθήματα Γαλλικών, τα οποία έχουν ήδη ξεκινήσει. Το πιο σημαντικό, όμως, πρόβλημα θεωρείται η συμπεριφορά των Κενυατών αστυνομικών, για τους οποίους έχουν κατά καιρούς εκφρασθεί παράπονα. Αρκετές οργανώσεις προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τονίσει, ότι οι κενυατικές αστυνομικές δυνάμεις κατά καιρούς έχουν προβεί σε σημαντικές πράξεις ωμής βίας. Βέβαια, ο Αρχηγός της κενυατικής Αστυνομίας, Japhet Koome, έχει αρνηθεί αυτές τις κατηγορίες, ισχυριζόμενος ότι «πολιτικοί της αντιπολίτευσης πήραν πτώματα από νεκροτομεία, για να τα τοποθετήσουν σε καίρια σημεία».
Οι αντιδράσεις της κοινής γνώμης μέσα στην Αϊτή ποικίλουν, από υποστηρικτές που καλωσορίζουν τους Αφρικανούς αδελφούς τους, μέχρι αντιπολιτευόμενους, που θεωρούν τον Πρωθυπουργό Ariel Henry παράνομο και βλέπουν αυτήν την αποστολή, ως ξένες δυνάμεις που απλώς θα ενισχύσουν τον «τύραννο».
Ανακεφαλαιώνοντας, η Αϊτή βρίσκεται από το 2021 σε μία εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. Η εγκληματική βία έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, με αποτέλεσμα να χρειαστεί η αποστολή ξένης βοήθειας, για την αντιμετώπιση των εγκληματιών. Παρόλα αυτά, οι προηγούμενες ξένες αποστολές στην Αϊτή είχαν αρνητικά αποτελέσματα (μία από αυτές, μάλιστα, οδήγησε και σε επιδημία χολέρας), έτσι, η επερχόμενη αποστολή, ίσως να μην αποδειχθεί διαφορετική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Haiti crisis: Can Kenyan police officers defeat the gangs?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Kenya’s offer to send police to Haiti sparks human rights concerns, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Possible Kenya-led mission to Haiti prompts growing calls for safeguards, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- Haitians flee homes in Port-au-Prince as gang violence surges, BBC, διαθέσιμο εδώ
