Του Θανάση Μάριζα,
Ελληνική πολιτική σκηνή και οικογενειοκρατία, τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, είναι δυο έννοιες που συμβαδίζουν από την εποχή της αρχικής «σφυρηλάτησης» του σημερινού κράτους. Ως εκ τούτου, η τελευταία έχει φτάσει να θεωρείται σχεδόν προϋπόθεση (και όχι παράπλευρο «σύμπτωμα») της συμμετοχής στα κοινά. Δεν χρειάζεται να ερευνήσει κανείς ιδιαίτερα για να επιβεβαιώσει το εν λόγω φαινόμενο. Για την ακρίβεια, ακόμα και μια στοιχειώδης ματιά στην πολιτική κατάταξη, θα φανερώσει πως ο ισχυρότερος άνδρας της χώρας, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι απόγονος τριών σημαντικών πολιτικών προσώπων (εάν δεν υπολογιστεί και η βενιζελική πλευρά του σογιού), με τον πατέρα του, ως γνωστόν, να αποτελεί εξέχοντα προκάτοχο του ίδιου αξιώματος.
Το συγκεκριμένο αποτύπωμα δεν περιορίζεται, βέβαια, ούτε μόνο στον πρωθυπουργικό θώκο, αλλά ούτε και στο «μητσοτακέικο». Η ύπαρξη ενός γνωστού επωνύμου συνήθως αποτελεί εισιτήριο πρώτης θέσης, εάν όχι λαϊκή προσδοκία, για την ακολούθηση πολιτικής καριέρας από τον κάτοχό του. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο πρώην Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής (με το πατρώνυμο να χρησιμοποιείται για να μη συγχέεται με τον συνονόματο «εθνάρχη» θείο του), ο οποίος φάνηκε να διορίζεται Υπουργός σχεδόν με το… ζόρι, προτού η θητεία του σημαδευτεί ανεξίτηλα από το δυστύχημα στα Τέμπη. Ακόμη κι αυτό δεν εμπόδισε, πάντως, την πανηγυρική επανεκλογή του στις τελευταίες Βουλευτικές Εκλογές, ως άλλη μια απόδειξη της παρακαταθήκης του ονόματός του.
Ανάλογες τάσεις μπορούν να παρατηρηθούν κι εάν επιστρέψουμε στους συγγενείς του τωρινού Πρωθυπουργού. Η προοπτική του γιου του, Κωνσταντίνου, –ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, έχει ήδη εργαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο– να ακολουθήσει την οικογενειακή πεπατημένη αντιμετωπίζεται από ορισμένους σχεδόν ως… αυτονόητη. Το παρόν κείμενο, πάντως, δεν πρόκειται να αναλωθεί σε πολιτικούς στοιχηματισμούς και μακροχρόνιες εικασίες για κατά φαντασίαν υποψηφίους. Εξάλλου, δεν χρειάζεται να λέγεσαι Μητσοτάκης για να αναλάβεις ένα σημαντικό διοικητικό πόστο από… κούνια. Μπορείς, κάλλιστα, να λέγεσαι και Μπακογιάννης.
Ο Δήμαρχος Αθηναίων αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση του εγχώριου πολιτικού στερεώματος. Ακολούθησε τις «αναμενόμενες» σπουδές σε μερικά από τα πλέον ξακουστά ιδιωτικά πανεπιστήμια της άλλης πλευράς του Ατλαντικού, όπως, άλλωστε, και ο θείος του, προτού δραστηριοποιηθεί σε διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου και του προαναφερθέντος Ευρωκοινοβουλίου. Στη συνέχεια, έκανε την πατροπαράδοτη εθνική αναστροφή κι ανέλαβε όλο και πιο «βαρύγδουπα» πόστα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: από τη δημαρχία του Καρπενησίου, στον ευρύτερο έλεγχο της Περιφέρειας της Κεντρικής Ελλάδας και, έπειτα, στην κορυφή της πρωτεύουσας.
Όλα καλά (ή, έστω, συνηθισμένα) έως εδώ. Το παράδοξο κι αυτό που τον καθιστά το «μαύρο πρόβατο» της όλης υπόθεσης είναι η φαινομενικά «χλιαρή» του σχέση με την… οικογενειακή επιχείρηση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Παρά τα 13 του χρόνια στους κύκλους της τοπικής πολιτικής, ο Κώστας Μπακογιάννης δεν έχει πραγματοποιήσει ακόμη την άνοδο των σκαλοπατιών της Ελληνικής Βουλής. Αντίστοιχα, οι τρεις πρώτες του αυτοδιοικητικές «εξορμήσεις» έγιναν κάτω από τη σημαία του ανεξάρτητου, αν και η Πειραιώς φρόντισε να του εξασφαλίσει μια σχετικά ομαλή πορεία προς την εκάστοτε εκλογή, αποφεύγοντας να τοποθετήσει καθαρά «γαλάζιους» υποψηφίους. Αντιπροσωπευτικό είναι και το παράδειγμα των τελευταίων τέτοιου είδους εκλογών, το 2019, όπου ναι μεν κατέβηκε ως ένας ακομμάτιστος υποψήφιος, είχε δε με το μέρος του την ανοιχτή συγκατάθεση της Νέας Δημοκρατίας, με πηγές τις τελευταίας να αναφέρουν τότε πως «οι περισσότερες ιδέες και προτάσεις του ευθυγραμμίζονται πλήρως με το σχέδιο της Ν.Δ. για την Αυτοδιοίκηση».
Αυτή η… απόσταση ασφαλείας μεταξύ των δυο πλευρών μπορεί να αποδοθεί σε πολλά σενάρια. Ένα εξ αυτών είναι και η κατά καιρούς τρικυμιώδης σχέση της μητέρας του νυν Δημάρχου, Ντόρας, με το κόμμα του οποίου την ηγεσία διαθέτει πλέον ο αδελφός της. Άλλωστε, η σοβαρότερή τους ρήξη είχε συμπέσει χρονικά με την έναρξη της εγχώριας πολιτικής καριέρας του υιού Μπακογιάννη, το 2010. Από την άλλη, ίσως απλώς πρόκειται για μια περίπτωση ιδιαίτερα υπομονετικού «σιγονταρίσματος» του τελευταίου προς τα βουλευτικά έδρανα. Η μητέρα του, εξάλλου, μεταπήδησε στο υπουργικό επίπεδο απευθείας από την πλατφόρμα-αξίωμα που κατέχει τώρα ο ίδιος, σχεδόν πριν μια εικοσαετία.
Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, στην επικαιρότητα. Η πρώτη θητεία του στο τιμόνι της Αθήνας δεν ήταν οικουμενικά αρνητική, αν και οδεύει προς τη «ρεβάνς» στον απόηχο της παταγώδους αποτυχίας του «Μεγάλου Περιπάτου». Ωστόσο, η πανελλαδική κατάρρευση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. φαίνεται να κατοχυρώνει τη φαινομενικά άνετη επανεκλογή του. Πρόκειται, μάλιστα, για μια καμπάνια που γίνεται υπό την επίσημη «γαλάζια» αιγίδα, σε μια σύσφιξη σχέσεων, ενδεχομένως αρκετή για να του δώσει την ώθηση στα ανώτερα «σαλόνια» της εγχώριας εξουσίας. Ο ίδιος έχει δεσμευθεί πως θα ολοκληρώσει μια πιθανή δεύτερη πενταετία, αλλά με τις φήμες περί «προαγωγής» στο επιτελείο του θείου του να φουντώνουν, μόνον ο χρόνος θα επιβεβαιώσει ή όχι τα λεγόμενά του.
Το μοναδικό σίγουρο είναι πως ο Κώστας Μπακογιάννης αποτελεί μια ακόμη έκφανση των βαθιών ριζών της οικογενειοκρατίας, που τυλίγονται γύρω από τα ίδια τα θεμέλια του θεσμού της ελληνικής πολιτικής. Αυτό είναι κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Το κατά πόσο η ενασχόληση (και η τυπική, τουλάχιστον, επιτυχία) με το προγονικό του επάγγελμα συνεπάγεται και μια περαιτέρω ουσιαστική ικανότητα σε αυτό, αφήνεται στην προσωπική κρίση του καθενός και, προπάντων, των ψηφοφόρων του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
In Greece, politics is a family affair, Politico, διαθέσιμο εδώ
-
Μπακογιάννης: Η Αθήνα δεν είναι “πέρασμα” για υποψηφίους, δεν είναι “είδα φως και μπήκα”, The Toc, διαθέσιμο εδώ
-
Πηγές ΝΔ: Ο Κώστας Μπακογιάννης θα είναι πολύ επιτυχημένος δήμαρχος Αθηναίων, iefimerida, διαθέσιμο εδώ
-
ΝΔ: «Κλείδωσαν» οι υποψηφιότητες Μπακογιάννη, Μώραλη και Ζέρβα, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
-
Μπακογιάννης στα Παραπολιτικά 90,1: Εάν επανεκλεγώ, θα εξαντλήσω τη δεύτερη θητεία μου στον δήμο – Δουλεύω σαν να βρίσκομαι μία ψήφο πίσω, Παραπολιτικά, διαθέσιμο εδώ
-
Η πρώτη δημοσκόπηση για την Αθήνα: Ίσως με την πρώτη ο Μπακογιάννης, δεύτερος Ζαχαριάδης, iEidiseis, διαθέσιμο εδώ
