Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Οι ιστορικές ταινίες έχουν μια δική τους, ιδιαίτερη γοητεία, προσφέροντας μας μια μαγευτική πύλη στα χρονικά άλλων εποχών. Έχουν, ιδιαίτερα για τους λάτρεις του είδους, τη δύναμη να μας μεταφέρουν σε μακρινές εποχές, αναζωπυρώνοντας το παρελθόν μέσα από τη μαγεία του κινηματογράφου. Ωστόσο, η επιρροή τους εκτείνεται πέρα από την απλή ψυχαγωγία. Οι ιστορικές ταινίες μπορούν να διαμορφώσουν τις αντιλήψεις μας για την ιστορία, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως καθρέφτης και ως φακός μέσα από τον οποίο βλέπουμε το συλλογικό μας παρελθόν. Μπορούν να προκαλέσουν βαθιά σκέψη και, μερικές φορές, να είναι αμφιλεγόμενες για την παρουσίαση προσόντων και γεγονότων. Σήμερα, αυτές οι κινηματογραφικές δημιουργίες έχουν βρει ακόμη και τη θέση τους στην εκπαίδευση, πυροδοτώντας συζητήσεις και συζητήσεις για το πώς διδάσκουμε και μαθαίνουμε ιστορία.
Στο διαφωτιστικό έργο του Η Ιστορία στον Κινηματογράφο / Ο Κινηματογράφος στην Ιστορία, που κυκλοφόρησε φέτος από τις Μωβ Εκδόσεις, σε μετάφραση Μάριου Αθανασιάδη – Ντόνα, του History on Film/Film on History, ο Robert Rosenstone εμβαθύνει στην περίπλοκη σχέση μεταξύ ιστορίας και κινηματογράφου. Αυτό το βιβλίο που δημοσιεύτηκε το 2017 στην πρωτότυπη αγγλική του έκδοση, προσφέρει μια συναρπαστική εξερεύνηση των τρόπων με τους οποίους οι ταινίες έχουν διαμορφώσει την κατανόησή μας για την ιστορία και, αντιστρόφως, πώς η ιστορία έχει επηρεάσει τον κόσμο του κινηματογράφου. Ο Robert Rosenstone είναι ένας διακεκριμένος ιστορικός, ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, και μια εξέχουσα προσωπικότητα στον τομέα των ιστορικών κινηματογραφικών σπουδών. Σε αυτό το έργο που προκαλεί τη σκέψη του αναγνώστη, εισφέρει τις εκτενείς γνώσεις του για την ιστορία στον κινηματογράφο. Με μια βαθιά εκτίμηση για την τέχνη της αφήγησης μέσω του κινηματογράφου, ο Rosenstone εξετάζει τον αντίκτυπο των ιστορικών ταινιών στη συλλογική μας συνείδηση και τον ρόλο τους στη διαμόρφωση ιστορικών αφηγήσεων.
Το βιβλίο χωρίζεται σε πολλά κεφάλαια, το καθένα αφιερωμένο σε μια συγκεκριμένη πτυχή της περίπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ Ιστορίας και Κινηματογράφου. Το Rosenstone ξεκινά με την εξέταση του ιστορικού κινηματογραφικού είδους στο σύνολό του, εμβαθύνοντας στην εξέλιξή του και τις μεταβαλλόμενες τάσεις στην ιστορική αφήγηση στην οθόνη. Στη συνέχεια, μπαίνει στη σφαίρα της κινηματογραφικής ερμηνείας, εξερευνώντας πώς οι κινηματογραφιστές ερμηνεύουν ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, μερικές φορές παίρνοντας δημιουργικές ελευθερίες για χάρη της αφήγησης. Σε αυτά τα πλαίσια, εξετάζονται πασίγνωστες ιστορικές ταινίες, όπως Η Λίστα του Σίντλερ (Στίβεν Σπίλμπεργκ), αλλά και το πιο πρόσφατο Παιχνίδι της Μίμησης, που αναφέρεται στη ζωή του μαθηματικού Άλαν Τούρινγκ.
Ένα από τα δυνατά σημεία του βιβλίου βρίσκεται στη συζήτηση για αμφιλεγόμενες ιστορικές ταινίες. O Rosenstone αναλύει άφοβα πώς ορισμένες ταινίες, αν και συχνά καλλιτεχνικά λαμπρές, μπορούν να δημιουργήσουν σημαντική διαμάχη λόγω της απεικόνισης ευαίσθητων ιστορικών γεγονότων. Παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για τις συζητήσεις γύρω από αυτές τις ταινίες, ρίχνοντας φως στην πολιτιστική τους σημασία και τις ποικίλες αντιδράσεις που προκαλούν, καθώς συχνά η ιστορική ακρίβεια δεν αποτελεί την αφήγηση που οι συντελεστές της ταινίας θεωρούν ότι θέλουν να προβάλουν στο κοινό τους.
Σε όλο το βιβλίο, ο Rosenstone συνδυάζει άψογα αναλύσεις συγκεκριμένων ταινιών με ευρύτερες θεωρητικές συζητήσεις. Καταπιάνεται με ζητήματα αυθεντικότητας, την ηθική της ιστορικής αναπαράστασης και την επίδραση της τεχνολογίας στο ιστορικό κινηματογραφικό μέσο. Η πεζογραφία του είναι ελκυστική και προσιτή, καθιστώντας τις περίπλοκες έννοιες εύκολα κατανοητές τόσο για τους λάτρεις του Κινηματογράφου όσο και για τους λάτρεις της Ιστορίας. Το στυλ γραφής του Rosenstone είναι σαφές και συναρπαστικό, απόδειξη της ικανότητάς του να επικοινωνεί περίπλοκες ιδέες με προσιτό τρόπο. Εξισορροπεί την ακαδημαϊκή αυστηρότητα με έναν τόνο συνομιλίας, καθιστώντας το βιβλίο ευχάριστο στην ανάγνωση για ένα ευρύ κοινό. Το πάθος του για το θέμα λάμπει, εμποτίζοντας το κείμενο με έναν γνήσιο ενθουσιασμό για τον κόσμο της ιστορικής ταινίας.
Κλείνοντας, το συγκεκριμένο βιβλίο του Robert Rosenstone είναι ένα απαραίτητο διάβασμα για όποιον ενδιαφέρεται για τη διασταύρωση Ιστορίας και Κινηματογράφου. Προσφέρει μια βαθιά εξερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι ιστορικές ταινίες έχουν διαμορφώσει την κατανόησή μας για το παρελθόν, ενώ, επίσης, ρίχνει φως στις προκλήσεις και τις διαμάχες που ενυπάρχουν σε αυτή τη μορφή τέχνης. Είτε είστε έμπειρος λάτρης του Κινηματογράφου είτε λάτρης της Ιστορίας, αυτό το βιβλίο παρέχει πολύτιμες γνώσεις που θα βαθύνουν την εκτίμησή σας για τη δύναμη του κινηματογράφου να φωτίζει και να ερμηνεύει εκ νέου την ιστορία. Είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο που δεν πρέπει να χάσετε.
