Οι μεταναστευτικές προκλήσεις στα πολωνογερμανικά σύνορα και οι αντιδράσεις

Του Ελευθέριου Χονδρού,

Η γερμανική Κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα την επέκταση των συνοριακών ελέγχων με την Πολωνία και τη Τσεχία, απηχώντας την εξέταση παρόμοιων μέτρων από την Πολωνία στην πλευρά των συνόρων της. Αυτή η κίνηση ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη τάση του πολιτικού λόγου γύρω από τους συνοριακούς ελέγχους εντός του Χώρου Σένγκεν της Ε.Ε., με γνώμονα τη ρητορική της εκστρατείας στη Γερμανία και την Πολωνία. Και τα δύο έθνη αντιμετωπίζουν ανησυχίες σχετικά με την παράνομη μετανάστευση, προκαλώντας ανησυχία στους πολίτες τους.

Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Αστυνομία ανακοίνωσε, πως θα ενισχύσει τις προσπάθειές της με «πρόσθετους, ευέλικτους ελέγχους στις διαδρομές λαθρεμπορίου» κατά μήκος των συνόρων της Πολωνίας και της Τσεχίας, αναπτύσσοντας επιπλέον 500 αξιωματικούς για αυτό το έργο. Ωστόσο, οι σταθεροί έλεγχοι σε συνοριακούς σταθμούς δεν περιλαμβάνονταν στην ανακοίνωση.

Ο Piotr Muller, εκπρόσωπος της πολωνικής Κυβέρνησης, ανέφερε ότι η Πολωνία εξετάζει, επίσης, ελέγχους στην πλευρά των πολωνο-γερμανικών συνόρων, λόγω ανησυχιών για πιθανές μεταναστευτικές ροές από την Ιταλία, ιδιαίτερα την πρόσφατη εισροή από τη Τυνησία στη Λαμπεντούζα. Η εξέταση της Γερμανίας για σταθερούς συνοριακούς ελέγχους με την Πολωνία και τη Τσεχία προκλήθηκε, αρχικά, από την αύξηση των μεταναστών που περνούν στο γερμανικό έδαφος. Το Eisenhuttenstadt, ένα κύριο κέντρο υποδοχής προσφύγων στην ανατολική Γερμανία, καταγράφει τώρα περίπου 1.800 άτομα μηνιαίως, από 1.000 το προηγούμενο έτος. Τους πρώτους οκτώ μήνες του 2023, μάλιστα, η Γερμανία σημείωσε αύξηση 77% στα αιτήματα ασύλου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2022, με 204.000 αιτήσεις με μόνο ένα κλάσμα αυτών των αιτούντων να φθάνει μέσω της Πολωνίας.

Από την άλλη πλευρά, η πολωνική συνοριακή φρουρά ανέφερε πάνω από 21.000 απόπειρες παράτυπης εισόδου στην Πολωνία μέσω των συνόρων Λευκορωσίας-Πολωνίας μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου. Πολλοί από τους επιτυχόντες στη διέλευση φτάνουν απευθείας στη Γερμανία, ενώ άλλοι εισέρχονται μέσω της νότιας Πολωνίας από τη Σλοβακία, ακολουθώντας τη βαλκανική διαδρομή. Η Πολωνία έχει, επίσης, ξεκινήσει ελέγχους σε ορισμένα οχήματα που περνούν τα σύνορα Σλοβακίας-Πολωνίας, εάν οι συνοριοφύλακες υποψιάζονται, ότι μπορεί να μεταφέρουν μετανάστες.

Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, η πολωνική Κυβέρνηση παλεύει με τις επερχόμενες γενικές εκλογές και αγωνίζεται για κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) έχει καταστήσει την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης βασικό μήνυμα της εκστρατείας. Ωστόσο, ένα σκάνδαλο διαφθοράς στο Υπουργείο Εξωτερικών, που περιλαμβάνει δόλιες παρεμβάσεις πολιτικών του PiS για τη χορήγηση βίζας σε μετανάστες εργαζομένους, έχει θέσει προκλήσεις για το κόμμα. Τόσο η Γερμανία όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ζητήσει διευκρινίσεις από την Πολωνία σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες επετράπη η είσοδος σε αυτούς τους μετανάστες στον Χώρο Σένγκεν.

Η μετανάστευση αναδεικνύεται, επίσης, ως εξέχον εκλογικό ζήτημα στη Γερμανία, με τις περιφερειακές εκλογές στη Βαυαρία και την Έσση στις 8 Οκτωβρίου. Το ακροδεξιό κόμμα AfD αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον κυβερνητικό συνασπισμό, καθιστώντας τη μετανάστευση κεντρική ανησυχία.

Σύμφωνα με τον Mikolaj Pawlak, ειδικό στη μετανάστευση στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, η εξέχουσα θέση της παράνομης μετανάστευσης στον προεκλογικό λόγο καθοδηγείται από πολιτικούς που αναζητούν την προσοχή του κοινού. Ο Pawlak τονίζει ότι οι αριθμοί δεν απαιτούν δραματικές δηλώσεις και θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των συνοριοφυλάκων και των υφιστάμενων μηχανισμών Σένγκεν, όπως ο κανονισμός του Δουβλίνου.

Ουσιαστικά, η τρέχουσα έμφαση στους ελέγχους στα σύνορα αντανακλά μια ευρύτερη πολιτική στάση και όχι ρεαλιστική επίλυση προβλημάτων. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια περίπλοκη πρόκληση, που απαιτεί συνεργατικές λύσεις πέρα από την απλή ρητορική.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ