Του Θανάση Μάριζα,
Σωματική άσκηση, πολεμικές τέχνες, αυτοάμυνα– τι σχέση μπορεί να έχουν οι έννοιες αυτές με νεοναζιστικά φρονήματα; Κι όμως, σύμφωνα με τις προειδοποιήσεις των κατεξοχήν ειδικών πάνω στον συγκεκριμένου είδους εξτρεμισμό, αποτελούν τα νεότερα μέσα προσπάθειας κατήχησης ατόμων σε ακροδεξιά κινήματα. Εκκινώντας από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού, η εν λόγω έκφανση φαίνεται να έχει βρει τον δρόμο της και στη Γηραιά Ήπειρο, με σχετικές κινητοποιήσεις να εκδηλώνονται (μεταξύ άλλων) στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Πολωνία, τις Βαλτικές χώρες και τη Σκανδιναβία.
Εντούτοις, το ζήτημα χρήζει, αρχικά, μιας σαφούς διατύπωσης. Περί τίνος, ακριβώς, πρόκειται; Η απάντηση είναι η εξής: με τις Δυτικές κοινωνίες (ή κοινωνία, για τους fan της παγκοσμιοποίησης) να έχουν υιοθετήσει μια ευρύτερα αδιάλλακτη στάση έναντι στις ακροδεξιές ιδεολογίες, κάτι που συνεπάγεται την οικουμενικότερη δημόσια κατακραυγή τους και την υψηλότερη λογοκρισία ρητορικών μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (παρά τις… φιλότιμες προσπάθειες ατόμων, όπως ο Elon Musk), οι φασιστές, ναζιστές και κάθε είδους σχετικοί -ιστές, αναγκάζονται να καταφύγουν σε πιο «ευφάνταστες» μεθόδους για τη διάδοση των πεποιθήσεών τους και τη δημιουργία ομοϊδεατών.
Τα… τμήματα marketing της Άκρας Δεξιάς έχουν διαπιστώσει πως το κατεξοχήν πιθανό «πελατολόγιό» τους απαρτίζεται από νεαρούς, λευκούς άνδρες, οι οποίοι αισθάνονται σαστισμένοι, ή ακόμα και παρείσακτοι, σε έναν αυξανόμενα δεκτικό και προοδευτικό κόσμο. Θέλοντας, παράλληλα, να αποφύγουν δεξιοτεχνικά την κακοφημία που τους ακολουθεί, οι στρατολογητές δεν ξεκινούν με θεωρίες περί φυλετικής υπεροχής ή μειονοτικών λιντσαρισμάτων, αλλά στοχεύουν στα τρωτά σημεία τέτοιου είδους ατόμων: ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης, πιθανά σωματικά κόμπλεξ και ανάγκη για κοινωνική ένταξη. Το αποτέλεσμα; Η λεγόμενη «λευκή υπεροχή 3.0», σχεδιασμένη να ομαλοποιήσει τις ακροδεξιές πεποιθήσεις, μέσω του συνδυασμού τους με κατά τ’ άλλα καθημερινές ή επωφελείς δραστηριότητες.
Προσφέροντας μια φαινομενικά γνήσια ευκαιρία για μυϊκή και ψυχική ενδυνάμωση, οι ηγέτες των λεγόμενων «ενεργών κλαμπ / active clubs» φανερώνουν σταδιακά τις πραγματικές τους προθέσεις. Οι μαρτυρίες πρώην μελών είναι χαρακτηριστικές: αφού έχει πρώτα κτιστεί ένα αίσθημα ομαδικότητας και οικειότητας, μέσα από «αθώα» μαθήματα αυτοάμυνας ή γυμναστικής, εμφανίζονται τα πρώτα ιδεολογικά δείγματα, π.χ. μέσω της επανάληψης αντισημιτικών και ρατσιστικών αστείων, της παροχής παραπλανητικών πληροφοριών και της οπλοποίησης ειδήσεων. Εάν ο υποψήφιος αντιδράσει θετικά, τότε η διαδικασία εντείνεται, μέχρι και την πλήρη εγκατάλειψη των οποιωνδήποτε προσωπείων.
Οι ανωτέρω υστεροβουλίες, λοιπόν, σε συνδυασμό με τα ανάλογα «φιλτραρίσματα», φαίνεται πως έχουν αποδώσει καρπούς. Εννοείται πως η επιλογή δραστηριοτήτων, όπως οι μεικτές πολεμικές τέχνες (mixed martial arts / M.M.A.) και η γυμναστική, μόνο τυχαία δεν είναι. Πέραν της ελκυστικότητάς τους ως «αρρενωπές» και της αίσθησης αυτοβελτίωσης που προσφέρουν, οι συγκεκριμένες ενασχολήσεις αποτελούν τα ιδανικά «πολεμοφόδια» των μελών για συνθήκες πάλης, οδομαχίες, συγκρούσεις με «αλλόπιστους» κ.λπ. Γιατί, τουλάχιστον στο κεφάλι ορισμένων, περί πολέμου πρόκειται.
Εδώ είναι που εμφανίζεται μια γερή δόση θεωριών συνωμοσίας, απαραίτητη για κάθε Ακροδεξιό συνονθύλευμα που… σέβεται τον εαυτό του, ώστε να πραγματοποιήσει αυτήν την ανορθόδοξη «παντρειά» μεταξύ ναζισμού και φυσικής αγωγής. Πράγματι, το όλο εγχείρημα βασίζεται και στην πεποίθηση πως οι «παραδοσιακές αξίες» και η «ευρωπαϊκή κληρονομιά» (ό,τι κι αν σημαίνουν αυτά) καταστρέφονται μέσω μιας φιλελεύθερης, Αριστερής, εβραϊκής, ομοφυλοφιλικής (κι ούτω καθ’ εξής) διείσδυσης αντιλήψεων και σχετικής «πλύσης εγκεφάλου» στον ευρύτερο δυτικό πληθυσμό. Οι φιλόδοξοι ακροδεξιοί… ιππότες θεωρούν, ως εκ τούτου, πως καθήκον τους είναι να υπερασπιστούν τον κόσμο σε μια επικείμενη «μάχη μεταξύ πολιτισμών».
Ο σοβαρότερος λόγος ανησυχίας, προφανώς, έγκειται στο γεγονός πως οι προαναφερθέντες φαντασιόπληκτοι δεν διατίθενται να αφήσουν τις νεοαποκτηθείσες ικανότητές τους στη φορμόλη, περιμένοντας τον πολυπόθητο πόλεμό τους με τον ίδιο τρόπο που ένας αναβάτης σπιρουνίζει ένα νεκρό άλογο, αλλά διακατέχονται από έναν ζήλο αξιοποίησής τους έναντι σε ζωντανούς στόχους. Όπως προειδοποιεί ο Alexander Ritzmann, ερευνητής του «Πρότζεκτ Κατά του Εξτρεμισμού / Counter Extremism Project (C.E.P.)», οι εν λόγω τραμπούκοι δεν αναμένουν «έναν αγώνα μποξ. Είναι πιο πιθανό ότι, στην πραγματικότητα, προετοιμάζονται για στοχευμένη βία σε επαγγελματικό επίπεδο […] Αυτός θα μπορούσε να είναι ο εξυπνότερος και πιο επικίνδυνος τρόπος για οργάνωση στοχευμένης Ακροδεξιάς βίας που έχω δει εδώ και πολύ καιρό».
Όλα αυτά εντάσσονται μέσα σε μια γενικευμένη απόπειρα εδραίωσης των Ακροδεξιών ιδεολογιών ως παρεξηγημένων τρόπων σκέψης και θυμάτων δαιμονοποίησης. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έχει διαδραματίσει και το ιντερνετικό «φύτρωμα» Ακροδεξιών δικτύων, παραδειγμάτων της αποκαλούμενης ως «τρίτης γενιάς διαδικτυακής ριζοσπαστικοποίησης», σε φίλα προσκείμενες πλατφόρμες (Gab, Parler, 4chan, Rumble κ.λπ.) και εφαρμογές επικοινωνίας με end-to-end κρυπτογράφηση (WhatsApp, Telegram, Wickr κ.λπ.). Οι διαδικασίες αυτές έχουν συμβάλλει, μεταξύ άλλων, και στη διαβόητη άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη.
Με τη μισαλλοδοξία και τη δυσανεξία, προς κάθε τι το διαφορετικό, να παρουσιάζονται ως απλές εναλλακτικές επιλογές στην πολιτική πυξίδα, η ατμόσφαιρα είναι πιο ζοφερή από ποτέ. Ο κώδωνας του κινδύνου δεν κρούεται απλώς: πλέον, κοντεύει να ξεχαρβαλωθεί από την κατάχρηση. Κρίνεται αυτονόητο κι απαραίτητο η αντιμετώπιση ακραίων και δυνητικά θανατηφόρων φαινομένων να ταιριάζει στην προνοητικότητα και αναγκαιότητα που τα τελευταία επιστρατεύουν, για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Αν μη τι άλλο, το γεγονός πως οι πραγματικές προθέσεις των υπό εξέταση «γυμναστικών ομίλων» χρήζουν κάλυψης από τους ιδίους, αποτελεί μεν ένδειξη της απόρριψής τους από τον υγιώς πολιτικά σκεπτόμενο κόσμο, συνιστά δε αντίστοιχη επαγρύπνηση για την αποτελεσματική απόκρουσή τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Neo-Nazi Fight Clubs Are Growing Rapidly, New Research Shows, VICE News, διαθέσιμο εδώ
- Neo-Nazi Fight Clubs Are Fat-Shaming Men Into White Nationalism, VICE News, διαθέσιμο εδώ
- Research Warns White Supremacists Are Building a Shadow Militia, VoA News, διαθέσιμο εδώ
- Active Club Network, ADL, διαθέσιμο εδώ
- Jacob Ware, The Third Generation of Online Radicalization (George Washington University / Ουάσινγκτον / 2023), διαθέσιμο εδώ
