Του Γιάννη Μάρκελλου,
1831: Δολοφονείται ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας. Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Η ζωή και το έργο του σημάδεψε τη νεοελληνική ιστοριογραφία αφού μέχρι και σήμερα σημάδεψε και σημαδεύει το πανεπιστημιακό έργο έως και σήμερα. Εκτενείς μελέτες έχουν γίνει για αυτήν την προσωπικότητα. Από νωρίς ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε την ευκαιρία να μαθητεύσει κοντά σε επιφανείς καθηγητές και να αποκτήσει όλα εκείνα τα εφόδια προκειμένου να ηγηθεί του σκάφους του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο για τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο πατέρας του ήταν ο άνθρωπος εκείνος που το εμφύσησε το δαιμόνιο της πολιτικής, αφού ο ίδιος είχε διατελέσει κήνσορας.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας από πολύ νωρίς θα αναμειχθεί με τα κοινά και θα υπηρετήσει από διάφορες θέσεις την Ιόνια Πολιτεία. Η Συνθήκη του Τιλσίτ βρίσκει τον Ιωάννη Καποδίστρια να φεύγει από την Λευκάδα και να βρίσκεται ως ιδιώτης στην Κέρκυρα. Το 1811 το Κρεμλίνο τον τοποθετεί στη Ρωσική Πρεσβεία στη Βιέννη. Ο Τσάρος Αλέξανδρος Α’ από πολύ νωρίς διεπίστωσε τις ικανότητες του Ιωάννη Καποδίστρια. Ο Ιωάννης Καποδίστριας με τις εκθέσεις του για τον ρόλο της Αυστρίας και την κατάσταση στη νοτιοανατολική Ευρώπη τον βρίσκουν να γίνεται ιδιαίτερα φιλικός προς τον Τσάρο. Η διπλωματική ευχέρεια του Ιωάννη Καποδίστρια διαπιστώθηκε καίτοι περισσότερο από το γεγονός ότι στάλθηκε στην Ελβετία, προκείμενου να επιλύσει το εκεί πολιτικό πρόβλημα και να απογαλακτιστεί η Ελβετία από την γαλλική επιρροή. Η επιτυχία του στο εν λόγω ζήτημα διαφαίνεται και από το γεγονός κατά το οποίο ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ του απένειμε το παράσημο του Αγίου Βλαδιμήρου.
Η έκρυθμη κατάσταση στην Ευρώπη, οι αρνητικές εξελίξεις στην Ισπανία, οι αντιζηλίες μείωναν την επιρροή του Ιωάννη Καποδίστρια. Σε αυτό το κλίμα συνέτεινε καίτοι περισσότερο η ελληνική καταγωγή του, η οποία υπήρξε αιτία να δημιουργείται μια μεροληπτική στάση απέναντι του. Το 1820 ο Καποδίστριας στην Πετρούπολη συναντιέται με τον Εμμανουήλ Ξανθό, ο οποίος του προτείνει να αναλάβει τα ηνία της Φιλικής εταιρίας. Ο Ιωάννης Καποδίστριας τόνισε την ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στα κινήματα που υπήρχαν στην Ευρώπη και την απάνθρωπη οθωμανική καταδυνάστευση σε βάρος της Ελλάδος.
Ο Καποδίστριας μη μπορώντας να βρει άμεσα λύση καταφεύγει στη Γενεύη, όπου επιδίδεται σε έναν αγώνα προκειμένου να αξιοποιήσει επιφανείς Έλληνες της διασποράς. Ο Καποδίστριας, προκειμένου να λειτουργεί υπέρ της εκπληρώσεων των ελληνικών συμφερόντων, παραιτήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία της Ρωσίας. Αυτό μεταφράστηκε από πολλούς ως αυτοκτονία. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Μέτερνιχ, ο οποίος έγραψε «Η Βασιλεία του Καποδίστρια τελείωσε. Ο Καποδίστριας είναι ένας νεκρός και δεν φοβάμαι ούτε τους νεκρούς ούτε τα φαντάσματα. Η αιτία του κακού ξεριζώθηκε, ο κόμης Καποδίστριας τάφηκε για όλη την υπόλοιπη ζωή του».
Η Ελλάδα διεπίστωσε από πολύ νωρίς την πολιτική και διπλωματική του δεινότητα. Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης, ο Σωτήρης Χαραλάμπης και ο Ανδρέας Μεταξάς υπήρξαν οι άνθρωποι εκείνοι, οι οποίοι αναγνώρισαν τα τάλαντα με τα οποία ήταν κεκοσμημένος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Η επιστολή την οποία συνέταξαν οι τρεις προαναφερθέντες ξεκινάει με τα εξής: «Εξοχώτατε! Η φιλτάτη σου Ελλάς εναβρύνετο δια τας αρετάς του γνησιοτάτου τέκνου της, του ενδόξου και περικλεούς Καποδίστρια, όστις απέδειξεν εις τον πεφωτεισμένον κόσμον το βάρος της ελληνικής αγχινοίας, και ενέπνευσεν εις όλας τας καρδίας σεβασμόν προς τους απογόνους των παλαιών Αθηναίων και Σπαρτιατών». Όλα τα προαναφερθέντα γίνονται εναργέστερα κατανοητά από τον Δημήτριο Γατόπουλο, ο οποίος έγραψε πλείστα όσα για τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Οι εσωτερικές διενέξεις καλά κρατούσαν, αλλά ο ελληνικός λαός υπεδέχθη τον Ιωάννη Καποδίστρια ως σωτήρα. Η εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια από την Τρίτη Εθνοσυνέλευση προσδοκούσε την γέννηση ενός κλίματος αισιοδοξίας. Με τον Ιωάννη Καποδίστρια συνδέθηκε και το Καποδιστριακό πραξικόπημα. Άμα τη ιδρύση του νέου ελληνικού κράτους ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα ήταν η αντιμετώπιση διαφόρων κακοποιών. Ο Ιωάννης Καποδίστριας έδωσε σαφείς οδηγίες προκειμένου να εξαλειφθούν αυτά τα φαινόμενα που δημιουργούσαν ένα έκρυθμο περιβάλλον εντός της χώρας.
Εν κατακλείδι, ο Ιωάννης Καποδίστριας μπόρεσε από πολύ νωρίς να δημιουργήσει ένα κλίμα αισιοδοξίας και πολιτικής σταθερότητας. Παραπάνω εδόθησαν μερικές πτυχές της ζωής και της δράσης του. Σημαντικός σταθμός στη ζωή του μπορεί να θεωρηθεί και η προσπάθεια την οποία κατέβαλε για την εγκαθίδρυση των σχέσεων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όλα προς αυτόν τον σκοπό ξεκίνησαν με τη θερμή υποδοχή του Χατζή Ισμαήλ. Τελικά, ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε. Στις μέρες μας η ελληνική ιστοριογραφία αυτόν τον τελειωμό τον έχει αποκρυσταλλώσει ως τη σύγκρουση του Καποδίστρια με την οικογένεια των Μαρομιχαλαίων. Ο Τρύφων Ευαγγελίδης θα σημειώσει χαρακτηριστικά: «Συνεκλονήθη πως ο κόμης, ότε είδε τους Μαυρομιχαλέους ιστάμενους προς της θύρας του ναού και η της προτεραίας νουθεσία επήλθεν αυτώ φοβερά….».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ιωάννης Καποδίστριας: Η σφαίρα που σκότωσε τον κυβερνήτη πλήγωσε βαθιά την Ελλάδα, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
