Του Γρηγόρη Χατζή,
1066: Ήταν μία τιτάνια σύγκρουση για το Στέμμα της Αγγλίας, μεταξύ δύο λαών που πολεμούσαν επί αιώνες για την κυριαρχία στην περιοχή: Των Νορβηγών Βίκινγκς και των Άγγλων (Σαξόνων). Σαν σήμερα, το 1066 στη μάχη της γέφυρας Stamford, ο Βασιλιάς Harold της Αγγλίας με τον στρατό του κατατροπώνουν έναν στρατό των Βίκινγκς, θέτοντας, ουσιαστικά, οριστικό τέλος στη διεκδίκηση του αγγλικού θρόνου από τη Σκανδιναβία, σε μία μάχη που έμεινε στην ιστορία.
Ο γιγαντόσωμος Harald Hardrada, Βασιλιάς της Νορβηγίας (σύμφωνα με Ισλανδό ιστορικό της εποχής, το ύψος του ανερχόταν σε 2 μέτρα και 13 εκατοστά), κατέφτασε στην Αγγλία με 300 πλοία και 11.000 πελεκυφόρους Βίκινγκς, έτοιμος για μία μεγάλη σύγκρουση. Οι Σάξονες αριθμούσαν περίπου 15.000 επαγγελματίες πολεμιστές. Ο Harold θεωρούσε πως η αριθμητική υπεροχή του στρατού του θα ήταν αρκετή για μία εύκολη επικράτηση. Μία προδοσία, όμως, από το οικογενειακό του περιβάλλον και τα γεγονότα που θα ακολουθούσαν έδειξαν πως η νίκη θα ερχόταν μέσα από μία αμφίρροπη μάχη.
Ο Harold είχε στεφθεί Βασιλιάς της Αγγλίας μόλις λίγους μήνες πριν, μετά τον θάνατο του Εδουάρδου του Εξομολογητή. Το γεγονός αυτό δεν άρεσε καθόλου στον αδερφό του πρώτου, Tostig, ο οποίος επιθυμούσε να του πάρει το στέμμα. Έτσι, συμμάχησε με τον Νορβηγό Βασιλιά, στρατολογώντας άντρες για λογαριασμό των Βίκινγκς. Η συμμαχία τους απέδωσε καρπούς αστραπιαία, όταν σε ελάχιστες ημέρες κατέλαβαν την Υόρκη.
Έτσι, οι Σάξονες έπρεπε να βρουν μία άμεση απάντηση. Χωρίς να χρονοτριβήσουν, διένυσαν απόσταση 300 χιλιόμετρων σε τέσσερις μόλις ημέρες και επιτέθηκαν στους Βίκινγκς. Εκείνοι αιφνιδιάστηκαν, αφού δεν τους περίμεναν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Μάλιστα, ήταν τόσο απροετοίμαστοι που οι περισσότεροι είχαν αφήσει τις πανοπλίες τους στα πλοία τους. Οι Νορβηγοί πρόλαβαν, τελικά, να υψώσουν ένα τείχος, όμως οι Άγγλοι ξεχύθηκαν ορμητικά από τη γέφυρα και ξέσπασε μiα τρομερή μάχη.
Το τείχος τελικά έπεσε. Οι Άγγλοι τους είχαν κατατροπώσει. Οι Βίκινγκς κάλεσαν ενισχύσεις, όμως τα μικρά πλήγματα που αρχικά προκάλεσαν εξελίχθηκαν γι’ αυτούς σε πανωλεθρία. Οι Σάξονες αντεπιτέθηκαν σκοτώνοντας περί τους 8.000 από τους συνολικά 11.000 Βίκινγκς, οι οποίοι ήταν και εντελώς αθωράκιστοι, καθώς οι περισσότεροι δεν είχαν την ασπίδα τους. Κάποιοι από τους υπόλοιπους έπεσαν στη θάλασσα για να σωθούν, αλλά πνίγηκαν. Νεκροί έπεσαν και οι αρχηγοί των Νορβηγών, ο αδερφός του Άγγλου Βασιλιά Harold, Tostig, αλλά και ο Harald Hardrada. Οι ελάχιστοι επιζήσαντες από τους Βίκινγκς μεταφερθήκαν στην πατρίδα τους με τα 24 μόλις πλοία τους που είχαν απομείνει άθικτα, αφού ο Βασιλιάς Harold δέχτηκε ανακωχή με τους επιζώντες Νορβηγούς, με τη δέσμευση να μην επιτεθούν ξανά στην Αγγλία. Οι Άγγλοι μέτρησαν συνολικά 5.000 απώλειες.
Μία σφοδρή σύγκρουση είχε μόλις τελειώσει με μεγάλους νικητές τους Σάξονες, μία σύγκρουση που σήμανε, ουσιαστικά, και το τέλος των Βίκινγκς. Η ηρεμία στην περιοχή, όμως, κράτησε μόλις τρεις μέρες. Στις 28 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, ένας δεύτερος στρατός με επικεφαλής τον Γουλιέλμο, δούκα της Νορμανδίας, αποβιβάστηκε στον κόλπο Pevensey του Sussex, στη νότια ακτή της Αγγλίας. Έτσι, o Harold αναγκάστηκε να οδηγήσει αμέσως τα στρατεύματά του προς τα νότια για να αναχαιτίσει τον νορμανδικό στρατό. Τελικά, όμως, λιγότερο από τρεις εβδομάδες μετά τη Γέφυρα του Stamford, στις 14 Οκτωβρίου 1066, ο αγγλικός στρατός ηττήθηκε αποφασιστικά και ο Βασιλιάς Harold σκοτώθηκε στη μάχη του Hastings. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την αρχή της νορμανδικής κατάκτησης της Αγγλίας, μιας διαδικασίας που διευκολύνθηκε και από τις σοβαρές απώλειες μεταξύ των Άγγλων στρατιωτικών διοικητών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Dan Snow, Σαν σήμερα στην παγκόσμια ιστορία, Εκδόσεις Μεταίχμιο
