Του Κωνσταντίνου Μανωλόπουλου,
Ο κύριος σκοπός της φυσικής είναι να εξηγήσει το πώς λειτουργεί ο κόσμος γύρω μας. Έτσι λοιπόν αναπτύχθηκαν διάφοροι νόμοι που περιγράφουν τον τρόπο λειτουργίας της φύσης και προβλέπουν τη συμπεριφορά των φυσικών φαινομένων. Για κάθε δράση μιας δύναμης, υπάρχει μια αντίθετη δύναμη αντίδρασης. Αυτός είναι ο απλοποιημένος τρίτος νόμος του Νεύτωνα, γνωστός ως και ο νόμος «δράσης-αντίδρασης». Τον μάθαμε στο Λύκειο και πιθανότατα αποτελεί και τον πιο γνωστό νόμο του Νεύτωνα.
Πλημμύρες, φωτιές, γυναικοκτονίες, Τέμπη, Αντώνης, Κολωνός και άλλα πολλά είναι κοντολογίς όσα άξαφνα μου έρχονται στο μυαλό. Η σειρά δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία, αφού κοινή συνισταμένη όλων αυτών είναι η κοινωνική οργή που διαχέεται ολότελα από άκρη σε άκρη. Κάθε λίγο και λιγάκι σοκαριζόμαστε και συζητάμε δειλά δειλά σε παρέες για την ηθική κατάπτωση της κοινωνίας μας αλλά και για την ανεπάρκεια του συστήματος. Έπειτα τα ξεχνάμε, όχι για πολύ, έως ότου έρθει η επόμενη «καταστροφή» και μας χτυπήσει ακόμα πιο δυνατά την πόρτα.
Συνηθίσαμε να παρακολουθούμε αδρανείς το τι γίνεται. Συνηθίσαμε τη βία και την ανευθυνότητα. Συνηθίσαμε να ζούμε μέσα σε σπαράγματα κοινωνίας. Το σημαντικότερο όμως, από όλα είναι ότι συνηθίσαμε την ατομικότητα. Ξεχάσαμε να κοιτάμε τους άλλους κατάματα. Αφαιρέσαμε την ευθύνη από πάνω μας, πιστέψαμε σε κρατικά εχέγγυα, ξεροκατάπιαμε και ελπίσαμε πως όλα αυτά θα αλλάξουν. Έτσι λοιπόν, κάμψαμε τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων και αμφισβητήσαμε έμπρακτα τους νόμους της φυσικής. Αυτός, όμως, είναι ένας επικίνδυνος δρόμος. Αφού, η στασιμότητα και η αδιαφορία μόνο χειρότερα μπορούν να κάνουν τα πράγματα.
Αναρωτιόμαστε λοιπόν, μήπως ήρθε η στιγμή να αντιδράσουμε. Εννοώ την αντίδραση όχι ως μια στυγνή ετεροκαθορισμένη πράξη αλλά ως μια δύναμη που θα αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Είναι πολύ εύκολο να την ταυτίσουμε με την βία και την ωμότητα και εν τέλει να γίνουμε αυτό το οποίο παλεύουμε να αλλάξουμε. Να μοιάσουμε δηλαδή και εμείς με το πρόσωπο του τέρατος, που θα έλεγε και ο Μάνος Χατζιδάκις.
Μιας και μιλήσαμε για τη βία, μου ήρθε στο μυαλό μια άλλη μεγάλη αρχή των θετικών επιστημών και δη της Χημείας. Την «Αρχή προ της βίας». Σύμφωνα με αυτή την αρχή, όταν μια χημική αντίδραση που βρίσκεται σε κατάσταση ισορροπίας διαταραχθεί, το σύστημα τείνει να αποκαταστήσει την ισορροπία μετατοπίζοντας τη θέση της αντίδρασης προς την κατεύθυνση που θα αναιρέσει τη μεταβολή που επιφέραμε. Έτσι λοιπόν, πάλι στη φύση βλέπουμε να επιβεβαιώνεται η άποψη πως το σύστημα (στην προκειμένη περίπτωση η κοινωνία) χρειάζεται να ισορροπίσει μέσα απο μια δράση. Για αυτό τον λόγο χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε με νηφαλιότητα και ευθύνη την ανάγκη για ουσιαστική αλλαγή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είμαστε και εμείς συνυπεύθυνοι για την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας. Ταυτόχρονα όμως, όλοι μαζί, έχουμε τη δύναμη να κάνουμε τη διαφορά.
Το να είσαι συνειδητός πολίτης ενός κράτους, επιβάλλει, ως μέρος των υποχρεώσεων σου, τον ενεργό έλεγχο οποιασδήποτε εξουσίας. Έτσι λοιπόν, μπορούμε να ξεκινήσουμε από τα μικρά πράγματα. Μπορούμε να παίρνουμε θέση για το τι συμβαίνει γύρω μας και να διεκδικούμε δικαιοσύνη. Επίσης, εμπνέοντας τους άλλους να κάνουν το ίδιο, ίσως καταφέρουμε να κάνουμε την Ελλάδα, κάποια στιγμή, μια χώρα καλύτερη και πιο προσιτή για όλους τους πολίτες της. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε άμεσα πως δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών και να διεκδικήσουμε χωρίς κομματικές εξαρτήσεις ένα αύριο ευθύνης και κοινωνικής ηθικής.
Ας ελπίσουμε ότι ο νόμος της «δράσης-αντίδρασης» μπορεί να εφαρμοστεί και στη βελτίωση της κοινωνίας μας, όπου κάθε δράση της πολιτείας προς όφελος μας, θα έχει και την αντίστοιχη αντίδραση από εμάς τους πολίτες. Ας σταθούμε περισσότερο στην ουσία των πραγμάτων και ας ανταμείψουμε χωρίς κομματικές παρωπίδες την σκληρή δουλειά και διάθεση για μεταρρυθμίσεις με κέντρο τον άνθρωπο. Μπορούμε να το πετύχουμε; Αυτό εξαρτάται από εμάς και την αποφασιστικότητά μας να αντιδράσουμε και να αλλάξουμε την κατάσταση.
