Του Δημήτρη Μαρκόπουλου,
Εάν κάποιος χρησιμοποιεί καθημερινά τα κοινωνικά δίκτυα, σίγουρα, έχουν εμφανιστεί στην αρχική του σελίδα πληθώρα επιτυχημένων ανθρώπων, που με μεγάλη σιγουριά και αυτοπεποίθηση δίνουν συμβουλές στο κοινό τους για θέματα που αφορούν την ερωτική τους ζωή, τη διαχείριση των χρημάτων τους, την επαγγελματική τους ζωή, καθώς και γενικότερα τη σχέση τους με τον κοινωνικό τους περίγυρο. Κάποιος αρκετά παρατηρητικός θα διέκρινε ότι σχεδόν όλοι τους είναι άνδρες, οι οποίοι παρουσιάζονται συχνά ως μεγάλοι σαγηνευτές του αντίθετου φύλου, έχουν εκρηκτικό χαρακτήρα και όλοι ανεξαιρέτως δεν χάνουν την ευκαιρία να μας υπενθυμίζουν ότι είναι πάρα πολύ πλούσιοι.
Ωστόσο, αυτό που δεν αναφέρουν είναι ο τρόπος με τον οποίο απέκτησαν αυτή την περιουσία. Αν ερωτηθούν συχνά αναφέρονται επιδερμικά στο παρελθόν τους και όλοι φροντίζουν να τονίζουν ότι ξεκίνησαν την πορεία τους από το μηδέν, με μοναδική βοήθεια την αποφασιστικότητα και το θάρρος που τους διακατέχει. Είναι όμως έτσι; Με μια μικρή έρευνα εύκολα κάποιος ανακαλύπτει το αναπόστατο των παραπάνω ισχυρισμών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Gary Vynerchuk, ένας από τους δημοφιλέστερους life coaches εκεί έξω. Εάν κάποιος παρακολουθήσει κάποια από τα βίντεο του θα προσέξει ότι πολύ συχνά αναφέρει τον εαυτό του ως παράδειγμα ενός αυτοδημιούργητου επιχειρηματία.
Ωστόσο, αυτό που δεν αναφέρει είναι ότι ο πατέρας του κατείχε και διαχειριζόταν μία ήδη εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση αξίας εκατομμυρίων. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη πολύ γρήγορα καταρρέει το αναληθές αφήγημα του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία που ξεκίνησε χωρίς να έχει τίποτα και κατέληξε να διαχειρίζεται εταιρίες δισεκατομμυρίων. Στην πραγματικότητα, αυτός και οι όμοιοι του δεν παράγουν με φρενήρεις ρυθμούς περιεχόμενο στα κοινωνικά δίκτυα, επειδή πραγματικά θέλουν τα βοηθήσουν τον μέσο άνθρωπο να πετύχει στη ζωή του. Εκμεταλλευόμενοι την απελπισία ανθρώπων που πραγματικά βρίσκονται σε μια δυσμενή κατάσταση στη ζωή τους, κερδίζουν εκατομμύρια λέγοντας φράσεις και ατάκες χωρίς ουσιαστικό νόημα, δίνοντας έτσι στο μέσο άνθρωπο τη δυνατότητα να ταυτιστεί μαζί τους. Δημιουργούν μία σχέση εξάρτησης, καθώς τους υπόσχονται πως οι συμβουλές τους είναι οι μόνες που θα τους οδηγήσουν στην επιτυχία.
Ακόμη, ένα τρανταχτό παράδειγμα της υποκρισίας και του εγωκεντρισμού που κυριαρχεί στα κοινωνικά δίκτυα είναι η Ballerina farm. Η Hannah και ο Daniel, οι ιδιοκτήτες της εν λόγω φάρμας ζουν μαζί με τα παιδιά τους σε μια φάρμα στην αμερικάνικη επαρχία, όπου συχνά μοιράζονται με το κοινό τους όμορφες στιγμές της απλής και φτωχικής ζωής τους. Με μια πρώτη ματιά, αυτό όχι απλά δεν είναι κάτι κακό αλλά αποτελεί και όαση μέσα σε όλη την τοξικότητα που κυριαρχεί στα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που σχεδόν όμως κανείς δεν ξέρει είναι ότι ο Daniel και η Hannah είναι δισεκατομμυριούχοι, διότι είναι κληρονόμοι μίας από τις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρίες παγκοσμίως, της Jet Blue Airlines. Η καθημερινή τους ζωή παρουσιάζεται ειδυλλιακή και αφήνουν συχνά να εννοηθεί ότι είναι ευτυχισμένοι παρόλο που απέχουν από κάθε είδους ανέσεις της σύγχρονης εποχής.
Το κοινό στοιχείο των δύο παραπάνω περιπτώσεων είναι ότι αποπροσανατολίζουν τον κόσμο από ένα πολύ βασικό τους πρόβλημα, την ραγδαία αύξηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων παγκοσμίως. Ο μεν, Gary Vaynerchuk, παρουσιάζει την ανέχεια των ανθρώπων ως απόρροια των δικών τους επιλογών και τονίζει διαρκώς ότι το μόνο εμπόδιο για την επιτυχία είναι ο εαυτός μας, οι δε, Hannah και Daniel ρομαντικοποιούν τη φτωχική ζωή, περνώντας το μήνυμα ότι λίγα είναι αυτά που πραγματικά χρειαζόμαστε για να είμαστε ευτυχισμένοι, τη στιγμή που αυτοί έχουν κυριολεκτικά δισεκατομμύρια.
Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν, εσκεμμένα ή μη, λένε ψέματα. Δεν αρκούν 10 συμβουλές ενός τυχάρπαστου για να κάνεις τα όνειρα σου πραγματικότητα, ούτε οφείλεις να αποδεχτείς ότι τα όνειρα σου δεν θα τα πραγματοποιήσεις, επειδή έτυχε να γεννηθείς σε μια λιγότερο εύπορη οικογένεια. Η αιτία των προβλημάτων μας ήταν, είναι και από ότι φαίνεται θα συνεχίσει να είναι η διαρκώς αυξανόμενη ανισότητα μεταξύ εχόντων και μη εχόντων. Όσο κοινότοπη και αν ακούγεται η τελευταία πρόταση, όσο και αν έχει εργαλειοποιηθεί ανά τα χρόνια από επίδοξους λαϊκιστές, παραμένει να είναι το μικρόβιο που καταδικάζει τους περισσότερους ανθρώπους στην ανέχεια και την καθημερινή βιοπάλη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Rising inequality: A major issue of our time. Brookings.edu. Διαθέσιμο εδώ.
- Influencer Gary Vaynerchuk on ’60 Minutes’ Grew Family Business from $ 3_ $ 60 Million. 2paragraphs.com. Διαθέσιμο εδώ.
- Why Rich People Love Pretending to Be Poor. Youtube.com. Διαθέσιμο εδώ.
