Της Δανάης Χιόνου,
Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τις τάσεις της μόδας στην Αγγλία και στην Αμερική στις τέσσερις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η μόδα τον 20ο αιώνα, μεταξύ και κατά την διάρκεια δύο Παγκοσμίων Πολέμων, εκφράζει τόσο την οικονομική και πολιτική αλλαγή όσο και την κοινωνική. Ο τρόπος ντυσίματος δεν αποτελεί μόνο έκφραση αλλά αντικατοπτρίζει τους νέους ρόλους και τις νέες ιδεολογίες ανά δεκαετία.
Πριν τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο οι γυναίκες είχαν ένα πιο διακοσμητικό στυλ με πολύ σφιχτούς κορσέδες, ρούχα που τόνιζαν την σιλουέτα τους και δεν τους επέτρεπαν ευκολία στις κινήσεις. Το κέντρο της μόδας ήταν η Γαλλία και επηρέαζε έντονα τις τάσεις σε Αγγλία και Αμερική. Όλα αυτά αρχίζουν να αλλάζουν με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξαιτίας του πολέμου η επαφή με τη Γαλλία κόβεται, αν και για ένα διάστημα στην Αμερική εξακολουθούσαν να ντύνονται σύμφωνα με τη μόδα στη Γαλλία για να δηλώσουν την συμπαράστασή τους.
Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η μόδα αρχίζει να αλλάζει. Τα ρούχα αποκτούν μια χρηστική διάσταση και οι γυναίκες επιλέγουν όλο και πιο πολύ τα παντελόνια που ανταποκρίνονται στους νέους ρόλους, που έχουν αναλάβει κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μετά το 1918 τα παντελόνια δεν χρησιμοποιούνται από τις γυναίκες, αλλά οι φούστες γίνονται πιο κοντές καθώς πηγαίνουμε προς τη μόδα της δεκαετία του ´20.
Η δεκαετία του 1920 αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές για την ιστορία της μόδας. Πρώτη φορά φοριούνται οι φούστες τόσο κοντές, ως το γόνατο, και τον κορσέ έχει αντικαταστήσει η πολύ χαλαρή σιλουέτα, σχεδόν μονοκόμματη. Τα πρωινά φορέματα είναι πολύ απλά, ενώ τα βραδινά φέρουν έντονη διακόσμηση και φτερά. Είναι μια τάση που εκφράζει τους νέους τρόπους διασκέδασης (χορός, μουσική, πάρτι) στους οποίους έχουν πρόσβαση όλοι. Φορούσαν μικρά, απλά καπέλα και γάντια μέχρι τον αγκώνα, ενώ οι μπλούζες και τα πανωφόρια που επέλεγαν για το καθημερινό τους ντύσιμο ήταν απλά και άνετα. Ήταν μια δεκαετία γεμάτη αισιοδοξία για το μέλλον η οποία έληξε το 1929 με την πτώση του χρηματιστηρίου.
Η επόμενη δεκαετία, του 1930, συνήθως παραμελείται από τους ιστορικούς μόδας αφού βρίσκεται ανάμεσα σε δύο πολύ σημαντικές περιόδους, τη δεκαετία του ´20 και τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως και αυτή η περίοδος σημείωσε μια εξέλιξη στον τρόπο ντυσίματος. Η συγκεκριμένη δεκαετία χαρακτηρίζεται από τον όρο «Μεγάλη Ύφεση». Με το Κράχ του 1929 η αισιοδοξία της προηγούμενης δεκαετίας χάθηκε και αυτό αντικατοπτρίζεται στην μόδα. Τα χρώματα έγιναν μουντά και τα ρούχα απλά. Το μήκος της φούστας πήγε μέχρι τη μέση της γάμπας και τα ντεκολτέ ήταν σεμνά. Οι γυναίκες δεν επέλεγαν έντονη διακόσμηση και κοσμήματα όμως εξακολουθούσαν να φορούν επίσημα ρούχα τα οποία ήταν φτιαγμένα από καλά υφάσματα. Η σιλουέτα που επέλεγαν ήταν πιο θηλυκή και κομψή με πιο στενή μέση, ενώ έπαιζαν πολύ με το σχέδιο στα μανίκια.
Η δεκαετία του 1940 ορίζεται από τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτό το σημείο θα εξετάσουμε την Αγγλία και την Αμερική ξεχωριστά, ξεκινώντας από την Αγγλία. Από το 1941 μέχρι το 1949 τα ρούχα στην Αγγλία δίνονταν με δελτίο για να εξοικονομήσουν υφάσματα. Το 1939, έτος εισόδου της Βρετανίας στο πόλεμο, φαινομενικά η μόδα σταμάτησε, όμως βλέπουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Παρά τους περιορισμούς οι άνθρωποι ήθελαν να ντύνονται με στυλ και βλέπουμε ότι οι τάσεις επηρεάστηκαν έντονα από τα στρατιωτικά ρούχα. Χρώματα όπως το χακί σε διαφορετικές αποχρώσεις ήρθαν στην μόδα και τα ρούχα έγιναν πάλι πιο πρακτικά. Οι γυναίκες επέλεγαν σακάκια και μπλούζες με απλό κόψιμο και φούστα μέχρι το γόνατο ενώ φορούσαν ψηλές κάλτσες. Η μόδα χρησιμοποίησε τις μάσκες αερίου, οι οποίες διανέμονταν για την προστασία των ανθρώπων, και οι σχεδιαστές τις χρησιμοποίησαν στις γυναικείες τσάντες. Εξίσου δημοφιλή έγιναν και τα αξεσουάρ που φωσφορίζουν στο σκοτάδι εξαιτίας των συχνών διακοπών ρεύματος.
Στην Αμερική εφαρμόστηκε επίσης περιορισμός στα υφάσματα. Το Υπουργείο προσέλαβε σχεδιαστές για να φτιάξουν σειρά ρούχων που να εμπίπτουν στους νέους κανονισμούς, αλλά ταυτόχρονα να έχουν αρκετή ποικιλία μεταξύ τους ώστε οι πολίτες να μην νιώθουν ότι όλοι ντύνονται με τον ίδιο τρόπο, κάτι που αποτέλεσε μια γενική ανησυχία. Κι εδώ η μόδα επηρεάζεται από το στρατιωτικό ντύσιμο, ενώ οι ίδιες οι στολές των στρατιωτών γίνονται πιο απλές. Στην στολή τους εισάγονται τα μπουφάν με πολλές τσέπες που ήταν πιο χρήσιμα επειδή τους επέτρεπαν να κουβαλάνε περισσότερο εξοπλισμό. Οι γυναίκες επέλεγαν πουκάμισα, απλούστερα καπέλα και παπούτσια με τακούνι μέχρι τέσσερα εκατοστά, καθώς απαγορεύτηκε από τον κανονισμό να είναι παραπάνω. Οι περιορισμοί έληξαν στις 8 Μαΐου 1945, όμως πολλές αλλαγές εξακολούθησαν να υπάρχουν. Οι άντρες πλέον δεν χρειαζόταν να φορούν διαφορετικό κοστούμι για κάθε περίσταση και οι γυναίκες φορούσαν ευθείες φούστες μέχρι το γόνατο με ιδιαίτερη προσοχή στην μέση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- THE GREAT WAR: WOMEN AND FASHION IN A WORLD AT WAR, Kent State University, kent.edu, Διαθέσιμο εδώ
- The History Press, World War One: Fashion Revolution, thehistorypress.co.uk, διαθέσιμο εδώ
- History, C. D., War Time Fashion · Women and Dress: Women’s Contributions To WWI Efforts In Connecticut · Digital History 511: Theory & Practice. CCSU Digital History 511, library.ccsu.edu, Διαθέσιμο εδώ
- Imperial War Museums, How Clothes Rationing Affected Fashion In The Second World War, iwm.org.uk, Διαθέσιμο εδώ
- Clothing, World War I and World War II | Encyclopedia.com, encyclopedia.com, Διαθέσιμο εδώ
- Folks, F., 20th Century fashion History: 1920 – 1930. The Fashion Folks, thefashionfolks.com, Διαθέσιμο εδώ
- Women’s Fashion in the 20th Century: 1930-1939 – MSU Museum, museum.msu.edu, Διαθέσιμο εδώ
