Της Διονυσίας Βασιλάκη,
Body Positivity, «η νοοτροπία ότι όλοι αξίζουν αγάπη και θετική εικόνα σώματος, ανεξάρτητα από το πώς τα μέσα και η κοινωνία προσπαθούν να ορίσουν την ομορφιά ή τον ιδανικό σωματότυπο». Το κίνημα του body positivity που αναπαράγεται στα social media και πλέον και στην καθημερινότητά μας αφορά την αποδοχή του σώματός μας έτσι ακριβώς όπως είναι, χωρίς κοινωνικές πιέσεις για την πραγμάτωση μίας εικόνας μη ρεαλιστικής για την πλειοψηφία. Είναι στην ουσία μία αντίσταση σε κάθε μορφής στερεότυπο και πρότυπο ομορφιάς που μας επιβάλλεται από τους πολλούς και τα social media.
Ξεκινώντας από τα Instagram models, συνεχίζοντας με τους διάσημους και κλείνοντας με την ωραιοποιημένη μορφή του εαυτού μας που όλοι σπεύδουμε να προβάλλουμε στον εικονικό κόσμο, ο καθένας ανάμεσά μας φαίνεται να μην αποδέχεται το γεγονός πως όλοι έχουμε ατέλειες και από αυτό δεν εξαιρούνται ούτε οι Kardashians ούτε αγαπημένοι μας ηθοποιοί. Το γεγονός ότι η Ashley Graham έχει παραπάνω κιλά δεν έπαψε να την κάνει ούτε πετυχημένο μοντέλο, ούτε όμορφη. Αυτό για εμένα είναι κάτι που πρέπει να θυμίζουμε πιο συχνά στους εαυτούς μας και να παραιτηθούμε επιτέλους από τη θέση του αυστηρού κριτή.
Η πολύ καλή και υγιής βάση του κινήματος χαροποιεί (ελπίζω) την πλειοψηφία, όμως θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αναρωτηθούμε για ποιον λόγο ένα τέτοιο κίνημα είναι απαραίτητο για τη ψυχική μας γαλήνη και αν ναι, ποιος ευθύνεται για αυτό;
Πιο συγκεκριμένα, τα κοινωνικά δίκτυα που έχουν κατορθώσει, δυστυχώς, να μετατραπούν σε ένα τόσο τοξικό και επικίνδυνο περιβάλλον για τους νέους είναι υπεύθυνα για την έλλειψη αυτοπεποίθησης πολλών ανθρώπων και για τη δημιουργία μιας διαστρεβλωμένης εικόνας για το σώμα τους, δηλαδή του body dysmorphia. Για όσους δε γνωρίζουν, η δυσμορφοφοβία είναι μια διανοητική διαταραχή, η οποία συνδέεται με την έμμονη ιδέα ότι κάποια πτυχή του σώματος του πάσχοντα είναι λανθασμένη. Εκτιμάται ότι στο 2,4% του πληθυσμού που πάσχει από αυτή την ασθένεια είναι αυξημένα τα ποσοστά αυτοκτονικών σκέψεων καθώς και αποπειρών.
Η κυριαρχία, λοιπόν, της εικόνας και η θέση της ως πρότυπο είναι η αρχή πολλών διατροφικών διαταραχών (ανορεξία, βουλιμία) «οι οποίες δεν είναι επιλογή ή καπρίτσιο, δεν είναι αρνητική στάση απέναντι στο φαγητό, είναι πρόβλημα ψυχικής υγείας», όπως διευκρινίζει η ψυχίατρος, Διευθύντρια της Μονάδας Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής του Σισμανόγλειου νοσοκομείου, Μαργαρίτα Σεστρίνη.
Η εκτεταμένη και πολύωρη χρήση του διαδικτύου καθιστά τους νέους σε μια διαδικασία σύγκρισης του σώματός τους με αυτά που προβάλλονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως αναφέρει η Ψαλτοπούλου «αυτή η σύγκριση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εικόνα και την αυτοεκτίμηση των νέων. Έτσι, οι έφηβοι που προσπαθούν να κατανοήσουν τον εαυτό τους σε αυτό το στάδιο, γίνονται ευαίσθητοι και ακολουθούν λάθος συμβουλές από τα εικονικά αποτελέσματα που βλέπουν, με συνέπεια τον υπερβολικό έλεγχο του σώματός τους. Για να γίνει άμεσα αντιληπτό πιθανό ζήτημα διατροφικών διαταραχών στους εφήβους, πρέπει να υπάρχει στενή επικοινωνία με το οικογενειακό περιβάλλον» (Πάσχου, Ψαλτοπούλου & Δημόπουλος, 2021).
Πώς είναι δυνατόν οι νέοι άνθρωποι που δέχονται τέτοιου είδους πρότυπα και υποβάλλουν τον εαυτό τους στην επίπονη διαδικασία σύγκρισης να καταφέρουν να δημιουργήσουν μια υγιή σχέση με το σώμα τους και πρωτίστως με τον ίδιο τους τον εαυτό τους, άμα δεν λάβουν την κατάλληλη καθοδήγηση; Το κίνημα του body positivity που έχει καταφέρει να μυήσει στην ιδεολογία της θετικής αντιμετώπισης όλων των σωματότυπων εκατομμύρια κόσμου, ενισχύει τη διαφορετικότητα και ποικιλομορφία όλων των σωματότυπων. Ο καθένας από τους υποστηρικτές του πρεσβεύει μία καινούργια νόρμα δεδομένων.
Όχι, ένα άτομο με παραπάνω κιλά δεν πρέπει να υποστεί περίγελο και υποτίμηση. Τα λιγότερα κιλά δεν είναι δείγμα ανορεξίας και αρρώστιας. Και επιτέλους, το γυναικείο σώμα δεν πρέπει και δεν του αξίζει να γίνεται αντικείμενο κανενός. Ας κάνουμε όλοι μία εσωτερική ανασκόπηση στο τι θέλουμε να αλλάξουμε πρώτα στους εαυτούς μας και έπειτα στους άλλους. Για ποιον λόγο η αρνητικότητα και η τοξικότητα πρέπει να διακατέχουν την ημέρα μας; Γιατί εμείς οι ίδιοι δεν επιλέγουμε την αλληλοϋποστήριξη και την ενθάρρυνση των συνανθρώπων μας;
Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει, να υπονομεύει και να στερεί την ευτυχία κάποιου άλλου κρυμμένος πίσω από μια οθόνη προς δικό του όφελος. Τα ψυχολογικά τραύματα που πολλοί θύτες αντιμετωπίζουν δε τους δίνουν άλλοθι για τον εκφοβισμό των άλλων. Ας μάθουμε πως οι πράξεις μας έχουν αντίκτυπο και όσο είμαστε μέλη μιας κοινωνίας οφείλουμε ακόμη και διαδικτυακά να φερόμαστε με σεβασμό προς όλους, εξυμνώντας τη διαφορετικότητά μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ. Spnj.gr. Διαθέσιμο εδώ.
- The body positive movement encourages inclusion, not obesity. Forbes.com. Διαθέσιμο εδώ.
- Διατροφικές διαταραχές: Ο ρόλος των social media στην εκτίναξή τους _ Στο στόχαστρο οι έφηβοι. Ygeiamou.gr. Διαθέσιμο εδώ.
- Mental disorders. Who.int. Διαθέσιμο εδώ.
- Ποσοστό συμμετοχής στα social media στις χώρες της Ευρώπης. Jodi.graphics. Διαθέσιμο εδώ.
