Του Αριστείδη Γραμμενιάτη,
Σύμφωνα με στατιστικές έρευνες στο αγγλικό ποδόσφαιρο, περίπου έξι ποδοσφαιριστές τραυματίζονται σε κάθε ομάδα από θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών ανά αγωνιστική περίοδο. Η θλάση οπίσθιου μηριαίου είναι συνεπώς μία από τις πιο κοινές παθήσεις στους ποδοσφαιριστές, μεταξύ των οποίων κατέχει την πρώτη θέση στους μυϊκούς τραυματισμούς, αλλά ακόμη και σε ερασιτέχνες αθλητές, χορευτές, ορειβάτες κλπ, αποτελώντας κατ΄ επέκταση έναν πιθανό τραυματισμό για ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Στους οπίσθιους μηριαίους μύες, οι οποίοι εντοπίζονται στο οπίσθιο τμήμα του μηρού, περιλαμβάνονται ο δικέφαλος μηριαίος, ο ημιτενοντώδης και ο ημιϋμενώδης μυς. Ο δικέφαλος μηριαίος σχηματίζει το εξωτερικό μέρος των οπίσθιων μηριαίων, ενώ ο ημιτενοντώδης και ο ημιϋμενώδης σχηματίζουν το εσωτερικό τους τμήμα. Οι μύες αυτοί είναι υπεύθυνοι για την κάμψη του γόνατος, για το λύγισμά του, δηλαδή, προς τα πίσω, αλλά και για την έκταση – τέντωμα του ισχύου. Οι οπίσθιοι μηριαίοι μύες μπορούν να τραυματιστούν είτε κατά τη διάρκεια ασκήσεων, όπου υπάρχει μεγάλη καταπόνηση σε μικρό χρονικό διάστημα (ταχυδυναμικές), είτε κατά τη διάρκεια μίας διάτασης (όπως σε μία δυνατή πάσα στο ποδόσφαιρο). Η συχνότερη βλάβη που μπορεί να υποστεί αυτή η μυϊκή ομάδα είναι η θλάση.
Ως θλάση ορίζουμε την πλήρη ή μερική ρήξη ενός μυός. Η θλάση απορρέει από το γεγονός ότι κατά την άσκηση αυξάνεται η ταχύτητα σύσπασης ενός μυός, ενώ, παράλληλα, οι διεργασίες που συμβαίνουν στο σώμα μειώνουν τη λειτουργική ικανότητά του. Κατά συνέπεια, όταν η ενέργεια που ασκείται στους οπίσθιους μηριαίους μύες υπερβαίνει το όριο αντοχή τους, γεγονός που συχνά οφείλεται στην έλλειψη σωστού μυϊκού υπόβαθρου και συνθηκών άθλησης, τότε μπορεί να προκληθεί μερική ή ολική ρήξη των μυών. Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης μπορεί να είναι η μυϊκή αδυναμία του αθλητή, αλλά και το επίπεδο ευλυγισίας του, το οποίο περιορίζει δραστικά την πιθανότητα τραυματισμών, η λανθασμένη ή ελλιπής προθέρμανση, αλλά και αποθεραπεία, ενώ πολύ συχνό φαινόμενο είναι και ο επανατραυματισμός ενός αθλητή (υποτροπή), λόγω ατελούς αποκατάστασης από προηγούμενη βλάβη.
Με βάση την έκταση της βλάβης και κυρίως τη συμπτωματολογία που εκδηλώνουν οι τραυματισμένοι, οι θλάσεις ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες:
- Πρώτου βαθμού θλάσεις, στις οποίες ο μυς διατηρεί την κινητικότητα και λειτουργικότητά του σε συνθήκες χαμηλής έντασης και ο αθλητής εκδηλώνει ήπιο πόνο και πρήξιμο στην περιοχή.
- Δεύτερου βαθμού θλάσεις στις οποίες παρατηρείται μία μετρίου βαθμού ρήξη του μυός και είναι ορατά τα συμπτώματα της φλεγμονής τοπικά, τα οποία περιλαμβάνουν αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή, πρήξιμο και πόνο κατά την κίνηση.
- Τρίτου βαθμού θλάσεις, στις οποίες ο αθλητής έχει υποστεί πλήρη ρήξη του μυός, με αποτέλεσμα την αδυναμία κίνησης, πολύ έντονο πόνο και εκτεταμένο αιμάτωμα.
Τα συμπτώματα των ασθενών σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση διαμορφώνουν πρακτικά και τη διάγνωση της θλάσης. Κατά την κλινική εξέταση, ο γιατρός μπορεί, τόσο με την ψηλάφιση της περιοχής, όσο και με δοκιμασίες ελέγχου της μυϊκής ισχύος και του εύρους κίνησης να επιβεβαιώσει τη διάγνωση για την ύπαρξη θλάσης και, παράλληλα, να εκτιμήσει τη σοβαρότητα αυτής, σε συνδυασμό πάντα με συμπληρωματικές απεικονιστικές μεθόδους, όπως το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία.
Η θεραπεία των θλάσεων οπισθίου μηριαίου έχει ως στόχο την επάνοδο του αθλητή στα προηγούμενα επίπεδα απόδοσης χωρίς να υπάρχει φόβος για υποτροπή του τραυματισμού. Η αντιμετώπιση των θλάσεων πρέπει να ξεκινάει από το πρώτο κιόλας λεπτό που εμφανίζεται. Είναι απαραίτητη η ελεγχόμενη πορεία του αιματώματος, αν εκδηλωθεί, καθώς επηρεάζει το μέλλον του αθλητή. Αν ελεγχθεί η παραγωγή του, τότε τόσο η επούλωση, όσο και η επιστροφή του πάσχοντος στον χώρο του αθλητισμού θα είναι πιο σύντομη. Εκτός από τον περιορισμό του αιματώματος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί για την αποφυγή της περαιτέρω ρήξης των μυών, καθώς και γειτονικών ιστών, αγγείων και νεύρων. Αυτό επιτυγχάνεται αρχικά με την πιεστική επίδεση της περιοχής, την ανύψωση του τραυματισμένου άκρου, ώστε να μειωθεί το πρήξιμο, καθώς και την ακινητοποίησή του και την εφαρμογή πάγου στα πρώτα 15 – 20 λεπτά.
Από εκεί και ύστερα, συνεχίζεται η εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων, με σκοπό τον περιορισμό του αιματώματος για 24-48 ώρες, ενώ η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων βοήθα στην ανακούφιση των συμπτωμάτων τις πρώτες ημέρες. Στη συνέχεια, ο αθλητής υποβάλλεται σε φυσικοθεραπείες και μπορούν να εφαρμοστούν προσεκτικά μαλάξεις στην περιοχή του τραύματος, οι οποίες συμβάλλουν στην ταχύτερη επούλωση και απορρόφηση του αιματώματος. Τέλος, είναι πάρα πολύ σημαντική η μετατραυματική ενδυνάμωση των μυών με εξατομικευμένες ασκήσεις, οι οποίες εφαρμόζονται όχι μόνο για την επανεκπαίδευση των μυών, αλλά και προληπτικά για την αποφυγή ενός νέου τραυματισμού στην περιοχή.
Συμπερασματικά, η θλάση των οπίσθιων μηριαίων αποτελεί μία ιδιαίτερα συχνή πάθηση που ταλαιπωρεί πάρα πολλούς αθλητές ανά τον κόσμο. Με την έγκαιρη ιατρική παρέμβαση και την ιδιαίτερη μέριμνα στην ολοκληρωμένη και εξειδικευμένη για το κάθε άτομο διαδικασία αποκατάστασης, οι αθλητές έχουν την ευκαιρία να ανακάμψουν γρήγορα και να ανακτήσουν τις προηγούμενες υψηλές τους επιδόσεις, έχοντας θέσει τις κατάλληλες βάσεις, ώστε να τις βελτιώσουν ακόμη περισσότερο στο μέλλον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Hamstring Strain Injury Rehabilitation, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Τσιώλης Γεώργιος, Πτυχιακή Εργασία: Θλάσεις οπίσθιων μηριαίων: Αιτιολογικοί παράγοντες, αξιολόγηση, στοχευμένη αποκατάσταση, Σχολή Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας, Πανεπιστήμιο Πατρών, 2021
- Διαμαντή Στέλλα, Πτυχιακή Εργασία: Αποκατάσταση θλάσεων οπίσθιων μηριαίων, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, 2018
