Του Θανάση Μάριζα,
Η σκηνή ήταν έτοιμη για την κεντρική ατραξιόν της βραδιάς. Η αρένα Fiserv Forum (στάδιο των Milwaukee Bucks του NBA) είχε προσαρμοστεί καταλλήλως για ό,τι επρόκειτο να ακουλουθήσει. Φώτα και κάμερες εστιασμένα σε οκτώ ατομικά πόντιουμ στυλιζαρισμένα με αστέρια, ψηφιακές απεικονίσεις του Λευκού Οίκου και του εμβλήματος της Προεδρίας, χρωματικά μοτίβα μπλε –κόκκινου– άσπρου, και, φυσικά, οι πρωταγωνιστές: μια γυναίκα με ένα ανοικτό γαλάζιο φόρεμα bouclé κι επτά άνδρες, όλοι με σκούρα μπλε σακάκια και μακριές κόκκινες γραβάτες. Κι όμως, από το προσεκτικά σχεδιασμένο θέαμα στα πρότυπα αθλητικού αγώνα ή κινηματογραφικής παραγωγής, τη μεγαλύτερη εντύπωση προκαλούσε, παραδόξως, μια εκκωφαντική απουσία.
Το πρώτο ρεπουμπλικανικό debate, ανάμεσα στους φερέλπιδες για το προεδρικό χρίσμα του Κόμματος, έλαβε χώρα στις 23 Αυγούστου. Ο πρώην Πρόεδρος Donald Trump, εισηγητής του στυλ ντυσίματος που έχει πλέον υιοθετηθεί από όλους τους ενδεχόμενους διαδόχους του, τήρισε την υπόσχεσή του και δεν εμφανίστηκε δίπλα στους συνυποψηφίους του. Αυτό δε σημαίνει πως δεν ήταν καταλλήλως προετοιμασμένος για να στρέψει πάνω του το μεγαλύτερο προβολέα της δημοσιότητας. Το ίδιο βράδυ, ανέβηκε στα social media μια συνέντευξή του με το δημοφιλή συντηρητικό παρουσιαστή Tucker Carlson (ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, είχε πρόσφατα απολυθεί από το κανάλι – διοργανωτή της τηλεμαχίας, Fox News). Σα να μην έφτανε αυτό, ο Trump είχε επίσης, προγραμματίσει να παραδοθεί σε τοπική φυλακή το αμέσως επόμενο πρωινό, εξέλιξη που σίγουρα θα μονοπολούσε το ενδιαφέρον των αμερικανικών πρωτοσέλιδων, δίνοντας έτσι το coup de grâce στις όποιες προσδοκίες των υπολοίπων για περαιτέρω προβολή.
Οι νομικές περιπέτειες του 45ου Προέδρου αποτυπώνουν ιδανικά τη σύγχυση που ο ίδιος έχει προκαλέσει στο κόμμα του. Όταν οι συμμετέχοντες στο debate ρωτήθηκαν εάν θα στήριζαν τον Trump, σε περίπτωση καταδίκης του, οι μισοί (Haley, Ramaswamy, Scott και Burgam) σήκωσαν τα χέρια τους σε ένδειξη συμφωνίας, δυο παρατήρησαν τις κινήσεις των συναδέλφων τους πρωτού τα σηκώσουν διστακτικά (DeSantis και Pence), ένας προσπάθησε να δώσει τη δική του τροπή στην ερώτηση (Christie), ενώ μόλις ένας αρνήθηκε κατηγορηματικά (Hutchinson). Όλα αυτά, ενώ όλοι συμφώνησαν πως ο Pence, πρώην αντιπρόεδρος του Trump, είχε πράξει ορθώς όταν παράκουσε τις εντολές του τελευταίου κι επικύρωσε το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020. Τι είναι, τελικά, το «ηθικά σωστό» και «νόμιμο» (ό,τι κι αν σημαίνουν πλέον οι εξής έννοιες);
Τα υπόλοιπα θέματα συζήτησης δεν προσέφεραν ιδιαίτερα μεγαλύτερο κοινό έδαφος: διαφωνίες περί κλιματικής αλλαγής, υποστήριξης προς την Ουκρανία, αμβλώσεις, χρηματοδότησης της αστυνομίας, όλα αποτέλεσαν σημεία διαφωνίας μεταξύ των «τηλεμάχων». Αυτό, αν μη τι άλλο, είναι θετικό σημάδι. Η παρουσία διαφορετικών οπτικών και απόψεων είναι θεμελιώδης στη διαδικασία επιλογής του κατάλληλου υποψηφίου από τον ευρύτερο κομματικό πληθυσμό. Κρίμα που δεν υπήρξαν ανάλογα «αυθεντικές» στάσεις, αναφορικά με το θέμα του πρώην Προέδρου.
Οι οκτώ κομματικοί υποψήφιοι βρίσκονται, πράγματι, μεταξύ σφύρας και άκμονος. Προσπαθούν να ξεπεράσουν το εμπόδιο «Trump», χωρίς παράλληλα να αποξενώσουν το υπολογίσιμο κοινό που τον λατρεύει. Ο κυβερνήτης της Florida, Ron DeSantis, κάποτε σοβαρή εναλλακτική για το κόμμα, φαίνεται πλέον να έχει αποδεχθεί το χάσμα επικοινωνιακού χαρίσματος, μεταξύ του ίδιου και του Trump, και να έχει «εγκατασταθεί» σε μια ασφαλώς αποστασιοποιημένη δεύτερη θέση. Ο Mike Pence, αντί να αναδειχθεί ως ο υπερασπιστής του Συντάγματος έναντι σε αντιφρονούντα στοιχεία με … ονοματεπώνυμο, αρνείται να αποκοπεί από τη σκιά του πρώην αφεντικού του. Οι Tim Scott, Doug Burgum και Asa Hutchinson είναι ήδη κομπάρσοι στο ίδιο τους το έργο. Ο Vivek Ramaswamy, «φρέσκο αίμα» ινδικής καταγωγής, επαναλαμβάνει ό,τι είναι δημοφιλές και είναι συγκλονιστικά παραπληροφορημένος περί των πάντων, προτιμώντας, όπως φαίνεται, ένα πιθανό πόστο σε μια δεύτερη θητεία Trump.
Οι μόνοι που είχαν κάτι ουσιαστικό να πουν ήταν η Nikki Haley, πρώην εκπρόσωπος των Η.Π.Α. στα Ηνωμένα Έθνη, επίσης ινδικής καταγωγής, και ο Chris Christie, πρώην κυβερνήτης του New Jersey. Ο τελευταίος έχει ένα επικοινωνιακό χάρισμα σχεδόν ισάξιο του Trump και δε διστάζει να αντιπαρατεθεί ανοικτά μαζί του. Το κατά πόσο, όμως, θα επιβιώσει σε ένα κατά τα φαινόμενα «στημένο» παιχνίδι, είναι αβέβαιο. Η πρώτη ήταν ίσως η μόνη που εξέφρασε πραγματικά σταθερές και συνεκτικές απόψεις, όμως το φύλο και η καταγωγή της δύσκολα θα γίνουν «χωνεμένα» από τη βάση των δυνητικών ψηφοφόρων της. Πιθανώς να αποτελούσε την ιδανική υποψήφια για το προοδευτικότερο Δημοκρατικό Κόμμα, όμως οι πολιτικές της πεποιθήσεις την οδήγησαν στην απέναντι όχθη. Οπότε, τι μένει τελικά;
Ο ρεπουμπλικανικός «αγώνας δρόμου» διεξάγεται μέσα σε έναν λαβύρινθο, την έξοδο από τον οποίο φαίνεται να γνωρίζει μόνον ο Trump, επειδή απλούστατα αυτός τον έχει σχεδιάσει. Οι άλλες εξέχουσες ρεπουμπλικανικές προσωπικότητες προσέγγιζαν το προεδρικό ερώτημα από απόσταση ασφαλείας, έως ότου ήταν πολύ αργά. Πλέον, οι προεδρικές εκλογές του 2024 αρχίζουν να μοιάζουν αναπόφευκτα με μια επανάληψη των αντίστοιχων του 2020. Με το ενδοκομματικό αντίδοτο στον «τραμπισμό» να μην έχει ακόμη βρέθει, εκδηλώσεις όπως το ανωτέρω debate (ο δεύτερος γύρος του οποίου θα διεξαχθεί στις 27 του παρόντος μήνα) είναι επικίνδυνα κοντά στο να καταντήσουν τυπικότητες. Απ’ ό, τι φαίνεται, ήρθε η ώρα για τους Ρεπουμπλικάνους να θερίσουν ό,τι είχαν σπείρει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- At First Debate, a Glimpse of Trumpism Without Trump, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- A Chaotic Display of Conservatism at the First Republican Debate, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- How Donald Trump won the debate he skipped, The Economist, διαθέσιμο εδώ
- Kareem Abdul-Jabbar: GOP Debate Showed How Not to Pick a President, The Daily Beast, διαθέσιμο εδώ
- Fact check: The first Republican presidential debate of the 2024 election, CNN, διαθέσιμο εδώ
