Σεισμός στο Μαρόκο: Ανυπολόγιστες καταστροφές και εκατόμβες νεκρών

Του Χάρη Κουρή,

Ως γνωστόν, ένας σεισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές και να οδηγήσει μεγάλο αριθμό ανθρώπων στον θάνατο. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, αλλά ειδικά οι χώρες που δεν διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές υποφέρουν περισσότερο από ένα τέτοιο γεγονός, με όλες τις συνέπειες που ακολουθούν. Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ο σεισμός της 8^ης Σεπτεμβρίου, που έλαβε χώρα στο Μαρόκο.

Αργά το βράδυ, περίπου στις 23:11 (τοπική ώρα), η χώρα χτυπήθηκε από μία βίαιη δόνηση 6,8 ρίχτερ, με επίκεντρο την οροσειρά του Μεγάλου Άτλαντα, 71 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Μαρακές. Ως γνωστόν, καθώς το Μαρόκο βρίσκεται πάνω στο σύνορο μεταξύ Ευρασιατικής και Αφρικανικής πλάκας, η τριβή μεταξύ τους οδηγεί σε σεισμούς ή ορογένεση. Παρόλα αυτά, ο σεισμός εκείνης της ημέρας αποτελεί σπάνιο φαινόμενο (τελευταία φορά που έγινε σεισμός τέτοιου μεγέθους ήταν πριν το 1900, αν και έχουν συμβεί και πιο πρόσφατα αρκετά σοβαροί σεισμοί, το 1960 και το 2004), καθώς η ενέργεια της σύγκρουσης μεταξύ αυτών των πλακών μετατοπίζεται πιο πολύ προς την ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η σπανιότητα των σεισμών οδηγεί σε μία άγνοια κινδύνου στον τοπικό πληθυσμό και, έτσι, δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα για την εγκατάσταση αντισεισμικών υποδομών. Με τη σειρά τους, η έλλειψη συνήθειας και η άγνοια κινδύνου οδηγούν σε μεγαλύτερο πανικό, ενώ οι απώλειες αυξάνονται τις νυχτερινές ώρες, όταν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται μέσα στα σπίτια του.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες συνέβη ο σεισμός της 8^ης Σεπτεμβρίου. Πιο σοβαρά επλήγησαν τα χωριά στους πρόποδες του Άτλαντα, με αρκετά από αυτά να έχουν σχεδόν «σβηστεί από τον χάρτη», ενώ πολλοί κάτοικοι δεν κατάφεραν να βγουν από τα σπίτια τους. Η διαταγή του Βασιλιά Μωάμεθ ΣΤ’ να παρασχεθούν αμέσως οι απαραίτητες βοήθειες στους πληγέντες βοήθησε αρκετά στην κατάσταση, καθώς οι Βασιλικές Ένοπλες Δυνάμεις έσπευσαν προς τα μέρη που είχαν την περισσότερη ανάγκη.

Όμως, παρόλες τις προσπάθειες των σωστικών συνεργείων, η δύσκολη προσβασιμότητα στα ορεινά χωριά οδήγησε σε αύξηση των θανάτων, αφού πολλοί διασώστες δεν μπόρεσαν να φθάσουν εγκαίρως σε αυτά. Έτσι, οι περισσότεροι πληγέντες αφέθηκαν στη μοίρα τους για αρκετή ώρα μέχρι να υπάρξει κάποια βοήθεια και δεν μπόρεσαν να σώσουν εγκλωβισμένους φίλους και συγγενείς (αν και, ευτυχώς, κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να απεγκλωβιστούν). Την ίδια στιγμή, λόγω των μετασεισμών, απαγορεύτηκε να επιστρέψουν στα σπίτια τους όσοι δεν έμειναν άστεγοι, κάτι που οδήγησε και αυτούς να κοιμηθούν έξω.

Μία άλλη πληγή από αυτόν τον σεισμό προκλήθηκε σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς. Αν και το Μαρακές δεν είναι η πρωτεύουσα της χώρας, η ιστορική του σημασία είναι τεράστια. Συγκεκριμένα, ιδρύθηκε στα μέσα προς τα τέλη του 11^ου αιώνα μ.Χ. ως πρωτεύουσα του Εμιράτου των Αλμοραβιδών, ενός κράτους που εκτεινόταν από τη σημερινή Σενεγάλη μέχρι την κεντρική Ιβηρική Χερσόνησο, όπου ανταγωνιζόταν τους Φράγκους και το Βασίλειο Λεόν και Καστίλης. Εκεί συναντά κανείς μία πληθώρα από τζαμιά και παλάτια, ενώ, μάλιστα, έχει λάβει το προσωνύμιο «κόκκινη πόλη», λόγω του κοκκινοχώματος που χρησιμοποιήθηκε για το κτίσιμο των τειχών και πολλών κτιρίων στην παλιά πόλη. Πολλά από αυτά τα κτίσματα θα χρειασθούν σημαντικές επισκευές μέχρι να ξαναγίνουν επισκέψιμα στο ευρύ κοινό.

Συνοψίζοντας, το κόστος του σεισμού στο Μαρόκο απεδείχθη εξαιρετικά σημαντικό. Αξίζει, όμως, να σημειωθεί ότι είναι πολύ πιθανό να ξεχαστεί για άλλη μία φορά η σοβαρότητα αυτού του γεγονότος και οι επόμενες γενιές να βιώσουν πάλι τη φρίκη των χιλιάδων νεκρών και τραυματιών. Έτσι, η τωρινή βοήθεια από γειτονικές και μη χώρες (παράδειγμα η Αλγερία, η οποία είχε κλείσει τα σύνορά της με το Μαρόκο το 2021) και η έκφραση συλλυπητηρίων και θετικών σκέψεων μπορούν να θεωρηθούν απλώς προσωρινές λύσεις, καθώς η θεραπεία από μόνη της, δεν αρκεί χωρίς την πρόληψη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Morocco earthquake: More than 2,000 dead as tremors felt in several regions, BBC, διαθέσιμο εδώ
• Morocco earthquake: Such magnitude unusual for country, BBC, διαθέσιμο εδώ
• Morocco earthquake kills more than 2,000 and damages historic Marrakech, CNN, διαθέσιμο εδώ