Σαν Σήμερα: 11 Σεπτεμβρίου – Η ημέρα που άλλαξε ο κόσμος

Της Χρυσάνθης Θανάση,

2001: Τρομοκράτες που συνδέονταν με την ισλαμική εξτρεμιστική ομάδα al Qaeda –που ιδρύθηκε από τον Osama bin Laden– κατέλαβαν τέσσερα εμπορικά επιβατικά αεροπλάνα και πραγματοποίησαν επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον στόχων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δύο από τα αεροπλάνα πέταξαν στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στη Νέα Υόρκη και εντός λίγων ωρών και οι δύο Δίδυμοι Πύργοι κατέρρευσαν, κατεδαφίζοντας ένα μεγάλο τμήμα του κάτω Manhattan. Εν συνεχεία, το τρίτο αεροπλάνο χτύπησε το Πεντάγωνο στο Arlington της Virginia, λίγο έξω από την Washington. Οι επιβάτες και το πλήρωμα του τέταρτου αεροπλάνου αντέδρασαν και το αεροπλάνο καταρρίφθηκε σε χωράφι κοντά στο Shanksville της Pensylvania.

Σχεδόν 3.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων των 19 τρομοκρατών της Al Qaeda. Τα συγκλονιστικά γεγονότα  μεταδόθηκαν τηλεοπτικά σε παγκόσμιο επίπεδο και άφησαν μεγάλο μέρος του κόσμου να τρέμει από τη φρίκη. Η Κυβέρνηση του Προέδρου George Bush απάντησε κηρύσσοντας «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας και της εισβολής στο Αφγανιστάν.

Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου είχαν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία των Η.Π.Α. Πολλά ιδρύματα της Wall Street, συμπεριλαμβανομένου του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, εκκενώθηκαν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων. Την πρώτη ημέρα των συναλλαγών, μετά τις επιθέσεις, η αγορά υποχώρησε 7,1% (684 μονάδες). Μόνο η οικονομία της Νέας Υόρκης έχασε 143.000 θέσεις εργασίας τον μήνα και μισθούς $ 2,8 δις τους πρώτους τρεις μήνες. Οι μεγαλύτερες απώλειες ήταν στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και τις αεροπορικές μεταφορές, που αντιστοιχούσαν στο 60% των χαμένων θέσεων εργασίας. Το εκτιμώμενο κόστος της ζημιάς του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου ήταν $ 60 δις και το κόστος για τον καθαρισμό των συντριμμιών στο Ground Zero ήταν $ 750 εκατ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που δημοσίευσε το Pew Research Center, το 2021 στο πλαίσιο της ζοφερής επετείου της 11^ης Σεπτεμβρίου, ο φόβος ήταν ευρέως διαδεδομένος όχι μόνο τις ημέρες αμέσως μετά τις επιθέσεις, αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2001. Οι περισσότεροι Αμερικανοί δήλωσαν ότι ανησυχούσαν πολύ (28%) ή κάπως (45%) για μια ακόμα επίθεση. Όταν ρωτήθηκαν έναν χρόνο αργότερα να περιγράψουν κατά πόσο άλλαξε η ζωή τους, περίπου οι μισοί ενήλικες είπαν ότι ένιωθαν περισσότερο φόβο, έγιναν πιο προσεκτικοί, πιο δύσπιστοι ή πιο ευάλωτοι ως αποτέλεσμα των επιθέσεων. Ακόμη και μετά την υποχώρηση του άμεσου σοκ εκείνης της ημέρας, οι ανησυχίες για την τρομοκρατία παρέμειναν σε υψηλότερα επίπεδα στις μεγάλες πόλεις –ιδίως τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον– από ό,τι στις μικρές πόλεις και τις αγροτικές περιοχές. Ο προσωπικός αντίκτυπος των επιθέσεων έγινε, επίσης, πιο έντονα αισθητός στις πόλεις που στοχοποιήθηκαν άμεσα. Αυτό το συναίσθημα συμμερίστηκαν και κάτοικοι άλλων μεγάλων πόλεων, με αποτέλεσμα το ¼ των ανθρώπων που ζούσε σε μεγάλες πόλεις σε εθνικό επίπεδο δήλωσε ότι η ζωή τους άλλαξε σημαντικά – διπλάσιο από το ποσοστό που παρατηρείται σε μικρές πόλεις και αγροτικές περιοχές. Οι επιπτώσεις των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου έγιναν βαθιά αισθητές και άργησαν να εξαφανιστούν. Τον επόμενο Αύγουστο, οι μισοί ενήλικες των Η.Π.Α. δήλωσαν ότι η χώρα «είχε αλλάξει σημαντικά» – ένας αριθμός που στην πραγματικότητα αυξήθηκε στο 61% δέκα χρόνια μετά το συμβάν.

Ως απόρροια του αισθήματος φόβου, σε συνδυασμό με την οργή των Αμερικανών καθ’ όλη τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2001, οι περισσότεροι Αμερικανοί δήλωσαν ότι ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η μελλοντική τρομοκρατία ήταν η ανάληψη στρατιωτικής δράσης στο εξωτερικό αντί να δημιουργηθούν άμυνες στο εσωτερικό. Στις αρχές Οκτωβρίου 2001, το 45% έδωσε προτεραιότητα στη στρατιωτική δράση για την καταστροφή τρομοκρατικών δικτύων σε όλο τον κόσμο, ενώ το 36% είπε ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι η οικοδόμηση άμυνας κατά της τρομοκρατίας στο εσωτερικό, με αποτέλεσμα τον συνεχιζόμενο πόλεμο στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Συνοψίζοντας, αυτή η μέρα θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ο ασκός του Αιόλου, από την άποψη ότι υπήρξε το έναυσμα για ατέρμονο φόβο που εξαπλώθηκε και κατέληξε σε έναν ανηλεή πόλεμο και δυστυχώς και στις δύο περιπτώσεις –τόσο της 11^ης Σεπτεμβρίου, όσο και του πολέμου– οι συνέπειες ήταν καταστροφικές και ιδιαιτέρως αιματηρές.

      ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• September 11 Attacs, history.com, διαθέσιμο εδώ
• Two decades later, the enduring legacy of 9/11, pewresearch.org, διαθέσιμο εδώ