Της Γεωργίας Δημοπούλου,
Ένα ολιγόλεπτο ζάπινγκ στους τηλεοπτικούς μας δέκτες είναι αρκετό για να διακρίνει κανείς πάνω αριστερά στην οθόνη τα χαρακτηριστικά χρωματιστά σύμβολα, καθένα με ένα δικό του γεωμετρικό σχήμα. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί που κατά καιρούς προβάλουν και ένα βίντεο επεξήγησης της σημασίας τους, αναλύοντας λεπτομερώς σε ποια ηλικιακή κατηγορία απευθύνεται το καθένα από αυτά. Ας τα γνωρίσουμε, όμως, λίγο καλύτερα.
Πράσινο: κατάλληλο για όλους
Μπλε: κατάλληλο, επιθυμητή η γονική συναίνεση
Πορτοκαλί: κατάλληλο, απαραίτητη η γονική συναίνεση
Μωβ: κατάλληλο για ανηλίκους άνω των 15 ετών
Κόκκινο: κατάλληλο μόνο για ενηλίκους
Οι συμβολισμοί αυτοί, πράγματι, συνόδευαν τα αγαπημένα τηλεοπτικά προγράμματα μικρών και μεγάλων μέχρι πρότινος. Το πράσινο ήταν σύνηθες να εμφανίζεται σε… family friendly κωμικά προγράμματα, το μπλε σε καθημερινές δραματικές σειρές, ενώ τα υπόλοιπα έκαναν την εμφάνισή τους κυρίως σε προγράμματα που προβάλλονταν τις πιο βραδινές ώρες, οπότε και ήταν αναμενόμενο να προωθούνταν σκηνές βίας, γυμνού ή και υβριστικής λεκτικής συμπεριφοράς. Όλα αυτά μέχρι την 30η Σεπτεμβρίου του 2019, όμως. Τι άλλαξε τότε;
Η ημερομηνία αυτή σηματοδότησε την αλλαγή των εικονιδίων που πλέον χρησιμοποιούνται για τη σήμανση και τη «μεταμόρφωσή» τους από χρωματιστά σύμβολα σε πιο μινιμαλιστικά. Όπως μπορεί να διακρίνει κανείς, τώρα ένα νούμερο κυριαρχεί σε καθένα από αυτά: 8, 12, 16 ή 18, προσδιορίζοντας, σαφώς, το κατώτατο ηλικιακό όριο για την παρακολούθηση του αντίστοιχου προγράμματος. Πέραν αυτών, υπάρχουν και τα… νεοεμφανιζόμενα «Κ», «ΒΙΑ», «ΣΕΞ», «ΧΡΗΣΗ ΟΥΣΙΩΝ» και «ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΦΡΑΣΕΟΛΟΓΙΑ», τα οποία, όμως, εμφανίζονται μόνο κατά τη διάρκεια των εκάστοτε σκηνών που προωθούν τέτοιες συμπεριφορές.
Τόσο η λεπτομερέστερη διάκριση των ηλικιακών κατηγοριών όσο και η συγκεκριμενοποίηση της περιγραφής των σκηνών που πρόκειται να προβληθούν υποδηλώνουν τη μεγαλύτερη σημασία που αποδίδεται στα πρότυπα που προωθούν τα τηλεοπτικά προϊόντα. Καλώς, όμως, τους αποδίδεται τόση προσοχή, κάτι που καταλαβαίνουμε αν αναλογιστούμε πόσο επίφοβο είναι να επηρεάσει μία σκηνή έναν τηλεθεατή και δη μικρότερης ηλικίας. Στους κινδύνους αυτούς θα πρέπει να προστεθεί, βέβαια, και το ενδεχόμενο να καταστεί μία τέτοια σκηνή “triggering” για το εκάστοτε άτομο που πιθανότατα έχει βιώσει τα όσα προβάλλονται. Πρόκειται για έναν όρο νεοεισαχθέντα, που περιγράφει, όμως, πολύ εύστοχα το πώς μία μόνο εικόνα δύναται να πυροδοτήσει (trigger= πυροδοτώ) άσχημες μνήμες, οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκαταστροφή.
Το ζήτημα είναι, βέβαια, το κατά πόσο όλοι αυτοί οι συμβολισμοί και οι κατηγοριοποιήσεις λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν. Ομολογουμένως το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την εφαρμογή τους στην πράξη το έχουν οι κηδεμόνες των νεαρότερων καταναλωτών και δεν αποκαλούνται τυχαία έτσι, καθ’ ότι πράγματι καταναλώνουν τα προϊόντα που τους «σερβίρονται». Οφείλουν, λοιπόν, κι εκείνοι, με τη σειρά τους, να τα συμβουλεύονται και αντίστοιχα να αποτρέπουν τα παιδιά από την προβολή θεαμάτων ακατάλληλων για την ηλικία τους. Σε μία εποχή που με βεβαιότητα οι βίαιες και καταστροφικές συμπεριφορές βρίσκονται στα ύψη και τείνουν να κανονικοποιηθούν, η «άμυνα» της ανθρωπότητας απέναντι στην οικειοποίησή τους βρίσκεται ακριβώς εκεί: στον έλεγχο των πηγών απ’ όπου οι νέοι τις εμπνέονται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Σημάνσεις καταλληλότητας τηλεοπτικών προγραμμάτων, cosmotetv.gr, Διαθέσιμο εδώ.
