Του Ελευθέριου Χονδρού,
Στον δαιδαλώδη κόσμο της τουρκικής πολιτικής, μια σεισμική δόνηση κροταλίζει τα ίδια τα θεμέλια της Δημοκρατίας του έθνους. Η Meral Aksener, η ακούραστη ηγέτης του Κόμματος “GOOD”, αψήφησε την καθιερωμένη τάξη δυνητικά, ξαναγράφοντας το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας. Το τολμηρό της παιχνίδι όχι μόνο την ωθεί σε μια αναμέτρηση υψηλού διακυβεύματος με την εδραιωμένη πολιτική ελίτ, αλλά απειλεί, επίσης, να ξεδιαλύνει την εύθραυστη ενότητα που εδώ και καιρό ήταν η τελευταία γραμμή άμυνας της αντιπολίτευσης ενάντια στον καταπατητικό αυταρχισμό.
Σε έναν πολιτικό στίβο, όπου η γραμμή μεταξύ Δημοκρατίας και Απολυταρχίας θολώνει, η επιβίωση της Δημοκρατίας εξαρτάται συχνά από την ενότητα της αντιπολίτευσης. Αυτή η ενότητα στάθηκε ψηλά στο «χωνευτήρι» των τοπικών εκλογών του 2019, όταν μια ακλόνητη αντιπολίτευση έδωσε ένα ηχηρό πλήγμα στην εξουσία του Προέδρου Recep Tayyip Erdogan. Ωστόσο, η συγκλονιστική προκήρυξη της Aksener, που έγινε στις 26 Αυγούστου, έχει εξαπολύσει κρουστικά κύματα αβεβαιότητας, αφήνοντάς μας όλους να αναρωτιόμαστε αν αυτή η ενότητα μπορεί να αντέξει τις επικείμενες τοπικές εκλογές, μόλις έξι μήνες μακριά.
Το ξεκάθαρο κάλεσμα της Aksener για αλλαγή δεν είναι τίποτα λιγότερο από επαναστατικό. Υποστηρίζει μια ριζική απομάκρυνση από τις ρεαλιστικές πολιτικές συμμαχίες που καθορίζουν την τουρκική πολιτική για τόσο καιρό. Αυτή η δήλωση δεν αφορά μόνο την αμφισβήτηση του status quo. Είναι ένας κεραυνός που αντηχεί στην καρδιά της τουρκικής Δημοκρατίας, προκαλώντας έναν χείμαρρο ερωτήσεων σχετικά με την ίδια την επιβίωσή της. Το πολιτικό έδαφος της Τουρκίας αρνείται να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε απλή ταξινόμηση, παλεύει μεταξύ του αυταρχισμού και της πλήρους Δημοκρατίας, με αρκετούς βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στη διατήρηση των δημοκρατικών θεσμών.
Για να κατανοήσουμε πραγματικά τη βαρύτητα της τολμηρής κίνησης της Aksener, πρέπει να ανατρέξουμε στην ιστορία. Το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), που κάποτε ήταν σταθερά της αντιπολίτευσης, ευθυγραμμίστηκε εκ νέου με το κυβερνών κόμμα του Erdogan ως απάντηση στην άνοδο του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP). Αυτός ο στρατηγικός άξονας επέτρεψε στο MHP να συμμετέχει στην εξουσία, χωρίς να επωμίζεται τα βάρη της διακυβέρνησης. Αυτή η σεισμική μετατόπιση έθεσε τις βάσεις για τη γέννηση του Κόμματος GOOD (IYIP) υπό τη δυναμική ηγεσία της Aksener, ανατρέποντας τα μεγάλα σχέδια του Erdogan για ένα «σουλτανιστικό» καθεστώς. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), που διευθύνεται από τον ακούραστο Kemal Kilicdaroglu, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συνένωση της αντιπολίτευσης ενάντια στο προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης.
Ωστόσο, καθώς η νίκη σήμανε, οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί άρχισαν να φουντώνουν. Πρώην μέλη του AK Party, του πολιτικού προπύργιου του Erdogan, αποσχίστηκαν για να δημιουργήσουν τις δικές τους πολιτικές οντότητες, με αποκορύφωμα την εμφάνιση του «τραπεζιού των έξι». Αυτή η συμμαχία, καθοδηγούμενη από μια κοινή αποστολή για την αναβίωση του κοινοβουλευτικού συστήματος της Τουρκίας, βρέθηκε παγιδευμένη σε μια σκληρή μάχη για την πολυπόθητη κεντροδεξιά ψήφο. Η δεξιοτεχνία της Aksener έγινε εμφανής όταν, αρχικά, τοποθετήθηκε ως υποψήφια για ένα ακόμα άγνωστο αξίωμα. Η έκκλησή της μειώθηκε μεταξύ των ψηφοφόρων του CHP, προκαλώντας μια στρατηγική στροφή προς την έγκριση των χαρισματικών δημάρχων του CHP, Ekrem Imamoglu και Mansur Yavas, ως πιθανούς σωτήρες που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τον Erdogan.
Επανερχόμενοι στο παρόν, η Aksener έχει διπλασιάσει την τολμηρή στρατηγική της. Στέκεται πλέον ως ο μόνος φρουρός της ευθύνης σε ένα πολιτικό τοπίο που επισκιάζεται από ευθύνες, αποδίδοντας τους εκλογικούς θριάμβους του Erdogan στο κατώφλι του CHP, ενώ παρακάμπτει βολικά το στάσιμο μερίδιο ψήφων του κόμματός της. Αυτό το παιγνίδι υψηλών διακυβεύσεων πλανιέται στον γκρεμό της απερισκεψίας, έναν γκρεμό που μπορεί να αποξενώσει τους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια την ενότητα που έχει ξεχωρίσει την Τουρκία.
Εν κατακλείδι, το τολμηρό παιχνίδι της Meral Aksener έχει βυθίσει την Τουρκία σε ένα πολιτικό θρίλερ, όπου η αγωνία εξαρτάται από την επιβίωση της ενότητας της αντιπολίτευσης. Ο μοναδικός δημοκρατικός ιστός του έθνους βρίσκεται στην κόψη του μαχαιριού. Εάν η Aksener σκοπεύει να χαράξει την κληρονομιά της στα χρονικά της τουρκικής πολιτικής, μια περίοδος αναζήτησης ψυχής και αυτοκριτικής μεταξύ των ιθυνόντων, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας, γίνεται η κομβική ανατροπή της πλοκής σε αυτό το καθηλωτικό δράμα. Αναλογιζόμενος κανείς αυτά τα γεγονότα, δεν πρέπει ποτέ να παραβλέψει τις διαχρονικές αξίες της Δημοκρατίας και της ενότητας μπροστά στον αυταρχισμό. Ο αγώνας για Δημοκρατία δεν περιορίζεται μόνο στην Τουρκία, αντηχεί σε όλη την παγκόσμια σκηνή. Κατά την πλοήγηση στα δόλια πολιτικά τοπία που καθορίζουν την εποχή μας, οι παγκόσμιες αρχές της Δημοκρατίας, της λογοδοσίας και της ενότητας χρησιμεύουν ως «αστέρια» που οδηγούν, υπερβαίνοντας τα σύνορα, και που περικλείουν την ίδια την ουσία της συλλογικής μας ηθικής πυξίδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Opposition Unity’s Collapse Risks Accelerating Turkey’s Shift to ‘Sultanism’, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
- Is Kılıçdaroğlu’s silence proving effective?, Daily Sabah, διαθέσιμο εδώ
- Turkish opposition bloc faces split over joint candidate, ΑP News, διαθέσιμο εδώ
