Του Χάρη Κουρή,
Όπως συμβαίνει και με πολλές άλλες χώρες της Αφρικής, η Ζιμπάμπουε έχει καταγραφεί στην κοινή μνήμη, ως συνώνυμο της διαφθοράς, της φτώχειας και της πολιτικής αυθαιρεσίας. Αν και οι μέρες της απόλυτης κυριαρχίας του Robert Mugabe έχουν περάσει, η κληρονομιά της Προεδρίας του συνεχίζει, να ταλανίζει την Αφρικανική χώρα, σε διάφορα κοινωνικά επίπεδα. Μεταξύ άλλων, μπορεί κανείς να καταλάβει αυτήν την κληρονομιά μέσω των εκλογών, που διεξήχθησαν στις 23 και 24 Αυγούστου.
Με το τέλος των εκλογών στις 24 Αυγούστου, το ήδη κυβερνών κόμμα, «Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε – Πατριωτικό Μέτωπο» (Zimbabwe African National Union – Patriotic Front, ή ZANU-PF), του Emmerson Mnangagwa, νίκησε με το 52,6% των ψήφων. Πριν δούμε, όμως, τι έγινε με τις εκλογές, θα ήταν μία καλή ιδέα να γίνει γνωστή η ιστορία του ZANU-PF και η πορεία της χώρας υπό την ηγεσία του. Αρχικά, κατά τη διάρκεια της βρετανικής κατοχής, η Ζιμπάμπουε ήταν γνωστή ως Νότια Ροδεσία, ενώ μετά την ανεξαρτησία της, το 1965, ονομάστηκε Ροδεσία. Βέβαια, δεν αναγνωρίσθηκε από κανένα κράτος, αφού ο Πρωθυπουργός, Ian Smith, αποφάσισε να αποσχισθεί από τη Βρετανία φοβούμενος, ότι η λευκή μειονότητα θα έχανε την κυριαρχία της. Μετά από 13 έτη πολέμου ενάντια σε σοσιαλιστικές επαναστατικές οργανώσεις (από τις οποίες η μία ήταν η ZANU, με αρχηγό τον Robert Mugabe), το 1978 υπεγράφη μία συμφωνία, η οποία επέτασσε τη συνεργασία μεταξύ της λευκής μειονότητας και της αφρικανικής κοινότητας. Έτσι, η χώρα μετονομάστηκε σε «Ζιμπάμπουε», μέχρι τη σύντομη επιστροφή της, στη βρετανική κατοχή στα τέλη του 1979.
Η Ζιμπάμπουε ανεξαρτητοποιήθηκε πάλι το 1980, αλλά γρήγορα ξέσπασε εμφύλιος το 1982 με βάση τις εθνοτικές διαφορές, μεταξύ των εθνοτήτων Shona και Matabele. Το 1987, ιδρύθηκε το κόμμα ZANU-PF μετά από συμφωνία μεταξύ των Joshua Nkomo και Robert Mugabe, με τον δεύτερο να γίνεται Πρόεδρος μετά από τις εκλογές του 1990. Όμως, από τότε άρχισαν περισσότερο σοβαρά προβλήματα, με αποκορύφωμα τις αναγκαστικές δημεύσεις των περιουσιών λευκών αγροτών το 2000. Από τότε, η Ζιμπάμπουε αντιμετωπίζει σοβαρά και ποικίλα προβλήματα, όπως φτώχεια, πληθωρισμό, και πολιτική διαφθορά, τα οποία δεν λύθηκαν με την καθαίρεση του Mugabe το 2017, μετά από πραξικόπημα του στρατού.
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, διεξήχθησαν οι εκλογές της 23ης και 24ης Αυγούστου. Οι πρώτες εκλογές μετά την καθαίρεση του Mugabe συνέβησαν το 2018 και, όπως πριν μερικές μέρες, οι δύο τελικοί ανταγωνιστές ήταν ο Emmerson Mnangagwa του ZANU-PF και ο Nelson Chamisa του Συνασπισμού Πολιτών για την Αλλαγή (Citizen’s Coalition for Change – CCC). Οι εκλογές εκείνης της χρονιάς είχαν σημαδευθεί από ποικίλα προβλήματα και οι φετινές δεν διέφεραν σχεδόν καθόλου. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν το νικηφόρο κόμμα για νοθεία και εκφοβισμό, ενώ ο Justice Mkwananzi, εκπρόσωπος του CCC, τόνισε ότι το κόμμα του δεν υπέγραψε την τελική καταμέτρηση, αφού τη θεώρησε ψευδή.
Ξένοι παρατηρητές έχουν κάνει, επίσης, ενστάσεις για τις εκλογές. Για παράδειγμα, ο επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είπε, ότι οι εκλογές συνέβησαν μέσα σε ένα κλίμα φόβου, ενώ η νοτιοαφρικανική αποστολή σημείωσε προβλήματα, όπως καθυστερήσεις ψήφων, απαγορεύσεις για συγκεντρώσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και μεροληψία στις ειδήσεις των κρατικών μέσων ενημέρωσης. Άλλοι ανεξάρτητοι παρατηρητές, όπως η Nicole Beardsworth, λέκτωρ πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand, έχουν αρκετά ερωτήματα όσον αφορά την ταχύτητα της ανακοίνωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων και, σύμφωνα με την ίδια, μία ανακοίνωση που έγινε αργά στις 26 Αυγούστου, ίσως να ήταν μία απάντηση της εφορευτικής επιτροπής στις κριτικές των διαφόρων παρατηρητών.
Συνοψίζοντας, οι εκλογές των τελών του Αυγούστου στη Ζιμπάμπουε στιγματίστηκαν από σημαντικά προβλήματα. Η περίοδος της απόλυτης κυριαρχίας του Mugabe έχει αφήσει πίσω της μία ποικιλία θεμάτων, που πρέπει να επιλυθούν, όπως ο πληθωρισμός, η ανεργία και οι συχνές διακοπές ρεύματος. Την ίδια στιγμή, το ZANU-PF μένει στην εξουσία μέσω διαφόρων τεχνασμάτων, αλλά ακόμα και αν καθαιρεθεί με κάποιον τρόπο δεν είναι σίγουρο, ότι ο επόμενος Πρόεδρος θα καταφέρει κάτι καλύτερο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Zimbabwe’s President Mnangagwa wins second term, opposition rejects result, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- Zimbabwe elections 2023: What you need to know, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Zimbabwe’s president declared election winner, opposition rejects result, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Zimbabwe, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
