Του Λάμπρου Βέλλιου,
«…Όλη η ιστορία του είναι γεμάτη αίματα, τραυματισμένα τραγούδια, κι αντίσταση ως τα έσχατα. Πότε με τα όπλα και πότε με τις πέτρες ο περήφανος τούτος λαός κατάφερε να δίνει μες στην Ιστορία το παρόν ακόμα και όταν δεν υπήρχε γραπτή ιστορία. Και το ’κανε πάντα, κάτω από συνθήκες τόσο άνισες και σκληρές, που πολλοί άλλοι λαοί θα έσβηναν απ’ τον εθνολογικό χάρτη του κόσμου».
Μ. Λουντέμης
Με τα παραπάνω ο συγγραφέας δίνει μια σύντομη, περιεκτική και πετυχημένη περιγραφή της ιστορίας του λαού του Βιετνάμ. Μιας ιστορίας, που ήδη από τα πρώτα χρόνια μ.Χ., είναι συνυφασμένη με την πάλη του, κόντρα σε ξένους δυνάστες (Κινέζους, Ιάπωνες, Βρετανούς, Γάλλους, Αμερικάνους κ.λπ.), για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία του. Στο παρόν κείμενο θα γίνει μια προσπάθεια να παρουσιαστεί μια πτυχή αυτής της ηρωικής ιστορίας, αυτή της καθοριστικής μάχης της Ντιέν Μπιέν Φου, μάχης που σηματοδότησε την τελική ήττα των Γάλλων ιμπεριαλιστών, στην περιοχή της Ινδοκίνας.
Πλαισιωμένο κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου, το Βιετνάμ ήταν μια μακρά σύγκρουση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του 1955 και του 1975. Μια σύγκρουση πολύ αιματηρή και απάνθρωπη όπως αποδείχθηκε και σε προηγούμενο άρθρο, η ένταση της οποίας θα κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια τόσο με την μάχη του Τετ όσο και μετέπειτα με την βιετναμοποίηση την οποία εφάρμοσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Νίξον.
Η μάχη του Τετ (1968)
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον ύστερα και από τα γεγονότα που λάβαν μέρος στον Κόλπο του Τόνκιν, αποφάσισε τον Μάρτιο του 1965 την αποστολή στα εδάφη του Νότιου Βιετνάμ 3.500 χιλιάδων Αμερικανών πεζοναυτών οι οποίοι τον Ιούλιο του 1966 θα άγγιζαν τους 200.000, με τον αρχιστράτηγο Γουίλιαμ Γουεστμόρλαντ ως επικεφαλής. Κύρια στρατιωτική τακτική των Αμερικάνων αποτελούσε η εισβολή σε διάφορα χωριά της υπαίθρου με κύριο σκοπό την εύρεση Βιετκόνγκ, καθώς και αυτών που τους βοηθούσαν. Οι πλειοψηφία των μαχών διεξάγονταν με την μέθοδο του ανταρτοπολέμου όπου οι Βιετκόνγκ μέσα στην πυκνή ζούγκλα του Βιετνάμ τοποθετούσαν νάρκες και διέφευγαν μέσα από υπόγεια τούνελ. Τα στρατιωτικά μαχητικά αεροπλάνα των ΗΠΑ κάτω από αυτές τις συνθήκες οδηγούνταν στο να εκτοξεύουν είτε από την μια βόμβες ναπάλμ επιδιώκοντας την αποψίλωση των δασών, είτε από την άλλη ψέκαζαν με το αέριο Agent Orange, ένα φάρμακο το οποίο σε μικρό διάστημα κατέστρεφε κάθε είδος χλωρίδας ώστε να καθαρίσουν οι ζούγκλες και να γίνουν ορατές οι τοποθεσίες των Βιετκόνγκ. Ύστερα και από τα διαρκή στρατιωτικά πραξικοπήματα, σε πολιτικό επίπεδο η μονιμοποίηση της κυβέρνησης του Νοτίου Βιετνάμ θα γίνει πραγματικότητα με την άνοδο στην εξουσία του Νγκιέν Βαν Θιέου μετά από νοθευμένες εκλογές το 1967.
Η επίθεση Τετ αποτελούσε ένα καθοριστικό σημείο του πολέμου, αφού κατέδειξε πως οι Βιετκόνγκ μαζί με τον Βορειοβιετναμέζικο στρατό είχαν τις δυνατότητες να διεξάγουν και συμβατικό πόλεμο μέσα από καλά σχεδιασμένες επιχειρήσεις και όχι μόνο ανταρτοπόλεμο. Η οργάνωση και ο σχεδιασμός της επίθεσης είχε ήδη ξεκινήσει κοντά στα τέλη του 1967, όταν οι στρατιωτικές δυνάμεις του Βόρειου Βιετνάμ οδήγησαν τον αμερικανικό στρατό κοντά στην ναυτική βάση Κε Σαν και στο Ντακ Το με κύριο στόχο να τους απομονώσουν στην περιοχή των Κεντρικών Υψιπέδων, σε μια σειρά διαρκών μαχών πιο γνωστή και ως οι Μάχες των Λόφων.
Η επίθεση, λήφθηκε η απόφαση να ξεκινήσει στις 31 Ιανουαρίου 1968, κατά την διάρκεια της βιετναμέζικης πρωτοχρονιάς, την ημέρα του Τετ δηλαδή. Η ημέρα του Τετ αποτελούσε μια από τις ιερότερες ημέρες στο ημερολόγιο των Βιετναμέζων και μέχρι εκείνο το χρονικό διάστημα κανένα από τα εμπλεκόμενα εμπόλεμα μέρη δεν είχε παραβιάσει την προσωρινή παύση των πολεμικών επιχειρήσεων, που ίσχυε για την λεγόμενη εβδομάδα του Τετ – 27 Ιανουαρίου μέχρι 3 Φεβρουαρίου.
Ο Γκιαπ, ο ένδοξος πολεμιστής και στρατηγός στη μάχη του Ντιέν Μπιέν Φου, κατά των γαλλικών στρατευμάτων, ο οποίος εκείνη την περίοδο διατελούσε Υπουργός Άμυνας, βασίστηκε ακριβώς εκεί, επιδιώκοντας να φέρει εις πέρας τον ολοκληρωτικό αιφνιδιασμό των αντιπάλων. Στην συγκεκριμένη επίθεση θα παίρναν μέρος περισσότεροι από 80.000 Βορειοβιετναμέζοι – Βιετκόνγκ. Ως πρωταρχικοί στόχοι καθορίστηκαν η πόλη της Χούε, παλαιά πρωτεύουσα του αυτοκρατορικού Βιετνάμ η κατάκτηση της οποίας θα εμπεριείχε μεγάλο ψυχολογικό αποτύπωμα, η καίρια και καθοριστική βάση του Κε Σαν η οποία συνόρευε με το Λάος και η πρωτεύουσα του Νότιου Βιετνάμ, η Σαϊγκόν η οποία κατείχε σημαντικότατες στρατιωτικές και αεροπορικές βάσεις καθώς και την πρεσβεία των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα όμως η κυβέρνηση των Βορείων με ηγέτη τον Χο Τσι Μιν έκανε έκδηλη την προθυμία της να διεξάγει διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς, καθορίζοντας ως βασική προϋπόθεση την παύση, ή έστω τον περιορισμό των βομβαρδισμών των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών. Η διπλωματική αυτή κίνηση, αποσκοπούσε στην αποκοίμηση των Αμερικανών αλλά και στην ταχεία συγκέντρωση ανδρών και πολεμικού εξοπλισμού.
Οι Αμερικάνοι, όμως, δεν παραπλανήθηκαν. Ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου 1967 είχαν συγκεντρώσει κάποιες πληροφορίες για εχθρικές μαζώξεις. Από τις αρχές Δεκεμβρίου οι πληροφορίες τους βγήκαν έγκυρες, ενώ στις αρχές Ιανουαρίου, οι Αμερικανοί βρίσκονταν σε θέση να αναγνωρίζουν και πολλούς από τους στόχους της επίθεσης, χάρις σε έγγραφα Βορειοβιετναμέζων που έπεσαν στα χέρια τους. Ο Γουεσμόρλαντ απαίτησε από τον Θιέου να οδηγήσει σε παύση οτιδήποτε σχετιζόταν με την παραδοσιακή εκεχειρία της εβδομάδας του Τετ και να θέσει σε ετοιμότητα τις δυνάμεις του Νότιου Βιετνάμ.
Ο ηγέτης του Νοτίου Βιετνάμ όμως, Πρόεδρος Θιέου, δεν έκανε αποδεκτές τις προτάσεις του Γουεστμόρλαντ, με τη αιτιολόγηση ότι η αναστολή της εκεχειρίας θα είχε δυσμενείς επιπτώσεις στην ψυχολογία και ηθικό του λαού και του στρατού των Νότιων. Έτσι οι δύο αντικρουόμενες πλευυρές οδηγήθηκαν σε συμβιβασμό. Η εκεχειρία θα συρρικνώνονταν σε 36 ώρες. Κάποιες ώρες πριν τα μεσάνυκτα της 30ης Ιανουαρίου 1968, χιλιάδες στρατιώτες και αντάρτες του Βόρειου Βιετνάμ ξεκίνησαν να λαμβάνουν θέσεις, γύρω από τους στόχους τους. Παράλληλα, στον Νότο, είχαν αρχίσει οι εορτασμοί της Πρωτοχρονιάς του Τετ.
Ο λαός βρισκόταν στους δρόμους παρακολουθώντας με θαυμασμό παρελάσεις με δράκους καθώς και βεγγαλικά, που φώτιζαν τον ουρανό. Την ίδια στιγμή 20.000 Βιετκόνγκ ήταν έτοιμοι να επιτεθούν. Άλλα 10 τάγματα είχαν ως κύριο στόχο την κατάληση της παλαιάς πρωτεύουσας Χουέ και δύο μεραρχίες θα εκινούσαν κατά της καθοριστικής βάσης του Κε Σαν.
Τις πρώτες πρωινές ώρες οι βορειοβιετναμικές δυνάμεις ξεκίνησαν την εξόρμησή τους. Στο σύνολο 20.000 Βορειοβιετναμέζοι επιτέθηκαν στη Σαϊγκόν. Κύριοι στόχοι αποτελούσαν ο ραδιοφωνικός σταθμός, το προεδρικό μέγαρο, η αμερικάνικη πρεσβεία και το αεροδρόμιο της πόλης. Γύρω στις 03.00, ξεκίνησε η επίθεση όταν μια ομάδα Βιετκόνγκ, που φορούσαν ενδύσεις αστυνομικών του Νοτίου Βιετνάμ, έκανε επίθεση στο κτίριο του ραδιοφωνικού σταθμού. Σκοπός τους ήταν η κατάληψη του κτιρίου και η αναμετάδοση ηχογραφημένου μηνύματος του Χο Τσι Μιν, με το οποίο ο ηγέτης των Βιετκόνγκ καλούσε σε ανοικτή επανάσταση τους κατοίκους του Νότου.
Οι Βιετκόνγκ αιφνιδίασαν και νίκησαν εύκολα τους αλεξιπτωτιστές που φύλασσαν το κτίριο του ραδιοφωνικού σταθμού και το κατέλαβαν. Απέτυχαν όμως στο δεύτερο κομμάτι του σχεδίου εξαιτίας ενός τεχνικού του ραδιοφωνικού σταθμού, ο οποίος μετέδωσε το ειδικό προσυμφωνηθέν σήμα, με την αναγνώριση του οποίου θα έπαυε η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στον σταθμό. Έτσι, χωρίς την βοήθεια του ηλεκτρισμού, δεν καθίσταντο δυνατό να μεταδοθεί το μήνυμα του ηγέτη των Βιετκόνγκ Χο Τσι Μιν. Αυτή αποτελούσε την πρώτη και καθοριστική ήττα των Βόρειων. Παράλληλα, μια στρατιωτική μονάδα εφόδου ξεκίνησε την επίθεση κατά του προεδρικού μεγάρου. Αφού κατέστρεψαν την κύρια πύλη του μεγάρου με αντιαρματικό εκτοξευτή, 34 Βορειοβιετναμέζοι εισχωρήσαν στην αυλή, γύρω από το κτίριο.
Η φρουρά όμως παρουσιάστηκε ενισχυμένη και πέραν των ειδικών φρουρών του μεγάρου, υπήρχαν κομμάτια του στρατού και το κυριότερο δύο τανκς. Μοιραία οι Βορειοβιετναμέζοι διαλύθηκαν και 32 από αυτούς έχασαν την ζωή τους σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Παρόμοια κατάληξη είχαν και οι βορειοβιετναμέζικες επιθέσεις ενάντια στα αρχηγεία του στρατού των Νοτιοβιετναμέζων και του ναυτικού. Την ίδια στιγμή οι Βιετκόνγκ ξεκίνησαν επίθεση στο αεροδρόμιο της Σαϊγκόν και στις κοντινότερες βάσεις της πόλης. Σε εκείνα τα σημεία έλαβαν μέρος οι σκληρότερες συγκρούσεις στην πόλη της Σαϊγκόν, αφότου οι Βόρειοι βομβάρδισαν με όλμους τον Νοτιοβιετναμέζικο στρατό.
Οι αμυνόμενοι δέχθηκαν σοβαρά πλήγματα και μόνο η αποστολή ενισχύσεων διέσωσε την κατάσταση. Κατά την διάρκεια όλης της νύχτας οι Νότιοι αν και δέχθηκαν ενισχύσεις με 4 λόχους πεζικού, σχεδόν καταστράφηκαν. Ήταν πασιφανές πως η όποια αμυντική στάση των Νότιων θα βρισκόταν υπό κατάρρευση εάν δεν στέλνονταν περισσότερες ενισχύσεις. Οι Αμερικανοί την 1η Φεβρουαρίου απέστειλαν τεθωρακισμένα οχήματα με σκοπό την διάσπαση των εχθρικών δυνάμεων. Τα αμερικάνικα τανκς κατόρθωσαν με ευκολία να διασπάσουν τις δυνάμεις των Βορείων, οι οποίοι ήταν έτοιμοι για την τελική τους επίθεση, ανοίγοντας πυρ κατά των κομμουνιστών μαχητών, κατακρεουργώντας τους και κομματιάζοντας τους. Ανθρώπινα μέρη του σώματος κόβονταν στην μέση και πετούσαν στον αέρα. Οι Βορειοβιετναμέζοι δεν άντεξαν για πολύ τις επιθέσεις και τράπηκαν σε φυγή.
Τα ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου οι Βιετκόνγκ επιτέθηκαν και στην Αμερικανική πρεσβεία στη Σαϊγκόν, ένας στόχος που αποτελούσε δείγμα συμβολικό για τους Βόρειους. Και εδώ είχε σχεδιαστεί να δημιουργήσει το ρήγμα μια ολιγομελής μονάδα εφόδου, η οποία στην συνέχεια θα ενισχύονταν με ισχυρές δυνάμεις.
Και εδώ το σχέδιο επίθεσης εκτυλίχθηκε με παρόμοιο τρόπο. Ομάδα 12 Βιετκόγνκ ανατίναξε τον εξωτερικό χώρο της πρεσβείας και εισχώρησε στην εσωτερική αυλή. Εκεί ανταλλάξαν πυρά με τους φρουρούς που φυλάσσαν το κτίριο. Σε αυτήν την συμπλοκή σκοτώθηκαν 5 Αμερικανοί φρουροί και 2 Βορειοβιετναμέζοι. Στην συνέχεια, οι Βιετκόνγκ, λάβαν θέσεις μάχης στον κήπο της πρεσβείας και για συμβολικούς λόγους, κατέστρεψαν με αντιαρματικό εκτοξευτή τον θυρεό της πρεσβείας. Μετέπειτα, ανέμεναν τις ενισχύσεις για να προχωρήσουν στην εισβολή του κτιρίου καθαυτού. Μάταια όμως. Οι ενισχύσεις δεν εστάλησαν ποτέ. Τα αμερικάνικα στρατεύματα, απομόνωσαν άμεσα τους Βόρειους και μόλις ξημέρωσε, τους διέλυσαν από αέρος με ελικόπτερα. Η επίθεση κατά της πρεσβείας είχε κατασταλεί με ευκολία, όμως η νικηφόρα μάχη των Αμερικανών, δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί πως συνετέλεσε στην ήττα των ΗΠΑ στον πόλεμο!
Οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι, οι οποίοι έσπευσαν να μεταδώσουν την κατάλυση της πρεσβείας, βασιζόμενοι στην καταγραφή των γεγονότων από δηλώσεις απλών στρατιωτών, μετέδωσαν την είδηση πως η πρεσβεία είχε γίνει αντικείμενο κατάληψης από τους Βιετκόνγκ. Οι ειδήσεις αυτές μεταδόθηκαν ταχύτατα στις ΗΠΑ και προκάλεσαν κατάπληξη, φόβο τα οποία με την σειρά τους οδήγησαν σε πανικό όταν τα αμερικάνικα τηλεοπτικά καστ εισχωρήσαν στον χώρο της πρεσβείας μεταφέροντας εικόνες νεκρών Αμερικανών στρατιωτών. Ο Γουεστμόρλαντ δίνοντας συνέντευξη προσπάθησε να καθησυχάσει τα ανήσυχα πνεύματα των Αμερικανών, η προσπάθεια του οποίου στέφθηκε από αποτυχία.
Πάντως, η μάχη της Σαϊγκόν έληξε ουσιαστικά στις 17.00 της 1ης Φεβρουαρίου, όταν όλες οι επιθέσεις των Βιετναμέζων Κομμουνιστών είχαν αποκρουστεί. Οι συγκρούσεις στην πόλη της Σαϊγκόν είχαν διαρκέσει 17 ώρες και είχαν τερματιστεί με την απόλυτη νίκη των Αμερικανών και των συμμάχων τους. Φυσικά οι επιχειρήσεις εκκαθάρισες στην πόλη κράτησαν μέχρι τις αρχές Μαρτίου 1968 και σχετίζονταν περισσότερο με συλλήψεις επαναστατών και ανταρτών που είχαν κρυφτεί σε διάφορα μέρη της πόλης της Σαϊγκόν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Βιετνάμ, επίθεση ΤΕΤ: Η νίκη των Αμερικανών που τους στοίχισε τον πόλεμο, history-point.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Πόλεμος του Βιετνάμ: Πως ξεκίνησε και που κατέληξε, maxmag.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Βιετνάμ: Αποχωρούν οι Αμερικανοί, ο πόλεμος συνεχίζεται – Τρομακτικές οι απώλειες των ΗΠΑ, εκατομμύρια οι νεκροί, ethnos.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ο πόλεμος του Βιετνάμ σε αριθμούς, news247.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Η επίθεση του Τετ στο Βιετνάμ, kathimerini.gr, Διαθέσιμο εδώ
