Της Ρομίνας Κούκο,
Τα ευρωπαϊκά λιμάνια παλεύουν με μια ανησυχητική άνοδο της διακίνησης κοκαΐνης, καθώς οι πρόσφατες κατασχέσεις-ρεκόρ υποδηλώνουν ανησυχητική αύξηση της άφιξης τεράστιων αποστολών κοκαΐνης στην ήπειρο. Αυτή η τάση εγείρει ανησυχίες σχετικά με την εξελισσόμενη δυναμική της διακίνησης ναρκωτικών, την επέκταση των ευρωπαϊκών αγορών κοκαΐνης και τις περιπλοκές των εγκληματικών δικτύων που εμπλέκονται. Οι ολλανδικές αρχές έγιναν πρωτοσέλιδα όταν ανακάλυψαν πάνω από οκτώ τόνους κοκαΐνης κρυμμένους σε δοχεία μπανάνας στο λιμάνι του Ρότερνταμ στις 10 Αυγούστου, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη κατάσχεση που έγινε ποτέ στο λιμάνι. Eίχε προηγηθεί μια κατάσχεση 10 τόνων κοκαΐνης στο λιμάνι του Αμβούργου της Γερμανίας τον Ιούλιο και η αναχαίτιση πέντε τόνων από τις ιταλικές αρχές στα ανοιχτά των ακτών της Σικελίας στις 16 Ιουλίου.
Για να ρίξει φως στο τρέχον τοπίο διακίνησης ναρκωτικών και στην κλιμακούμενη ζήτηση κοκαΐνης στην Ευρώπη, το InSight Crime συμμετείχε σε μια συζήτηση με τη Yulia Vorobyeva, μια λέκτορα στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, γνωστή για την πείρα της στην παράνομη διακίνηση.
Η αύξηση των κατασχέσεων κοκαΐνης στην Ευρώπη μπορεί να αποδοθεί στη μετατόπιση των οδών διακίνησης σε νέες γεωγραφικές περιοχές. Ωστόσο, είναι προφανές ότι η ζήτηση της Ευρώπης για κοκαΐνη διευρύνεται, όπως υποδεικνύεται από διάφορες μετρήσεις, όπως η ανάλυση των λυμάτων, οι τιμές λιανικής, τα επίπεδα καθαρότητας και τα δεδομένα επεξεργασίας ναρκωτικών. Αυτοί οι δείκτες δίνουν συλλογικά μια εικόνα της συνεχούς χρήσης κοκαΐνης σε καθιερωμένες ευρωπαϊκές αγορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες χώρες παρατηρείται επέκταση της χρήσης κοκαΐνης, ενώ άλλες βιώνουν σταθεροποίηση.
Καθώς οι έμποροι ναρκωτικών προσαρμόζονται και αποφεύγουν τους ελέγχους, περνούν από τα μεγάλα λιμάνια σε μικρότερα. Αυτός ο στρατηγικός ελιγμός συνοδεύεται από μετατόπιση διαδρομών τόσο σε εθνική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα. Οι εξωτερικές πιέσεις από τις υπηρεσίες κατά των ναρκωτικών προκαλούν αλλαγές στις μεθόδους διακίνησης, στα μέσα μεταφοράς και στους τελικούς προορισμούς. Αυτό είναι εμφανές στην άνευ προηγουμένου κατάσχεση ενός τόνου κοκαΐνης στην Αρμενία –ένας απίθανος προορισμός για τέτοιες ποσότητες. Αυτή η δυναμική υποδηλώνει, ότι εγκληματικές ομάδες εξερευνούν εναλλακτικές διαδρομές, όπως ο Καύκασος, για να φτάσουν σε νέες αγορές. Ως αποτέλεσμα, η διαφοροποίηση των λιμένων που δέχονται σημαντικές αποστολές αναμένεται να αυξηθεί, ενώ η μείωση των στοιχείων των κατασχέσεων στα παραδοσιακά λιμάνια μπορεί να είναι μόνο προσωρινή.
Οι τιμές της κοκαΐνης έχουν πέσει κατακόρυφα σε βασικές χώρες παραγωγής της, όπως η Κολομβία, το Περού και η Βολιβία. Αν και αυτό μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες, όπως η μειωμένη ζήτηση στις Η.Π.Α. και η μετατόπιση των προτεραιοτήτων των τοπικών εγκληματικών ομάδων, τα αποτελέσματα της πτώσης των τιμών δεν έχουν φτάσει ακόμη στις χώρες προορισμού. Εάν η ευρωπαϊκή ζήτηση παραμείνει ή ακόμη και αυξηθεί, οι χαμηλές τιμές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση των τιμών στις χώρες προορισμού, καθιστώντας την κοκαΐνη πιο προσιτή στην Ευρώπη. Ωστόσο, αυτό το αποτέλεσμα εξαρτάται από την ικανότητα των εγκληματικών δικτύων να προσαρμόζουν τα logistics σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο και τις συνδέσεις μεταξύ των διακινητών τόσο στις χώρες προέλευσης όσο και στις χώρες προορισμού.
Τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών σχηματίζονται παραδοσιακά μέσω παραγόντων, όπως η εθνικότητα, η συγγένεια, η θρησκεία και η πολιτιστική συγγένεια, καθοδηγούμενα από το θεμελιώδες στοιχείο της εμπιστοσύνης. Στην Ευρώπη, οι γλωσσικοί και πολιτιστικοί παράγοντες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο, με ομάδες, όπως τα αλβανόφωνα δίκτυα να κυριαρχούν στο εμπόριο κοκαΐνης. Οι ευκαιριακές συνεργασίες αυξάνονται επίσης, που διευκολύνονται από κοινές υποδομές και υπηρεσίες. Μεγάλες αποστολές κοκαΐνης μοιράζονται τώρα σε διάφορους αγοραστές, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο το τοπίο διακίνησης. Η εμπιστοσύνη των εγκληματικών δικτύων στη λήψη ναρκωτικών πηγάζει από την ικανότητα τους να δημιουργούν δίκτυα διαφθοράς εντός των λιμανιών. Αυτά τα δίκτυα βασίζονται στην εξαγορά λιμενικών εργαζομένων και τελωνειακών πρακτόρων, ή ακόμα και στην παράκαμψη των λιμενικών ελέγχων συνολικά.
Οι πρόσφατες κατασχέσεις υποδηλώνουν ότι η Δυτική Αφρική γίνεται σημείο διέλευσης κοκαΐνης καθ’ οδόν προς την Ευρώπη. Τα αφρικανικά έθνη που βρίσκονται στον Κόλπο της Γουινέας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο σε αυτόν τον αγωγό κοκαΐνης. Η συνεργασία μεταξύ των αφρικανικών χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) είναι εμφανής στις πληροφορίες για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, τις έρευνες και τις απαγορεύσεις. Προγράμματα, όπως το CRIMJUST του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα προσπαθούν να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των χωρών που βρίσκονται σε διαδρομές παράνομης διακίνησης. Ενώ έχουν σημειωθεί επιτυχημένες περιπτώσεις συνεργασίας, η συνεπής συνεργασία στην Αφρική παραμένει περιορισμένη, απαιτώντας αυξημένα κίνητρα, δέσμευση και πολιτική βούληση.
Η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Λατινικής Αμερικής ήταν σε μεγάλο βαθμό θετική, περιλαμβάνοντας εκτενή εκπαίδευση, συντονισμό και κατανομή πόρων για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών Διαπεριφερειακές πρωτοβουλίες όπως το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Παράνομων Ροών, το SEACOP, το ColibriProject, το AIRCOP, το Aquapol και το MAOC συμβάλλουν σε αυτές τις προσπάθειες. Ωστόσο, ορισμένα τοπικά ιδρύματα δεν έχουν αξιοποιήσει πλήρως αυτά τα προγράμματα και οι προκλήσεις συντονισμού εξακολουθούν να υφίστανται μεταξύ των εθνικών δυνάμεων ποινικής δικαιοσύνης σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Παρά τα περιθώρια βελτίωσης, οι συλλογικές προσπάθειες βρίσκονται σε εξέλιξη.
Το ΚΚΚ του ΟΗΕ χρησιμεύει ως πλατφόρμα ανταλλαγής δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για τα μέλη, διευκολύνοντας τις πληροφορίες σχετικά με τις κατασχέσεις ναρκωτικών. Το πρόγραμμα έχει αποδειχθεί ευεργετικό, επιτρέποντας την κοινή χρήση νέων μεθόδων απόκρυψης και οδηγεί σε κοινές επιθεωρήσεις και κατασχέσεις. Αυτό το επίπεδο ανταλλαγής ενθαρρύνει μια τόσο αναγκαία συνεργατική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών.
Συμπερασματικά, η πρόσφατη αύξηση των κατασχέσεων κοκαΐνης στα ευρωπαϊκά λιμάνια υπογραμμίζει την εξελισσόμενη δυναμική της διακίνησης ναρκωτικών, την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών αγορών κοκαΐνης και την πολυπλοκότητα των εγκληματικών δικτύων που εμπλέκονται. Αυτές οι εξελίξεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για ενισχυμένη διεθνή συνεργασία, προσαρμοστικές στρατηγικές επιβολής του νόμου και μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των πολύπλευρων προκλήσεων που θέτει το εμπόριο κοκαΐνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Cocaine Market Rapidly Expanding to Europe, EU-OC, διαθέσιμο εδώ
- Europe: Cocaine’s ever expanding market, Insight Crime, διαθέσιμο εδώ
