Της Κωνσταντίνας Βαλμά,
Για μεγάλες ιστορικές περιόδους, οι γυναίκες και η πολιτική ήταν δύο έννοιες που έμοιαζαν εντελώς ασύμπτωτες. Η πολιτική αποτελούσε έκφραση μιας συλλογικότητας και του δημόσιου συμφέροντος και οι γυναίκες εκφράζονταν μέσω των ανδρών, αφού ήταν οριοθετημένες σε ένα σύστημα μη εξουσιαστικών σχέσεων, στο οποίο είχαν αποδεχτεί τη θέση τους ως αυτού που εξυπηρετεί τους άλλους. Ακόμη και στην περίπτωση που η θέση κάποιων γυναικών γινόταν αποδεκτή σε πολιτικά αξιώματα, ήταν φανερή η δυσκολία αποδοχής τους σε έναν τέτοιο ανδροκρατούμενο χώρο. Όμως, ακόμη και σήμερα, οι γυναίκες στην πολιτική αποτελούν μια αντιφατική συνθήκη, καθώς η επιβολή της παρουσίας τους αντικρούεται από το ίδιο νομιμοποιητικό επιχείρημα: Επειδή είναι γυναίκες.
Ενώ παλαιότερα οι συγκεκριμένες έννοιες, όπως προαναφέραμε, ήταν ασύμβατες, με το πέρασμα των αιώνων, στις μέρες μας δεν αντιλαμβάνονται έκδηλα ως αντιφατικές, παρόλο που μύθοι και στερεότυπα επαναφέρουν την σύγχυση στη μεταξύ τους σχέση. Η ίση μεταχείριση των δύο φύλων στην πολιτική είναι σημαντική προϋπόθεση για μια ουσιαστική και συμμετοχική δημοκρατία, ενώ ταυτόχρονα, κάνει πιο αισθητή την παρουσία τους στην κοινωνία γενικότερα και στο εργασιακό περιβάλλον ειδικότερα. Οι περισσότεροι αναφέρουν ότι η πορεία των γυναικών στην πολιτική, αποτελεί μια αργή, αλλά σταθερή διαδρομή προς την κορυφή.
Κάποιες από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην πολιτική τα τελευταία χρόνια, αποτελούν η Jacinda Ardern, η οποία αποτέλεσε την νεότερη αρχηγό κράτους, όταν το 2017 εξελέγη Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας και χαρακτηρίζεται από την αποφασιστικότητα της στη λήψη των αποφάσεων, την ενσυναίσθηση και την αυθεντικότητά της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιτυχημένης ηγεσίας της ήταν η απαγόρευση των ημιαυτόνομων και μη όπλων σε ολόκληρη τη χώρα μέσα σε έναν μήνα, έπειτα από την σφαγή στο ChristChurch.
Ακόμη, συμπεριλαμβάνεται η Kamala Harris, η οποία έγινε η πρώτη έγχρωμη γυναίκα που κατάφερε να εκλεγεί αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών το Ιανουάριο του 2021. Ταυτόχρονα, το 2010, ήταν η πρώτη έγχρωμη γυναίκα που εξελέγη Γενικός εισαγγελέας στην Καλιφόρνια, ενώ μόλις το 2016 ήταν η πρώτη γυναίκα Νοτιοασιάτισσα και η δεύτερη έγχρωμη που επικράτησε στις εκλογές για τη Γερουσία. Μάλιστα, η Kamala δήλωσε στο CNN πως η μητέρα της συνήθιζε να της λέει «Kamala, μπορεί να είσαι η πρώτη που έκανε πολλά πράγματα, αλλά φρόντισε να μην είσαι η τελευταία».
Ως η μόνη Ασιάτισσα που ηγήθηκε ενός έθνους, χωρίς να έχει σχέση με κάποια ανδρική πολιτική προσωπικότητα, η Tsai Ing-Wen, που υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ταϊβάν, δεν θα μπορούσε να λείπει από τη χρυσή τριάδα των γυναικών στην πολιτική σήμερα. Η Tsai φρόντισε να αποτελέσει ένα ισχυρό πρόσωπο στον χώρο της πολιτικής και πηγή έμπνευσης για πολλές γυναίκες στον κόσμο. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το 2019 κατάφερε να νομιμοποιήσει τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, ενώ ταυτόχρονα, αποτελούσε σταθερό υποστηρικτή της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν, παρά τις πιέσεις που δεχόταν από την ηγεσία της Κίνας.
Παρά των καταλυτικό ρόλο των γυναικών στην πολιτική και τους αγώνες δεκαετιών που έχουν καταβάλλει για να βρίσκονται σε μια ισότιμη θέση με τον ανδρικό πληθυσμό, παρατηρείται πως η πολιτική δεν ερμηνεύει, σε μεγάλο βαθμό, τις γυναίκες ως κοινωνική κατηγορία και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως κατηγορία φύλου. Στατιστικές μελέτες δείχνουν πως το ποσοστό των γυναικών, ανά τον κόσμο, σε διευθυντικές θέσεις το 2019 ανερχόταν στο 41%. Η Ρουάντα βρίσκεται στην πρώτη θέση, στην παγκόσμια ταξινόμηση του 2019 που αφορά τον αριθμό των γυναικών στα κοινοβούλια, με 61,3% και ακολουθεί η Κούβα με 53,2% και η Βολιβία με 53,1%. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 111η θέση με 18,7% ανάμεσα σε 193 χώρες.
Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα μας; Η Ελλάδα, μια χώρα με φειδωλή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση από γυναίκες και σχεδόν καμία γυναίκα να διεκδικεί την πρωθυπουργία, δεν αποτελεί μια χώρα η οποία φαίνεται να μπορεί να υποστηρίξει μια γυναίκα σε υψηλόβαθμες θέσεις στην πολιτική. Σύμφωνα με την Ana Catalano Weeks, επίκουρη καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Bath, η συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική είχε ως άμεσο επακόλουθο τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η Catalano Weeks, συγκεντρώνοντας στοιχεία από 23 ανεπτυγμένες χώρες, την περίοδο μεταξύ 1980-2016, κατέληξε στο ότι η συμμετοχή των γυναικών στις βουλευτικές εκλογές συνδέεται άμεσα με αποφάσεις που διευκολύνουν την εργασία των γυναικών με παιδιά. Έτσι λοιπόν, εξηγείται το γεγονός πως η θέση της γυναίκας στην Ελλάδα στην σύγχρονη εποχή φαίνεται να έχει υποβαθμιστεί και να επιστρέφει πίσω στις οικογενειακές υποχρεώσεις και τον ρόλο της να υπηρετεί και να εξυπηρετεί «ιδιωτικές ανάγκες». Το 2022, περισσότερο από το 40% των γυναικών, σε ένα εύρος ηλικίας από 25-34 στη χώρα μας ήταν άνεργες, καθώς εργοδότες δεν προτιμούσαν να προσλάβουν γυναίκες σε αναπαραγωγικές ηλικίες, αφού οι άδειες κύησης και οι γονικές άδειες θα τους κόστιζαν πολύ παραπάνω από την πρόσληψη ενός ικανού εργαζόμενου άνδρα.
Ενώ η παρουσία των γυναικών στην πολιτική αποτελεί, σύμφωνα και με το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο της Ισότητας των Φύλων 2011-2020, μια συνθήκη ζωτικής σημασίας για την ευημερία και την ανταγωνιστικότητα στους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και της κοινωνίας, οι γυναίκες αποτελούν μια υποεκπροσωπούμενη ομάδα, αφού, παρόλο που έχει φυλάξει μια θέση στο τραπέζι, δεν την αφήνουν να απολαύσει τα αγαθά των κόπων της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 16 most influential women in leadership for 2021, thecomagazine.com, διαθέσιμο εδώ
- Women in national parliaments, archive.ipu.org, διαθέσιμο εδώ
- Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην πολιτική στην Ελλάδα, in.gr, διαθέσιμο εδώ
