Της Μαρίας Φυτίλη,
Ο Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στις 30 Οκτώβρη του 1896 και έφυγε από τη ζωή στις 21 Ιουλίου του 1928, σε ηλικία μόλις 31 ετών, αυτοκτονώντας με ένα περίστροφο. Ήταν Έλληνας ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας, αλλά λόγω της δουλειάς του πατέρα του, ο οποίος ήταν νομομηχανικός, η οικογένειά του ήταν υποχρεωμένη να αλλάζει αρκετές φορές τόπο διαμονής. Από νεαρή ηλικία, περίπου 16 ετών, δημοσίευε ποιήματά του σε παιδικά περιοδικά, ενώ, παράλληλα, το όνομά του αναφέρεται και σε διαγωνισμό διηγήματος της «Διαπλάσεως των παίδων».
Το 1914 ο Κώστας Kαρυωτάκης μετακόμισε στην Αθήνα για σπουδές στη Νομική Σχολή και στα τέλη του 1917 πήρε το πτυχίο του. Το 1916, φοιτητής στο Β΄ έτος Νομικής, άρχισε να δημοσιεύει ποιήματά του σε λαϊκά περιοδικά αλλά και σε εφημερίδες όπως η Ακρόπολη. Το 1919 έλαβε άδεια δικηγόρου και ενώ προσπάθησε να εξασκήσει το επάγγελμα του δικηγόρου, η ανυπαρξία της πελατείας τον οδήγησε σε θέση εργασίας στον δημόσιο τομέα, όπου και διορίσθηκε ως υπουργικός γραμματέας Α’ στη Θεσσαλονίκη. Μετά το πέρας πολλών θέσεων στο δημόσιο, δεν έμεινε ικανοποιημένος, καθώς ολοκληρωνόταν με το γράψιμο. Όσο εργαζόταν στο δημόσιο, συγκεκριμένα στη Νομαρχία Αθηνών, γνώρισε τον μεγάλο έρωτα της ζωής του, την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη (1921). Εκείνη, μια γυναίκα αντισυμβατική για την εποχή και απελευθερωμένη, γοητεύτηκε από τη γραφή του μελαγχολικού ποιητή κι εκείνος την ερωτεύτηκε αμέσως. Η σχέση τους, ωστόσο, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αφού, αν και η Πολυδούρη του έκανε πρόταση γάμου, εκείνος αρνήθηκε, λέγοντάς της πως έπασχε από σύφιλη. Όταν το 1928 έμαθε πως ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε, η ήδη επιβαρυμένη κατάστασή της (λόγω της φυματίωσης) επιδεινώθηκε, ώσπου έφυγε από τη ζωή το 1930.
Το 1919 δημοσιεύτηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή Ο Πόνος του Ανθρώπου και των Πραμάτων, όπως και Η Γάμπα, το σατιρικού περιεχομένου περιοδικό που εξέδωσε, του οποίου η δημοσίευση απαγορεύτηκε μετά από έξι τεύχη κυκλοφορίας, ενώ η δεύτερη συλλογή του Νηπενθή εκδόθηκε το 1921. Ο Κώστας Καρυωτάκης το 1927 εξέδωσε την τελευταία του ποιητική συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες. Τα ποιήματά του αφορούσαν κυρίως τα προβλήματα τα οποία περιτριγύριζαν την ίδια του τη ζωή, όπως η αίσθηση της μοναξιάς, το πρόσκαιρο της ανθρώπινης φύσης και η υποκρισία στις κοινωνικές σχέσεις. Κάποια από τα ποιήματα, που έμειναν χαραγμένα στη μνήμη των ανθρώπων, είναι η Αγάπη, το Βράδυ, η Ανδρείκελα, η Πρέβεζα, το Τελευταίο ταξίδι, το Κι αν έσβησε σαν ίσκιος, η Δικαίωσις, η Υστεροφημία, το Θέλω να φύγω πια, η Αισιοδοξία και το Ποια θέληση θεού μας κυβερνάει.
Ο Κώστας Καρυωτάκης, πριν πεθάνει, άφησε ένα σημείωμα, με τους λόγους που τον οδήγησαν στον θάνατο: «Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς, τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. […]
(Υ.Γ.) Και για ν’ αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι αν επιχειρήσουνε να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης να δέσουν και μια πέτρα στο λαιμό τους. Όλη νύχτα απόψε, επί 10 ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθή ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου».
Εν κατακλείδι, ο Κώστας Καρυωτάκης άφησε το δικό του στίγμα στη σύγχρονη λυρική ποίηση και εισήγαγε σημαντικά στοιχεία μοντερνισμού στην ελληνική ποίηση. Ο ίδιος επηρέασε τους επόμενους μεγάλους ποιητές, όπως τον Σεφέρη, τον Ρίτσο και τον Βρεττάκο. Η αυτοκτονία του διαμόρφωσε φιλολογική μόδα, τον Καρυωτακισμό, που «πλάκωσε» την νεοελληνική ποίηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κώστας Καρυωτάκης, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κώστας Καρυωτάκης: 7 ποιήματα ενός ανθρώπου που έσκυψε πολύ στο χείλος των αβύσσων, ladylike.gr, διαθέσιμο εδώ
