Tης Χαράς Καλύβα,
Η ζωή κοντά σε χώρους πρασίνου προσφέρει μια σειρά από απτά οφέλη για την υγεία, ωστόσο η προσβασιμότητα σε τέτοιους χώρους παραμένει ανόμοια σε όλη την Ευρώπη. Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στη σφαίρα της ενίσχυσης του καταπράσινου χαρακτήρα της Ευρώπης, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των εντεινόμενων κυμάτων καύσωνα και των περιβαλλοντικών προκλήσεων.
Εν μέσω της πιεστικής ανάγκης για γρήγορο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, υπάρχει ήδη μια άμεσα εφαρμόσιμη λύση: ο πολλαπλασιασμός των χώρων πρασίνου. Μια έρευνα υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο των αστικών δέντρων, αποδεικνύοντας την ικανότητά τους να περιορίζουν σημαντικά τις θερμοκρασίες κατά ένα εντυπωσιακό περιθώριο 2 έως 10 βαθμών Κελσίου, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες.
Παρά μια πρόσφατη δημοσκόπηση της “Eurobarometer”, που επιβεβαιώνει ότι πάνω από το 80% των Ευρωπαίων αντιλαμβάνεται την εύκολη πρόσβαση σε χώρους πρασίνου και φυσικά περιβάλλοντα, υπάρχουν έντονες ασυμφωνίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Δανία, η οποία επιτυγχάνει ένα αξιοθαύμαστο ποσοστό προσβασιμότητας 100%, ενώ το συναίσθημα συμμερίζεται μόνο το 51% στη Μάλτα και το 77% στην Πορτογαλία. Ανακύπτει το κομβικό ερώτημα: πώς μπορούμε συλλογικά να κάνουμε την Ευρώπη πιο πράσινη;
Η Matilda van den Bosch, μια διακεκριμένη ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης, προτείνει μια καινοτόμο προσέγγιση που τονίζει τα θετικά χαρακτηριστικά των χώρων πρασίνου. Διατυπώνοντας απτά πλεονεκτήματα με σχετικό τρόπο, καθίσταται εύλογο να τονωθεί μια δεκτική διάθεση για τη μεταμόρφωση των αστικών τοπίων. Πέρα από την καλά τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητά τους στην ψύξη, αυτοί οι πράσινοι θύλακες εμπλέκονται στην αύξηση της χαράς, στη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας, στη διευκόλυνση εμπλουτισμένων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και ακόμη και στην άμβλυνση των καρδιαγγειακών κινδύνων.
Η προσπάθεια σχεδιασμού επαυξημένων χώρων πρασίνου συνεπάγεται ένα ολιστικό ήθος σχεδιασμού, ένα ήθος που ενσωματώνει απρόσκοπτα πράσινα στοιχεία στη γκάμα του πολεοδομικού σχεδιασμού. Ο καθηγητής Cecil Konijnendijk, μια εξέχουσα αρχή στις Λύσεις που βασίζονται στη φύση, προωθεί τον «κανόνα 3-30-300» ως στρατηγικό σχέδιο για την προώθηση του βέλτιστου πράσινου σχεδιασμού. Αυτό το αρχιτεκτονικό αξίωμα επιβάλλει την ελάχιστη ορατότητα τριών δέντρων από κάθε κατοικία, προσπαθεί να επιτύχει ουσιαστική κάλυψη 30% με θόλο δέντρων σε επίπεδο γειτονιάς για να ξεκλειδώσει πολλαπλά οφέλη για το κλίμα και την υγεία και υποστηρίζει τις αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, υποστηρίζοντας ότι κανείς δεν θα πρέπει να κατοικεί περισσότερο από 300 μέτρα από ένα μεγάλο πάρκο ή μια κατάφυτη έκταση που εκτείνεται τουλάχιστον σε ένα εκτάριο.
Οι εμφανείς ασυμφωνίες στη δίκαιη διάδοση των χώρων πρασίνου διασχίζουν την Ευρώπη, με τα βόρεια αστικά κέντρα να διαθέτουν σχετικά ανώτερη πρόσβαση σε αντιπαράθεση με τα αντίστοιχα νότια και ανατολικά. Αυτή η ανισορροπία, βουτηγμένη σε ιστορικά, πολιτιστικά και πολεοδομικά ερείσματα, απαιτεί μια αλλαγή. Σε αυτό το δυναμικό περιβάλλον, η επαναβαθμονόμηση των προτύπων πολεοδομικού σχεδιασμού είναι επιτακτική, ώστε να απομακρυνθούν από τις αυτοκινητοκεντρικές προκαταλήψεις σε ένα ανθρωποκεντρικό παράδειγμα που καλλιεργεί την ευημερία ολιστικά.
Εν ολίγοις, ο πρωταρχικός στόχος της δημιουργίας αφθονίας χώρων πρασίνου σε όλη την Ευρώπη παραπέμπει σε μια διαφοροποιημένη και πολύπλευρη προσέγγιση. Μεγεθύνοντας τα εγγενή οφέλη, ενσωματώνοντας χώρους πρασίνου στη πόλη και ενορχηστρώνοντας μια παραδειγματική αλλαγή στη φιλοσοφία του αστικού σχεδιασμού, μια συλλογική προσπάθεια μπορεί να δημιουργήσει μια πιο πράσινη και πιο λαμπερή ήπειρο, μια ήπειρο που αποτελεί απόδειξη της αρμονικής συνένωσης της ανθρώπινης ευημερίας και οικολογική ισορροπία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Future of Cities, ΕC, διαθέσιμο εδώ
- Park Life: 10 of Europe’s greatest green spaces, The New European, διαθέσιμο εδώ
