Της Ιωάννας Μέγα,
Η σοκολάτα είναι γνωστή για την εξαιρετική της γεύση. Η ιστορία της ξεκίνησε από την αρχαιότητα, όταν οι Μάγια θεώρησαν τη σοκολάτα (ρόφημα κακάο) το «Τρόφιμο των Θεών». Η βιομηχανία τροφίμων παράγει πολλούς διαφορετικούς τύπους σοκολάτας. Τα τελευταία χρόνια, η μαύρη σοκολάτα, συγκεκριμένα, έχει γίνει πολύ δημοφιλής για τις υψηλές συγκεντρώσεις της σε κακάο και τις ευεργετικές της επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία σε σύγκριση με την σοκολάτα γάλακτος και την λευκή. Η μαύρη σοκολάτα προέρχεται από το φυτό κακάο και είναι πλούσια σε μέταλλα, όπως σίδηρο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο. Επιπλέον, το κακάο που υπάρχει στη μαύρη σοκολάτα περιέχει ορισμένα αντιοξειδωτικά που ονομάζονται φλαβονοειδή τα οποία προσφέρουν πολλά οφέλη στην υγεία μας.
Από τι αποτελείται η μαύρη σοκολάτα και γιατί θεωρείται ευεργετική για την υγεία μας;
Η μαύρη σοκολάτα θεωρείται δημοφιλής εδώ και αρκετές δεκαετίες λόγω των τεράστιων πλεονεκτημάτων που προσφέρει στην υγεία μας. Περιέχει αρκετούς παράγοντες που προάγουν την υγεία, όπως, βιοενεργά συστατικά (πολυφαινόλες, φλαβονοειδή, προκυανιδίνες, θεοβρωμίνες κ.λ.π.) αρκετές βιταμίνες και ορισμένα μέταλλα που ρυθμίζουν θετικά το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου. Είναι, λοιπόν, μια πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών και μετάλλων που περιέχει λιγότερη ζάχαρη από τη σοκολάτα γάλακτος και την λευκή. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η μαύρη σοκολάτα συμβάλλει θετικά στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων, στον περιορισμό της φλεγμονής, στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και στη βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Επιπλέον, είναι αποδεδειγμένο πως παρέχει εγγυήσεις, έναντι ορισμένων τύπων καρκίνου.
Ας αναφερθούμε, λοιπόν, σε ορισμένες από τις ευεργετικές ιδιότητες της μαύρης σοκολάτας στην υγεία μας:
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Η μαύρη σοκολάτα περιέχει αρκετές ενώσεις που διαθέτουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως φλαβανόλες και πολυφαινόλες. Ο κύριος ρόλος των αντιοξειδωτικών είναι να εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες και να αποτρέπουν το οξειδωτικό στρες. Πιο συγκεκριμένα, το οξειδωτικό στρες αναφέρεται στη βλάβη που προκαλούν οι υπερβολικές ποσότητες ελεύθερων ριζών στα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος μας. Το οξειδωτικό στρες συμβάλλει, επίσης, στη φυσική διαδικασία της γήρανσης. Με την πάροδο του χρόνου, οι επιπτώσεις του οξειδωτικού στρες μπορεί επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας ποικιλίας ασθενειών, όπως για παράδειγμα η καρδιακή ασθένεια και ο διαβήτης. Τα αντιοξειδωτικά είναι μεγίστης σημασίας για τον οργανισμό μας, καθώς απομακρύνουν τις ελεύθερες ρίζες και προστατεύουν τον οργανισμό από την πρώιμη εμφάνιση καρκίνου και τη γήρανση.
Μείωση κινδύνου καρδιακών παθήσεων
Η τακτική κατανάλωση μαύρης σοκολάτας μπορεί να συμβάλλει θετικά στη μείωση της πιθανότητας ενός ατόμου να αναπτύξει καρδιακή νόσο. Ορισμένες από τις ενώσεις της μαύρης σοκολάτας, και συγκεκριμένα οι φλαβανόλες, επηρεάζουν δύο κύριους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις: την υψηλή αρτηριακή πίεση και την υψηλή χοληστερόλη.
Αρτηριακή Πίεση: Οι φλαβανόλες άφθονες στο κακάο και στη μαύρη σοκολάτα διεγείρουν την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου (NO) στο σώμα. Το μονοξείδιο του αζώτου προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που βελτιώνει τη ροή του αίματος και μειώνει την αρτηριακή πίεση.
Χοληστερίνη: Οι ενώσεις της μαύρης σοκολάτας φαίνεται να είναι ιδιαίτερα προστατευτικές έναντι της οξείδωσης της LDL (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας). Η μαύρη σοκολάτα περιέχει επίσης ορισμένες ενώσεις, όπως πολυφαινόλες και θεοβρωμίνη, που μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα LDL στο σώμα και να αυξήσουν τα επίπεδα HDL (λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας). Η LDL χοληστερόλη αναφέρεται συχνά ως «κακή χοληστερόλη» ενώ η HDL χοληστερόλη ως «καλή χοληστερόλη». Η HDL χοληστερόλη βοηθά στη μείωση της συγκέντρωσης της συνολικής ποσότητας χοληστερόλης στο αίμα, ενώ η LDL χοληστερόλη, σε μεγάλες συγκεντρώσεις, είναι ικανή να περιορίσει την διάμετρο των αιμοφόρων αγγείων με απώτερο αποτέλεσμα καρδιακή νόσο.
Αντιφλεγμονώδεις δράσεις
Η φλεγμονή είναι μέρος της φυσικής ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού μας σε μικρόβια και άλλες επιβλαβείς ουσίες. Ωστόσο, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να βλάψει τα κύτταρα και τους ιστούς αυξάνοντας τον κίνδυνο ορισμένων παθήσεων, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η αρθρίτιδα και ορισμένοι τύποι καρκίνου. Η μαύρη σοκολάτα περιέχει ενώσεις με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που βοηθούν στον περιορισμό της φλεγμονής στο σώμα.
Μείωση αντίστασης στην ινσουλίνη
Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του σώματος σταματούν να ανταποκρίνονται στην ορμόνη ινσουλίνη, με αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε προδιαβήτη και διαβήτη τύπου 2. Οι ερευνητές ύστερα από μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η καθημερινή κατανάλωση 48 γραμμαρίων μαύρης σοκολάτας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης νηστείας και στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Βελτίωση εγκεφαλικής λειτουργίας
Η κατανάλωση μαύρης σοκολάτας μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου και να βοηθήσει στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών καταστάσεων, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον. Τα ευρήματα μιας μελέτης υποδεικνύουν ότι οι φλαβανόλες, που υπάρχουν στη μαύρη σοκολάτα, μπορεί να ενισχύσουν τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου, την ικανότητα, δηλαδή, του εγκεφάλου να αναδιοργανώνεται ιδιαίτερα ως απόκριση σε τραυματισμούς και ασθένειες. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση κακάο με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόλη μπορεί να βελτιώσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο σε νεαρούς ενήλικες. Αυτό εξηγεί το γεγονός πως η καθημερινή κατανάλωση κακάο φαίνεται να βελτιώνει την προσοχή, τη λεκτική μάθηση και τη μνήμη.
Προστασία του δέρματος από τον ήλιο
Οι βιοδραστικές ενώσεις της μαύρης σοκολάτας μπορεί να είναι ευεργετικές για το δέρμα μας. Οι φλαβανόλες μπορούν να μας προστατεύσουν από τις ηλιακές βλάβες, να βελτιώσουν τη ροή του αίματος στο δέρμα μας και να αυξήσουν την πυκνότητα και την ενυδάτωση του. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως η μαύρη σοκολάτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το αντηλιακό και άλλες μορφές αντηλιακής προστασίας.
Πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνου
Σύμφωνα με μελέτες, το κακάο αναστέλλει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Ωστόσο, οι ακριβείς αντικαρκινικοί μηχανισμοί είναι ελάχιστα κατανοητοί προς το παρόν. Περαιτέρω μελέτες πρέπει να διερευνήσουν τους εγγενείς μηχανισμούς της αντικαρκινικής δράσης του κακάο για να υποστηρίξουν τη χρήση του ως συν επικουρικού στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου.
Πόση, όμως, μαύρη σοκολάτα ενδείκνυται να καταναλώνουμε με σκοπό να ωφελήσουμε την υγεία μας και όχι να μας βλάψει;
Οι κατασκευαστές σοκολάτας, στην ετικέτα του προϊόντος με τα συστατικά, δεν αναφέρονται στην περιεκτικότητα των προϊόντων τους σε φλαβανόλη. Ως αποτέλεσμα αυτού, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε την ακριβή ποσότητα μαύρης σοκολάτας που θα πρέπει να καταναλώνει ένας άνθρωπος με σκοπό να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της για την υγεία του. Μια ανασκόπηση πρότεινε ότι η κατανάλωση 45 γραμμαρίων σοκολάτας την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 11%. Η κατανάλωση περισσότερων από 100 γραμμάρια την εβδομάδα δεν φαίνεται να παράγει οφέλη για την υγεία. Επιπλέον, η μαύρη σοκολάτα με υψηλά ποσοστά στερεών κακάο περιέχει συνήθως λιγότερη ζάχαρη, αλλά περισσότερο λίπος. Περισσότερο κακάο σημαίνει, επίσης, περισσότερες φλαβανόλες, επομένως είναι καλύτερο να επιλέξουμε μαύρη σοκολάτα που περιλαμβάνει τουλάχιστον 70% στερεό κακάο ή περισσότερο.
Συμπερασματικά, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις πως το κακάο μπορεί να προσφέρει ισχυρά οφέλη στην υγεία μας. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπερκαταναλώνουμε σοκολάτα καθημερινά. Το κακάο, πέραν των ευεργετικών του ιδιοτήτων, είναι φορτωμένο και με θερμίδες. Επίσης, να σημειωθεί ότι πολλές από τις σοκολάτες που κυκλοφορούν στην αγορά δεν είναι θρεπτικές. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να επιλέγουμε προϊόντα που θα περιέχουν μαύρη σοκολάτα με 70% ή μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κακάο. Η μαύρη σοκολάτα, επομένως, είναι μια αξιοσημείωτη τροφή που έχει εκπληκτική γεύση, ενώ παράλληλα παρέχει και σημαντικά οφέλη για την υγεία μας. Όσοι ενδιαφέρονται να προσθέσουν την μαύρη σοκολάτα στη διατροφή τους θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι είναι υψηλή σε λιπαρά και θερμίδες, επομένως το κλειδί για μια καλή υγεία είναι το μέτρο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ποια τα οφέλη της μαύρης σοκολάτας; , thehealthlab.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Μαύρη σοκολάτα: Βελτιώνει τη διάθεση-Προστατεύει την καρδιά, healthstat.gr. Διαθέσιμο εδώ
- What are the health benefits of dark chocolate? , Medical News Today. Διαθέσιμο εδώ
- 7 Proven Health Benefits of Dark Chocolate, Healthline. Διαθέσιμο εδώ
- Dark chocolate: An overview of its biological activity, processing, and fortification approaches, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Chocolate, “Food of the Gods”: History, Science, and Human Health, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
