Της Μιχαηλίας Ραφαέλας Καράγιαννη,
Φυσιολογικά, η καρδιά δείχνει προς την αριστερή πλευρά του σώματος. Δεν συμβαίνει, όμως, αυτό, όταν το άτομο εμφανίζει Dextrocardia. Dextrocardia ή Δεξτροκαρδία, στα ελληνικά, είναι μία καρδιακή κατάσταση κατά την οποία η καρδιά δείχνει προς τη δεξιά πλευρά του σώματος. Παρόλα αυτά, δεν πάσχουν όλα τα άτομα των οποίων η καρδιά δείχνει προς τη δεξιά πλευρά τους από δεξτροκαρδία, καθώς και άλλοι παράγοντες κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, όπως κάποια χειρουργική επέμβαση, μπορεί να συμβάλλουν σε αυτό το αποτέλεσμα. Τα άτομα που εμφανίζουν αυτή την ανωμαλία γεννιούνται με αυτή και αποτελούν περίπου το 1% του πληθυσμού.
Γενικά, η καρδιά των ατόμων που έχουν απομονωμένη δεξτροκαρδία δεν έχει λειτουργικά ελαττώματα. Ωστόσο, υπάρχει και μία άλλη ομάδα ατόμων, οι οποίοι έχουν κι άλλα ή ακόμα και όλα τα σπλαχνικά όργανα, όπως το ήπαρ και ο σπλήνας, στην αντίθετη μεριά του σώματος. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται situs inversus και την εμφανίζουν τα περισσότερα νεογνά με δεξτροκαρδία.
Ως σήμερα, η αιτία της δεξτροκαρδίας παραμένει άγνωστη. Η ανωμαλία αυτή λαμβάνει χώρα κατά την εμβρυική ηλικία, με την ανάπτυξη της καρδιάς. Σε κάποιες περιπτώσεις, η δεξτροκαρδία επάγεται από άλλους παράγοντες, οι οποίοι είναι κυρίως ανατομικές παραλλαγές ή ανατομικά προβλήματα. Τα ελαττώματα στους πνεύμονες, στην κοιλιά και στον θώρακα δύνανται να οδηγήσουν στη μετατόπιση της καρδιάς προς τα δεξιά. Στις περιπτώσεις αυτές, είναι συχνά τα ελαττώματα στην καρδιά και σε άλλα σπλαχνικά όργανα.
Η απομονωμένη δεξτροκαρδία δεν εμφανίζει συμπτώματα. Η καρδιά των ατόμων με απομονωμένη δεξτροκαρδία είναι απολύτως υγιής, αλλά δείχνει προς τη δεξιά πλευρά του σώματός τους. Μάλιστα, ο πιο συνηθισμένος τρόπος εντοπισμού αυτής της ανωμαλίας είναι, τυχαία, κατά τη διενέργεια ακτινογραφίας ή μαγνητικής τομογραφίας στο στήθος.
Μερικά άτομα με απομονωμένη δεξτροκαρδία έχουν αυξημένο κίνδυνο πνευμονικών λοιμώξεων, λοιμώξεων από κόλπους ή πνευμονίας, κυρίως λόγω ελαττωματικού φιλτραρίσματος του αέρα που εισπνέουν. Η έλλειψη οξυγόνου στην καρδιά κάνει το άτομο να κουράζεται πιο εύκολα και να μην αναπτύσσεται φυσιολογικά. Όταν η δεξτροκαρδία επηρεάζει το ήπαρ, συνήθως έχει ως αποτέλεσμα τον ίκτερο. Επιπρόσθετα, τα άτομα με δεξτροκαρδία έχουν υψηλή πιθανότητα να εμφανίσουν τη στεφανιαία νόσο. Σε άλλες μορφές δεξτροκαρδίας ενδέχεται να υπάρχουν ελαττώματα στις κοιλίες, στους κόλπους και στις βαλβίδες της καρδιάς.
Η καρδιά, όταν δείχνει προς τη δεξιά πλευρά του σώματος, πιθανότατα μπλοκάρει το πεπτικό σύστημα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μία κατάσταση που ονομάζεται εντερική κακοσμία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η θέση της καρδιάς δεν επιτρέπει το έντερο να αναπτυχθεί σωστά. Τα κλινικά συμπτώματα είναι η κοιλιακή απόφραξη, η οποία ονομάζεται και εντερική απόφραξη, κατά την οποία ένα «εμπόδιο» αποτρέπει τα απόβλητα να φύγουν από το σώμα.
Σήμερα, τα περισσότερα «κρούσματα» δεξτροκαρδίας είναι στα νεογέννητα. Ένα νεογέννητο με δεξτροκαρδία μπορεί, επίσης, να έχει τρύπες στο διάφραγμα της καρδιάς, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στον τρόπο που το αίμα εισέρχεται και εξέρχεται από την καρδιά. Αυτό συνήθως οδηγεί σε καρδιακό μουρμουρητό. Τα νεογέννητα με δεξτροκαρδία μπορεί, επίσης, να έχουν γεννηθεί χωρίς σπλήνα. Ο σπλήνας είναι ένα σημαντικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και γι’ αυτό η απουσία του αυξάνει κίνδυνο ανάπτυξης λοιμώξεων σε όλο το σώμα.
Η δεξτροκαρδία συνίσταται να θεραπεύεται όταν προκαλεί παθολογικές καταστάσεις και κυρίως τη μη φυσιολογική λειτουργία των άλλων ζωτικών οργάνων. Τα άτομα που εμφανίζουν αυτή την ανωμαλία ενδέχεται να έχουν άλλα ελαττώματα της καρδιάς, των οργάνων ή του πεπτικού συστήματος που σχετίζονται με την ανατομία τους. Αυτό που μπορεί να διορθώσει αυτά τα προβλήματα είναι κυρίως η χειρουργική επέμβαση και ειδικότερα στην καρδιά, ο βηματοδότης. Επιπρόσθετα, τα άτομα με δεξτροκαρδία συνηθίζεται να είναι επιρρεπείς σε μολύνσεις, κάτι που μετριάζεται με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
Συνοψίζοντας, τα άτομα με απομονωμένη δεξτροκαρδία συχνά ζουν μια κανονική ζωή και γι’ αυτό η διάγνωση της δεξτροκαρδίας γίνεται συνήθως τυχαία. Η δεξτροκαρδία είναι μία συγγενής ανωμαλία και αιτία αυτής δεν είναι μέχρι τώρα γνωστή. Γενικότερα, τα άτομα με δεξτροκαρδία ενδέχεται να έχουν και άλλα ελαττώματα που σχετίζονται με την ανατομία της καρδιάς και άλλων σπλαχνικών οργάνων και ιδιαίτερα του πεπτικού συστήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Diagnosis of Dextrocardia with a Pictorial Rendition of Terminology and Diagnosis, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Dextrocardia: Practical Clinical Points and Comments on Terminology, Springer Link. Διαθέσιμο εδώ
