Της Όλγας Βαρδακαστάνη,
Χωρίς αμφιβολία, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται εντός των ελληνικών συνόρων -αλλά και διεθνώς- ανησυχητική έξαρση των εγκληματικών ενεργειών και των τρομοκρατικών επιθέσεων. Το πολυδιάστατο αυτό φαινόμενο (της τρομοκρατίας), που μπορεί να οφείλεται σε ιστορικούς, πολιτικούς, φυλετικούς, θρησκευτικούς και άλλους παράγοντες, ταλανίζει την κοινωνική συνοχή και ισορροπία.
Για την αποκατάσταση της τάξης, ο ποινικός νομοθέτης, καθιερώνει με το άρθρο 187Α το αξιόποινο των εγκλημάτων που τελούνται στα πλαίσια μιας τρομοκρατικής οργάνωσης. Αναλυτικότερα, προβλέπεται ότι: όποιος διαπράξει κακούργημα ή πράξη γενικής διακινδύνευσης ή αδίκημα που αντίκειται στη δημόσια τάξη, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δημιουργηθεί κίνδυνος για τη χώρα ή για διεθνή οργανισμό και με σκοπό τον εκφοβισμό τμήματος του πληθυσμού ή τον παράνομο εξαναγκασμό δημόσιας αρχής ή διεθνούς οργανισμού για τέλεση συγκεκριμένης πράξης ή για αποχή από αυτήν ή την πρόκληση βλάβης ή την καταστροφή των συνταγματικών, πολιτικών και οικονομικών δομών μιας χώρας ή ενός οργανισμού, τιμωρείται με την αντίστοιχη ποινή του οικείου εγκλήματος επαυξημένη.
Για να καταστεί αυτό πιο σαφές, ορίζεται ότι: όταν προβλέπεται ποινή ισόβιας κάθειρξης ή κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, τότε επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δώδεκα ετών. Όταν προβλέπεται ποινή κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών, τότε επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δώδεκα ετών. Όταν πρόκειται για ποινή κάθειρξης, ορίζεται πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον επτά ετών, ενώ αν προβλέπεται φυλάκιση, υπάρχει επαύξηση του κατώτατου ορίου φυλάκισης κατά ένα έτος (§1).
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, όποιος συμμετέχει ως μέλος σε μια δομημένη ομάδα με συνεχή δραστηριότητα που αποτελείται από τρία ή περισσότερα άτομα που ενεργούν συλλογικά, επιδιώκοντας την τέλεση της παραπάνω αξιόποινης πράξης (187Α§1), καθώς και όποιος συγκροτεί μια τέτοια ομάδα, τιμωρείται με ποινή κάθειρξης έως 10 έτη. Στην περίπτωση που η σύσταση τρομοκρατικής οργάνωσης έχει ως σκοπό την τέλεση πλημμελήματος, τότε προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.
Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί πως η κατασκευή, η χρήση ή η απλή κατοχή όπλων, χημικών/βιολογικών υλικών, εκρηκτικών υλών, καθώς και υλικών που κρίνονται επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία (λόγω ακτινοβολίας), επιβαρύνουν τη θέση των δραστών («επιβαρυντική περίσταση») ενώ αντιθέτως, η σύσταση της τρομοκρατικής οργάνωσης χωρίς τη διάπραξη κανενός εγκλήματος συνιστά σημαντικό ελαφρυντικό (187Α§2).
Προχωρώντας διαπιστώνουμε πως το αξιόποινο του διευθύνοντος την τρομοκρατική οργάνωση δράστη, ορίζεται ξεχωριστά από το αξιόποινο των μελών. Σύμφωνα με την §3 του ίδιου άρθρου, «αυτός που διευθύνει την τρομοκρατική οργάνωση του πρώτου εδαφίου της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται με κάθειρξη» ενώ αν συντρέχει κάποια ελαφρυντική περίσταση, η ποινή της κάθειρξης επιβάλλεται μειωμένη, όπως ορίζεται το άρθρο 83 Π.Κ.
Παράλληλα, θα αποτελούσε σοβαρή παράλειψη να μην αναφερθούμε στην ευθύνη που φέρει ο ηθικός αυτουργός, δηλαδή αυτός που με πρόθεση δημιουργεί σε άλλον την απόφαση να διαπράξει μια ποινικά κολάσιμη πράξη, που τελικά τέλεσε. Στην περίπτωση των τρομοκρατικών οργανώσεων, αυτός που θα πείσει τρίτο να συμμετέχει σε μια τέτοια ομάδα ή να διαπράξει συγκεκριμένο έγκλημα, δίνοντας του «οδηγίες και κατευθύνσεις», τιμωρείται είτε με εξάμηνη φυλάκιση, αν η τρομοκρατική πράξη ήταν κακούργημα είτε με ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη, αν διέπραξε πλημμέλημα (187Α§4).
Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται και αυτός που θα εκπαιδεύσει κάποιον στην κατασκευή ή τη χρήση όπλων/πυροβόλων, εκρηκτικών υλών, επιβλαβών χημικών ουσιών και άλλων μεθόδων με απώτερο σκοπό τη διάπραξη τρομοκρατικής ενέργειας και εφόσον γνωρίζει πως η εκπαίδευση αυτή έχει εγκληματικούς σκοπούς. Η ίδια ποινή επιβάλλεται και σε αυτόν που δέχεται οποιαδήποτε εκπαίδευση από τρίτο (187Α§5).
Επιλογικά, αξίζει μια σύντομη αναφορά στις σημαντικότερες και πιο επικίνδυνες τρομοκρατικές οργανώσεις της χώρας μας. Κατά χρονολογική σειρά υπήρξαν: (α) η Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη, (β) ο Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας, (γ) ο Επαναστατικός Αγώνας, (δ) η Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς και (ε) η Σέχτα Επαναστατών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ (Ν. 4619/2019), Νοέμβριος 2019, Έκδοση 3, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ
- «Το φαινόμενο της Τρομοκρατίας», whatpoliticsmeans.com, διαθέσιμο εδώ
- «Τρομοκρατία στην Ελλάδα», wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
