Του Στέλιου Καραγεώργη,
Το έτος 1759, και ενώ ήδη μαίνεται ο Επταετής Πόλεμος σε παγκόσμια σχεδόν κλίμακα, στρατεύματα της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ρωσίας, της Αυστρίας, της Σαξονίας και της Σουηδίας, με διοικητή τους τον στρατάρχη Louis de Contades έχουν καταλάβει το οχυρό Μίντεν, δυτικά του Αννόβερου. Ο Γάλλος στρατάρχης είχε υπό τις διαταγές του 10 χιλιάδες ιππείς και 41 χιλιάδες πεζούς, συνεπικουρούμενους από 162 κανόνια. Το δουκάτο του Αννόβερου καλούνταν να υπερασπιστούν αγγλοπρωσικές δυνάμεις, με επικεφαλής τους τον Μέγα Φρειδερίκο και τον πρίγκιπα Φερδινάνδο του Μπρούνσβικ. Ο συνασπισμένος αγγλοπρωσικός στρατός αριθμούσε, 10 χιλιάδες Βρετανούς, 31 χιλιάδες Πρώσους με 170 κανόνια.
Ο βασιλιάς της Πρωσίας έχοντας επίγνωση της μειονεκτικής αριθμητικά θέσης του, κατέστρωσε ένα σχέδιο που θα παρέσερνε τους Γάλλους σε ένα βαλτώδες πεδίο μάχης, αχρηστεύοντας έτσι το ιππικό τους. Για αυτό τον σκοπό, χώρισε το στράτευμά του σε δύο μέρη. Αρχικά, άφησε 10 χιλιάδες άνδρες να αντιμετωπίζουν τον γαλλικό στρατό, ενώ οι υπόλοιποι υποχώρησαν. Το πλάνο του Μεγάλου Φρειδερίκου τελεσφόρησε, και τα ξημερώματα της 1ης Αυγούστου 1759, οι Γάλλοι πέρασαν τον βάλτο έχοντας κατασκευάσει αυτοσχέδιες γέφυρες. Ωστόσο, οι ιππείς τους βρέθηκαν περιορισμένοι σε ένα στενό από δυο πτέρυγες πεζικάριων.
Νωρίς το ίδιο πρωί, ξεκίνησε η γαλλική επίθεση. Εντωμεταξύ, ο Φερδινάνδος είχε παρατάξει τον αγγλοπρωσικό στρατό σε οκτώ φάλαγγες, αλλά για άγνωστο λόγο η αναφορά των στρατηγών του σχετικά με τις κινήσεις των Γάλλων, άργησε να φτάσει στα χέρια του. Ως αποτέλεσμα, ο Φερδινάνδος με τις μεσαίες φάλαγγες είχε ήδη ξεκινήσει πορεία εναντίον των γαλλικών στρατευμάτων. Ειδικότερα, η βρετανική ταξιαρχία προπορεύονταν ήδη αρκετά μπροστά από τις υπόλοιπες μονάδες. Τότε συνέβη ακόμα ένα λάθος, με τα τύμπανα των Βρετανών, που θα έδιναν το σύνθημα επίθεσης σε συγκεκριμένη ώρα, να ηχούν πρόωρα, λόγω του υπερβολικού ενθουσιασμού των στρατιωτών. Άδικα ο σαστισμένος Φερδινάνδος, έστειλε έφιππους αξιωματικούς να ανακόψουν την προέλαση. Οι στρατιώτες του πεζικού, είχαν ήδη ξεχυθεί, πιστεύοντας ότι είχε δοθεί το σύνθημα της επίθεσης από την ανώτατη διοίκηση. Ως επακόλουθο, ο πρίγκιπας του Μπρούνσβικ έδωσε εντολή γενικής επίθεσης, υπό τον φόβο αποκοπής των μονάδων του, μεταξύ τους.
Η βρετανική ταξιαρχία, που προηγούνταν κατά πολύ, βρέθηκε κάτω από διασταυρούμενα πυρά του γαλλικού πυροβολικού, πολεμώντας όμως γενναία, παρά τις αντίξοες συνθήκες. Έχοντας σοβαρές απώλειες, οι Βρετανοί κατάφεραν να διαρρήξουν τις γραμμές του γαλλικού ιππικού, το οποίο ήταν καθηλωμένο εξαιτίας του εδάφους. Προς αντιμετώπιση της παραπάνω συνθήκης, ο στρατάρχης Louis de Contades, ενίσχυσε τις θέσεις του ιππικού του με τέσσερις επιπλέον ταξιαρχίες, που συνοδεύονταν από 32 κανόνια. Το αποτέλεσμα ήταν οι Βρετανοί να υποχωρήσουν με μεγάλες απώλειες, με την ενότητα των γαλλικών μονάδων ιππικού να αποκαθίσταται.
Ωστόσο, τα βρετανικά στρατεύματα γρήγορα ανασυντάχθηκαν, και λίγο μετά άρχισαν να τρέπουν τους Γάλλους σε φυγή. Ο Φερδινάνδος, διέταξε τον υποκόμη George Sackville, με τις δυνάμεις που διοικούσε, να κυνηγήσει σε βάθος χιλιομέτρων τους υποχωρούντες Γάλλους, ώστε να αιχμαλωτιστεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός τους. Ο Sackville αρνήθηκε να συμμορφωθεί στις εντολές του ανωτέρου του, οπότε ο πρίγκιπας του Μπρούνσβικ, διέταξε ο ίδιος, το βρετανικό ιππικό να εφορμήσει, αντιμετωπίζοντας έτσι την ενέργεια απειθαρχίας του Sackville εν ώρα μάχης. Η συμπλοκή που θα ακολουθήσει, μεταξύ ιππικού και πεζικάριων θα είναι ιδιαιτέρως σκληρή, με τους αντιμαχόμενους στρατούς να πολεμούν με εφ’ όπλου λόγχη. Οι Γάλλοι παρά την αριθμητική τους μειονεξία, λόγω των απωλειών, συνέχισαν να υποχωρούν συντεταγμένα, ενώ οι οπισθοφυλακές τους μάχονταν.
Παρ’ ολ’ αυτά, ο Sackville θα προβεί σε με μια ακόμα αψυχολόγητη κίνηση, διατάσσοντας το ιππικό να σταματήσει την καταδίωξη των Γάλλων, και να επιστρέψει στις αρχικές του θέσεις. Ως επακόλουθο, ο κύριος όγκος των γαλλικών στρατευμάτων θα γλυτώσει την αιχμαλωσία, παρά τις σοβαρές απώλειες που υπέστησαν από το αγγλοπρωσικό πυροβολικό. Εξαιτίας της ανυπακοής του Βρετανού υποκόμη, ο γαλλικός στρατός είχε γλυτώσει στον βαλτότοπο του Ανόβερου, την ολική καταστροφή του.
Το 1760, ο Sackville θα περάσει στρατοδικείο, το οποίο θα του επιβάλει ατιμωτική ποινή, αποβάλλοντάς τον από το στράτευμα. Μετά το πέρας του Επταετούς Πολέμου, ο πρίγκιπας Φερδινάνδος επισκεπτόμενος το πεδίο της μάχης του Μίντεν, εξέφρασε τον θαυμασμό του για την μαχητικότητα που είχαν επιδείξει οι Βρετανοί, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εδώ ο βρετανικός στρατός κέρδισε μια αθάνατη δόξα».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- George Sackville-Germain, 1st Viscount Sackville, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Battle of Minden, Minden: an iconic victory on 1st August 1759 for the British “Minden” Regiments who advanced to battle with white roses in their hats, plucked from the hedgerows and repelled the attacks of French cavalry, britishbattles.com, Διαθέσιμο εδώ
- Workman, Bernard & Major-General Surtees (1967), Ιστορικές Σελίδες, Μεγάλες Μάχες, Σ. Μαραντού (μτφ.), Αθήνα: Ι. Σιδέρης.
