Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Το πολιτικό τοπίο της Καμπότζης έχει διαμορφωθεί από μια περίπλοκη ιστορία, συμπεριλαμβανομένου του καταστροφικού καθεστώτος των Ερυθρών Χμερ και των επακόλουθων προσπαθειών της χώρας για την ανοικοδόμησή της. Τα τελευταία χρόνια, η χώρα έχει αντιμετωπίσει σημαντικές πολιτικές προκλήσεις που έχουν εγείρει ανησυχίες τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η Καμπότζη είναι μια συνταγματική μοναρχία με κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης. Το κυβερνών κόμμα, το Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης (CPP), βρίσκεται στην εξουσία από το 1985, καθιστώντας το ένα από τα μακροβιότερα κυβερνώντα κόμματα στον κόσμο. Ο Πρωθυπουργός Hun Sen, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1985, ηγείται του CPP και η κυβέρνησή του κυριαρχεί στο πολιτικό τοπίο για δεκαετίες.
Στις εθνικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν το 2018, το Κόμμα Εθνικής Διάσωσης της Καμπότζης (CNRP) –το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης– διαλύθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο πριν από την έναρξη της εκλογικής διαδικασίας. Η διάλυση βασίστηκε σε ισχυρισμούς για συνωμοσία με ξένες δυνάμεις, με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης, έναν ισχυρισμό που αρνήθηκε το CNRP. Με την απαγόρευση του CNRP, το CPP κέρδισε και τις 125 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, οδηγώντας σε ανησυχίες για την έλλειψη γνήσιου πολιτικού ανταγωνισμού και τη διάβρωση των δημοκρατικών αρχών. Η κατάσταση ακολούθησε την ίδια πεπατημένη και στις εθνικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 23 Ιουλίου. Το κυβερνών κόμμα της Καμπότζης κέρδισε για ακόμη μια φορά την πλειονότητα των κοινοβουλευτικών εδρών. Το CPP «κατέβηκε» στις εκλογές ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο και ανακοίνωσε ότι κέρδισε 120 από τις 125 έδρες. Η συντριπτική αυτή νίκη, ήρθε ύστερα από τον αποκλεισμό από τις εκλογές, του μοναδικού κόμματος της αντιπολίτευσης λόγω μιας τεχνικής λεπτομέρειας. Ενώ, ενδιαφέρον προκαλούν οι δηλώσεις του Hun Sen, ο οποίος αφήνει να εννοηθεί, πως ο γιός του, Hun Manet, «θα μπορούσε να γίνει» πρωθυπουργός τον επόμενο μήνα.
Με την σειρά τους, μετά τις εκλογές της Κυριακής, οι Η.Π.Α. ανακοίνωσαν την διακοπή οποιουδήποτε προγράμματος ξένης βοήθειας στην Καμπότζη, ενώ επέβαλαν απαγορεύσεις θεωρήσεων εισόδου σε άτομα που όπως είπαν υπονομεύουν τη δημοκρατία. Παράλληλα, τόνισαν ότι οι εκλογές δεν ήταν «ούτε ελεύθερες, ούτε δίκαιες».
Η πολιτική κατάσταση της Καμπότζης, συνδέεται με ανησυχίες σχετικά με περιορισμούς στις πολιτικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η καταστολή των διαφωνούντων, των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, έχει εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα. Η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα εναντίον επικριτικών μέσων ενημέρωσης, ανεξάρτητων δημοσιογράφων και προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης, κατηγορώντας τους ότι υπονομεύουν την εθνική ασφάλεια και σταθερότητα. Τέτοιες ενέργειες έχουν οδηγήσει σε μια συρρίκνωση του χώρου ελεύθερης έκφρασης. Μεταξύ άλλων, στην χώρα έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα, αυθαίρετων συλλήψεων, πολιτικού εκφοβισμού και δικαστικής μεροληψίας. Επιπλέον, η κατάσταση των δικαιωμάτων γης και οι αναγκαστικές εξώσεις αποτέλεσε ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Πολλές κοινότητες, ιδίως σε αγροτικές περιοχές, έχουν εκτοπιστεί λόγω παραχωρήσεων γης, οι οποίες παραχωρήθηκαν σε ιδιωτικές εταιρείες για έργα οικονομικής ανάπτυξης, οδηγώντας σε κοινωνικές αναταραχές και διαμαρτυρίες.
Άκρως σημαντική, θα είναι η πρώτη μεταβίβαση εξουσίας στην Καμπότζη εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Σύμφωνα με αναλυτές, σε σύγκριση με τον πατέρα του, Hun Manet, ο οποίος φοίτησε στη στρατιωτική ακαδημία των Η.Π.Α. στο West Point και στο Πανεπιστήμιο του Bristol, θα μπορούσε να ηγηθεί ενός λιγότερο κατασταλτικού καθεστώτος και να είναι πιο δεκτικός στις εκκλήσεις της Δύσης, σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, ο Hun Sen έχει ξεκαθαρίσει ότι θα συνεχίσει να ασκεί τεράστια επιρροή στη διοίκηση της χώρας.
Η τρέχουσα πολιτική κατάσταση της Καμπότζης, χαρακτηρίζεται από περίπλοκες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στις πολιτικές ελευθερίες, ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οικονομικών ανισοτήτων. Ο περιορισμός των κομμάτων της αντιπολίτευσης και η συγκέντρωση της εξουσίας εντός του CPP, έχουν δικαίως εγείρει ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα. Ωστόσο, η ανάληψη της εξουσίας από έναν νέο ηγέτη θα μπορούσε να αποτελέσει μια θετική αλλαγή. Ένα πιο περιεκτικό πολιτικό περιβάλλον, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, θα είναι ζωτικής σημασίας για το ταξίδι της Καμπότζης προς ένα πιο δημοκρατικό και ευημερούν μέλλον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Cambodia’s Hun Sen, one of world’s longest-serving leaders, to hand power to his son, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Cambodia’s Hun Sen to resign after four decades and appoint son as PM, BBCδιαθέσιμο εδώ
- Fear and voting in Cambodia’s one-horse election race, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- Cambodia, Britannica, διαθέσιμο εδώ
