Σύνδρομο Guillain-Barré: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης το Περού

Της Ελένης-Παναγιώτας Μινάι, 

Πρόσφατα, μια ύποπτη έξαρση στο Περού τράβηξε την προσοχή του Αμερικανικού και Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενώ κατάφερε να αποτελέσει την απαρχή μιας σειράς κινητοποιήσεων. Εκτενέστερα, στις 26 Ιουνίου το Εθνικό Κέντρο Επιδημιολογίας, Πρόληψης και Ελέγχου νόσων (National Center for Epidemiology, Prevention and Disease Control – CDC) του Περού συνέταξαν ένα κείμενο, «επιδημιολογικό κώδωνα κινδύνου», με το οποίο σήμαναν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Σε αυτό αναφέρεται ότι μεταξύ 1^ης και 27^ης επιδημιολογικής εβδομάδας του 2023 έχουν καταγραφεί 191 περιστατικά, από τα οποία 77 έχουν επιβεβαιωθεί, συμπεριλαμβανομένου 4 θανάτων.

Σύμφωνα με δεδομένα προηγούμενων ετών, ο μέσος αριθμός περιπτώσεων συνδρόμου Guillain-Barré είναι λιγότερος από 20 σε όλη τη χώρα. Έτσι, λοιπόν, η ραγδαία αύξηση σε 96 περιστατικά εντός της 23^ης και 27^ης επιδημιολογικής εβδομάδας του 2023 ανησύχησε ιδιαίτερα τους υγειονομικούς, οι οποίοι ενεργοποίησαν τον μηχανισμό αντιμετώπισης. Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει ενημέρωση του γενικού πληθυσμού, εξασφάλιση παροχής όλων των απαραίτητων μέσων για την καταπολέμηση της νόσου και εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, όπως είναι γνωστό, μέσω του BBC.

Τι είναι, όμως, το σύνδρομο Guillain-Barré, το οποίο έχει προκαλέσει τέτοια αναστάτωση στην αμερικανική ήπειρο; Είναι ουσιαστικά ένα αυτοάνοσο νευρολογικό νόσημα, το οποίο επηρεάζει τη μετάδοση των νευρικών ώσεων και αυτή η αδυναμία που προκαλείται, εκδηλώνεται στη λειτουργία των μυών και των αντανακλαστικών. Αναφορικά με αυτή την ασθένεια, δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτιολογία, αλλά παρατηρούμε ορισμένες καταστάσεις, που φαίνεται ότι πυροδοτούν την εκδήλωση του φαινομένου, οι οποίες περιορίζονται στις περιοχές του ελύτρου μυελίνης των νεύρων.

Σύντομη περιγραφή του φαινομένου

Όπως αναφέραμε και νωρίτερα, πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα νευρολογικής φύσης, το οποίο επιτίθεται στα νευρικά κύτταρα του περιφερικού νευρικού συστήματος. Είναι σπάνια, με συχνότητα εμφάνισης 1 ή 2 ανά 100.000 ανθρώπους και δεν εκδηλώνει κάποια έντονη ιδιαιτερότητα σε συγκεκριμένο φύλο ή ηλικία (αν και στοιχεία αναφέρουν ότι είναι συχνότερη σε ηλικίες 20 – 40). Η εκδήλωση της νόσου μπορεί να είναι ήπια έως πολύ σοβαρή (παράλυση ή θάνατο). Η κύρια συμπτωματολογία των ασθενών με σύνδρομο Guillain-Barré περιλαμβάνει:

• Μυϊκή αδυναμία
• Μούδιασμα
• Πόνος
• Διαταραχές στην ισορροπία και στο συντονισμό των κινήσεων

Στην πορεία μπορεί να εκδηλωθούν επιπλέον συμπτώματα, όπως πάρεση (άνω και κάτω άκρων ή/και προσώπου), δύσπνοια, διαταραχές όρασης, ομιλίας, κατάποσης και ούρησης, καθώς και δυσκοιλιότητα.

Η διάγνωση της νόσου τίθεται σαφώς μέσω της κλινικής εξέτασης και του ιστορικού του ασθενούς. Για επιβεβαίωση ορθής διάγνωσης, όμως, ακολουθείται η διενέργεια νευρολογικών εξετάσεων από ειδικό νευρολόγο, οσφυονωτιαία παρακέντηση για την εξέταση του ΕΝΥ (εγκεφαλονωτιαίου υγρού). Οι δύο τελευταίες πραγματοποιούνται λόγω της πυροδότησης τη νόσου από λοιμώξεις, που θα αναλύσουμε στην πορεία.

Όσον αφορά τη θεραπεία, αντιμετωπίζονται τα επιμέρους συμπτώματα, χορηγούνται φάρμακα όπως ανοσοσφαιρίνες και κορτικοστεροειδή, πραγματοποιείται πλασμαφαίρεση (το αίμα περνάει από μια διαδικασία κάθαρσης για την απομάκρυνση βλαβερών ουσιών) και εφαρμογή φυσικοθεραπευτικών ασκήσεων για βελτίωση της κινητικότητας των άκρων.

Δάγκειος πυρετός στο Περού και Σύνδρομο Guillain-Barré

Γενικά το σύνδρομο φαίνεται ότι εκδηλώνεται με έναυσμα μια προηγούμενη μολυσματική διαδικασία. Έτσι, ασθενείς που έχουν μολυνθεί από Ζίκα, HIV, Ηπατίτιδες A, Β και C, καθώς και COVID-19 μπορεί να νοσήσουν στην πορεία από τη συγκεκριμένη πάθηση. Δεν έχει αποδειχθεί, όμως, αν υπάρχει πραγματικά μια συνδετική σχέση αιτίου – αποτελέσματος μεταξύ αυτών.

Η έξαρση που παρατηρείται στο Περού είναι πολύ πιθανό να σχετίζεται με την επιδημία του Δάγκειου πυρετού, που εξελίσσεται αυτήν την περίοδο, όμως, οι απόψεις των επιστημόνων διίστανται. Σίγουρα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διερευνήσουμε, αν υπάρχει αιτιολογική σχέση μεταξύ των δύο περιπτώσεων, διότι μια νευρολογική εκδήλωση μπορεί να απαιτεί χρόνο από τη στιγμή που ο οργανισμός εκτέθηκε σε έναν μολυσματικό παράγοντα και να μην έχει καμία σχέση με μια επιδημία, που έτυχε να εξελίσσεται την ίδια χρονική περίοδο.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Σύνδρομο Guillain – Barre, mdahellas.gr. Διαθέσιμο εδώ
• Περού Guillain-Barré: Το Περού κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω συνδρόμου Guillain-Barré, healthweb.gr. Διαθέσιμο εδώ
• Briefing Note: Increase in cases Guillain-Barré Syndrome Peru, paho.org. Διαθέσιμο εδώ
• Qué se sabe sobre el origen del brote del síndrome Guillain-Barré por el que Perú declaró una emergencia sanitaria, bbc.com. Διαθέσιμο εδώ