Της Όλγας Καρύπη,
Ταξίδι στον χρόνο και ανασκόπηση στα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα και τις βιογραφίες σημαντικών προσωπικοτήτων που διαμόρφωσαν τον σημερινό μας κόσμο, περιείχαν τα άρθρα που είχα την χαρά να συντάξω. Σε αυτό το προτελευταίο άρθρο, θα γίνει αναφορά στο πρόσωπο του Αλέξιου Στρατηγόπουλου.
Ο Αλέξιος Κομνηνός Στρατηγόπουλος, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στα τέλη του 12ου αιώνα και έζησε στην Αυτοκρατορία της Νίκαιας, η οποία δημιουργήθηκε από του Βυζαντινούς μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, το 1204. Εκεί, έλαβε και το σημαντικό αξίωμα του Μέγα Δομέστικου, μία από τις υψηλότερες θέσεις στον βυζαντινό βασιλικό διοικητικό και στρατιωτικό μηχανισμό. Ήταν υπεύθυνος για την ασφάλεια του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου, κατέχοντας μεγάλη εξουσία και ευθύνη τόσο σε στρατιωτικό επίπεδο, όσο και σε πολιτικό-διοικητικό.
Ο Στρατηγόπουλος ως μέλος αριστοκρατικής οικογένειας, θα παντρευτεί την Άννα Ραούλαινα, ανιψιά του Αυτοκράτορα, με την οποία θα αποκτήσουν έναν γιο, τον Κωνσταντίνο. Στον στρατιωτικό τομέα, ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος, θα λάβει μέρος στην προσπάθεια της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας να κυριεύσει το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Ωστόσο, το εγχείρημα θα οδηγηθεί σε αποτυχία των Νικαιατών, με τον ίδιο τον Στρατηγόπουλο να πιάνεται αιχμάλωτος και να απελευθερώνεται από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ το 1261, με εντολή να κινηθεί με δύναμη 800 ανδρών εναντίον της λατινοκρατούμενης Κωνσταντινούπολης.
Όταν έφτασε στα περίχωρα της Πόλης, ο Στρατηγόπουλος πληροφορήθηκε από τους ντόπιους πως ο στρατός και ο στόλος των Λατίνων απουσίαζε σε εκστρατευτική αποστολή στον Εύξεινο Πόντο. Τότε ο Στρατηγόπουλος άδραξε την ευκαιρία, και με χαρακτηριστική ευκολία ανακατέλαβε την Κωνσταντινούπολη 25 Ιουλίου 1261, νικώντας την φρουρά της Πόλης με ελάχιστες απώλειες. Εν συνεχεία, ενημέρωσε τη Νίκαια για την ανάγκη αποστολής ενισχύσεων, πριν επιστρέψουν τα λατινικά στρατεύματα.
Τρομοκρατημένος ο Αυτοκράτορας των Λατίνων Βαλδουίνος Β΄, στο άκουσμα της κατατρόπωσης της φρουράς του στα τείχη από τους Νικαιώτες, μαζί με τον Λατίνο Πατριάρχη και του καθολικούς της Πόλης θα καταφύγουν στο λιμάνι, καταφέρνοντας να διασωθούν από τον λατινικό στόλο, που τους περισυνέλεξε. Έτσι, η Κωνσταντινούπολη θα μείνει στα χέρια των Βυζαντινών της Νίκαιας, και στις 15 Αυγούστου, ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος θα στεφθεί εντός του ιερού ναού της Αγίας Σοφίας Αυτοκράτορας των Ρωμαίων.
Η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης θα είναι και η τελευταία στρατιωτική επιτυχία του Στρατηγόπουλου. Η νέα εκστρατεία που θα ξεκινήσει εναντίον του Δεσποτάτου της Ηπείρου θα οδηγηθεί και πάλι σε φιάσκο, ενώ ο Στρατηγόπουλος θα αιχμαλωτιστεί για μια ακόμη φορά από τον δεσπότη Νικηφόρο Α΄. Τελικά, θα απελευθερωθεί το 1265, κατά την διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων και θα αποβιώσει στις αρχές της επόμενης δεκαετίας στην Κωνσταντινούπολη.
Καταληκτικά, ο Στρατηγόπουλος υπήρξε επιφανής πολιτικός και στρατιωτικός ο οποίος απέκτησε φήμη, κυρίως από το επίτευγμα ανακατάληψης της Βασιλεύουσας. Κέρδισε τον τίτλο του Μεγάλου Δομέστικου, την υψηλότερη θέση μετά τον Αυτοκράτορα, και ήταν υπεύθυνος για την ασφάλεια του παλατιού και το στρατιωτικό-διοικητικό σύστημα. Διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο, και η έξυπνη τακτική του βοήθησε στην αναστήλωση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Έτσι, αναδεικνύεται ο στρατηγικός συντελεστής του Αλέξιου Στρατηγόπουλου και η σημαντική συμβολή του στην ιστορία του Βυζαντίου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αλέξιος Στρατηγόπουλος, ehw.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης, byzantium.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Η απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (25 Ιουλίου 1261), iellada.gr, Διαθέσιμο εδώ
