Της Κατερίνας Χασιώτη,
Σε μια εποχή που οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων έχουν διαβρωθεί και αρκετές από τις ανθρώπινες σχέσεις είναι δομημένες στο ατομικό συμφέρον και την ιδιοτέλεια, Η Πινακοθήκη των Ηλιθίων έρχεται και θέτει με ευφάνταστο τρόπο ένα διαχρονικό δίλημμα ανάμεσα σε δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους, που η αγάπη έρχεται σε αντιπαράθεση με το συμφέρον, ο έρωτας με τη λογική, το συναίσθημα με το χρήμα. Έπειτα από τη μεγάλη επιτυχία που γνώρισε κατά τη χειμερινή σεζόν, η εν λόγω παράσταση του Νίκου Τσιφόρου, σε σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία της Ανδρομάχης Χρυσομάλη, επιστρέφει αυτό το καλοκαίρι στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Όλη η παράσταση είναι προϊόν ενός πειράματος, μιας κακόγουστης πλάκας, θα έλεγε κανείς, ενός εκκεντρικού μεγαλοαστού, του Ιωσία Τέριγκτων, ο οποίος θέλει να αποδείξει πως «η ηλιθιότητα είναι σφηνωμένη ακόμα και στα πιο έξυπνα κεφάλια». Τα δύο ανυποψίαστα πρόσωπα που μπαίνουν άθελά τους στη «κορνίζα» αυτού του πειράματος είναι η Αλίντα Πασκουάλε, μία φλογερή και αθεράπευτα ρομαντική Ισπανίδα από τη Σεβίλλη, και ο Αντρέ Ντεντιέ, ένας ανέμελος γεμάτος χιούμορ αιώνιος φοιτητής από το Παρίσι, οι οποίοι πληροφορούνται ότι είναι κληρονόμοι ενός μακρινού θείου που δε γνώριζαν καν την ύπαρξή του. Στο μακρινό τους ταξίδι για την αποδοχή της μεγάλης κληρονομιάς, συναντιούνται για πρώτη φορά και ερωτεύονται. Ωστόσο, ο αποθανών θείος φαίνεται πως έχει διαφορετικά σχέδια για τους δύο νεαρούς. Θα καταφέρει εν τέλει να αποδείξει τη θεωρία του ότι το συμφέρον είναι η μοναδική κινητήρια δύναμη των ανθρώπων; Και αν «η ανθρώπινη ηλιθιότις έχει τέτοιο όγκο που μόλις και μετά βίας χωράει μέσα στο άπειρο», ποιος είναι ο ρόλος του έρωτα και των συναισθημάτων σε όλο αυτό; Και πόση αλήθεια μπορεί να χωρέσει μέσα στις καρδιές των δύο «ηλίθιων» νέων;
Ο Νίκος Τσιφόρος έγραψε την Πινακοθήκη των Ηλιθίων το 1944 και πρωτοπαρουσιάστηκε από τον θίασο του Δημήτρη Χορν και της Μαίρης Αρώνη. Το έργο σημείωσε μεγάλη επιτυχία, άλλωστε ήταν και αυτό που τον έκανε γνωστό στον καλλιτεχνικό χώρο, με τους κριτικούς να αναφέρουν για μια «θαυμάσια κωμωδία» και να επικεντρώνονται στους εύστροφους διαλόγους, στο χιούμορ και στη δεξιοτεχνία του συγγραφέα.
Στη νεότερη εκδοχή της συγκεκριμένης παράστασης αξίζει να σημειωθεί η δημιουργική συμβολή της Ανδρομάχης Χρυσομάλη, η οποία έδωσε μια πινελιά φρεσκάδας σε ένα θεατρικό έργο που έχει αρκετά χρόνια στην πλάτη του. Η προσθήκη ζωντανής μουσικής πάνω στη σκηνή και η ερμηνεία γνωστών τραγουδιών εμπνευσμένων από τον αμερικανικό κινηματογράφο της δεκαετίας του ΄50 δημιουργούν μία ατμόσφαιρα αισιοδοξίας και ρομαντισμού. Σε επίπεδο σκηνογραφίας, με τη βοήθεια του εξαίσιου εικονικού περιβάλλοντος (3D Video Projection Mapping) που σχεδίασε ο Στάθης Μήτσιος, οι θεατές έχουν τη δυνατότητα στην πρώτη πράξη του έργου να ταξιδέψουν στην όμορφη Σεβίλλη και το Παρίσι, ενώ στη δεύτερη πράξη γίνονται συνεπιβάτες σ’ ένα ρομαντικό υπερπόντιο ταξίδι στον ωκεανό. Την όλη σκηνική παρουσία έρχονται να τελειοποιήσουν τα εντυπωσιακά πλουμιστά κοστούμια εποχής ’40 με ’50 της Αλεξάνδρας Σιάφκου και του Τέλη Καρανάνου, καθώς και οι υπέροχοι φωτισμοί του Ιωάννη Τούμπα και οι ευφάνταστες χορογραφίες του Ιωάννη Μήτσικα.
Τέλος, το σημαντικότερο κομμάτι της παράστασης δεν είναι άλλο παρά ο ίδιος ο θίασος αποτελούμενος από μία νέα γενιά ταλαντούχων ηθοποιών, γεμάτη κέφι και ζωντάνια, η οποία έρχεται να συναντηθεί με αφορμή αυτή τη ρομαντική κωμωδία με την παλαιότερη γενιά των έμπειρων και με σημαντική καλλιτεχνική πορεία ηθοποιών του Κρατικού Θεάτρου.
Εν κατακλείδι, με μια πρώτη ματιά Η Πινακοθήκη των Ηλιθίων επιχειρεί να αποδείξει όχι μόνο το εφήμερο των ανθρώπινων σχέσεων, αλλά και ότι αξίες όπως η αγάπη και η τιμή, μπορούν να θυσιαστούν λόγω ηλιθιότητας στον βωμό του χρήματος και του προσωπικού συμφέροντος. Όσο εκτυλίσσεται όμως η υπόθεση, καλείται ο θεατής να γίνει συνοδοιπόρος σε ένα ταξίδι κατά το οποίο θα θελήσει να γελάσει, να ονειρευτεί μαζί με τους πρωταγωνιστές τη δημιουργία μιας νέας ζωής, να δραπετεύσει από την πραγματικότητα κυνηγώντας το άπιαστο όνειρο και το κυριότερο, τελικά, να γίνει μάρτυρας μίας άδολης αγάπης, ενός αγνού έρωτα μεταξύ δύο νέων ανθρώπων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Η πινακοθήκη των ηλιθίων, ntng.gr, διαθέσιμο εδώ
