Του Ραφαήλ Παπαδόπουλου,
Στην απεραντοσύνη του Ειρηνικού Ωκεανού, όπου μυστήρια και μύθοι «ξετυλίγονται» στα βάθη του, μπορούμε να εντοπίσουμε και το Σημείο Νέμο. Ένα μέρος τόσο μακριά από κάθε άλλο κατοικημένο μέρος και πιο μακριά από οποιοδήποτε κομμάτι γης. Η πηγή πολλών θεωριών συνομωσίας και έμπνευσης φανταστικών μυθιστορημάτων, τα οποία πολλοί παραβλέπουν χωρίς να ξεχωρίζουν τη σημαντικότητά τους.
Η επίσημη ονομασία του είναι «Ωκεάνιος Απρόσιτος Πόλος» ή «Δύσκολης Πρόσβασης» και οι διαστημικές υπηρεσίες το αποκαλούν «Ακατοίκητη Περιοχή του Νότιου Ειρηνικού». Στις «Είκοσι Χιλιάδες Λεύγες Κάτω από την Θάλασσα» οφείλει το όνομα του το σημείο αυτό, που πήρε τον τίτλο του από τον ομώνυμο πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος, τον Καπετάνιο Νέμο. Νέμο στα λατινικά σημαίνει «Κανένας» και σίγουρα κανείς δεν θα ήταν τόσο παράτολμος να κάνει το ταξίδι που οδηγεί σε αυτό το μέρος.
Το Σημείο Νέμο, συγκεκριμένα, βρίσκεται περίπου 3.400 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Νέας Ζηλανδίας και δύο χιλιάδες εφτακόσια χιλιόμετρα μακριά από το κοντινότερο κομμάτι γης, το νησί Ducie, του συμπλέγματος νησιών Πίτκαιρν, τα οποία θεωρούνται τα πιο απομακρυσμένα νησιά που ακόμη κατοικούνται. Την ίδια απόσταση απέχει και από το Moto Nui, άλλοτε γνωστό και ως η Νήσος του Πάσχα, ενώ λίγο μεγαλύτερη παρατηρούμε ότι είναι η απόστασή του από τη Νήσο Maher, στα ανοιχτά της Ανταρκτικής. Αυτή του η ιδιαιτερότητα είναι και ο λόγος για τον οποίο οι πλησιέστεροι άνθρωποι είναι αυτοί που βρίσκονται στο διάστημα, δηλαδή στον ISS σταθμό. Το σημείο λέγεται, πως είναι επισήμως 30 ετών, αφού τεχνικά ανακαλύφθηκε το 1992 από έναν Καναδοκροάτη μηχανικό, ονομαζόμενο Hrvoje Lukatela, μέσω των υπολογισμών που είχε κάνει.
Σίγουρα πρέπει να είναι ένα πολύ «ήσυχο» μέρος και για αυτόν ακριβώς τον λόγο οι διαστημικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν το σημείο ως… νεκροταφείο διαστημικών σκαφών που έχουν εκπληρώσει τον σκοπό τους. Από το 1971, μάλιστα, χρησιμοποιείται αυτή η τοποθεσία για αυτό τον λόγο, ενώ η τελευταία χρήση του, πιθανότατα, ήταν το 2016. Λέγεται πως έχουν γίνει 263 διαστημικές ταφές μέσα σε αυτό το διάστημα. Αυτός ο υδάτινος τάφος έχει πολύ μεγάλη σημασία, η ερημιά και το βάθος των 4 χιλιομέτρων εξυπηρετεί απόλυτα ως «αποθετήριο», ενώ οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων παρεμποδίζεται η έλευση των ψυχρών και πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά νερών. Σαφέστατα, στην περίοδο όλων αυτών των χρόνων, εκεί έχουν καταλήξει αρκετά από τα λεγόμενα «διαστημικά σκουπίδια» μας, όπως δεξαμενές πυραύλων, δορυφόροι και διαστημικοί σταθμοί, όπως ο MIR, ρωσικής προέλευσης που βρήκε την τελευταία του «κατοικία» εκεί.
Βέβαια, η χρήση του Σημείου Νέμο ως «τάφος» είναι η ύστατη, γιατί, πλέον, έχουν επινοηθεί σύγχρονοι τρόποι απαλλαγής από άχρηστο εξοπλισμό. Τρόποι όπως η ελεγχόμενη επανείσοδος των δορυφόρων χαμηλής τροχιάς, έτσι ώστε να καούν στην πορεία προς την επιφάνεια ή να καταλήξουν σε κάποιο σημείο αυτής. Αυτή η μέθοδος απόσυρσης δεν αρκεί για μεγάλους διαστημικούς σταθμούς, όπως ο υπάρχων διαστημικός σταθμός ISS, ο οποίος θα καταλήξει μετά την αχρηστία του στο Σημείο Νέμο, ανάμεσα στο διάστημα 2024 με 2028.
Για το Νέμο, ανά τους καιρούς, έχουν ειπωθεί πολλές ιστορίες, θρύλοι θα λέγαμε, ένας από αυτούς θα πρέπει να είναι και ο θρύλος του Cthulhu, ένας μεν φανταστικός χαρακτήρας, αλλά, ταυτόχρονα, αντικείμενο πολλών θεωριών συνομωσίας. Δεν είναι ο μόνος θρύλος, καθώς έχουν ειπωθεί πολλά και για άλλα φανταστικά πλάσματα που θα μπορούσαν να ζουν εκεί, όπως το Κράκεν, ένας μύθος των πειρατών, το Λεβιάθαν που αναφέρεται έξι φορές στην Παλαιά Διαθήκη και κυρίως το Bloop, που βασίστηκε σε επιστημονικά ευρήματα. Πιο συγκεκριμένα, ένα ανεξήγητο υποθαλάσσιο άκουσμα καταγράφηκε και ο ήχος του ήταν ο λόγος που ονομάστηκε έτσι αυτό το «μυθικό» πλάσμα. Μπορεί οι απεικονίσεις του να είναι απόκοσμες, αλλά η αλήθεια προέδρευσε και απεφάνθη ότι πρόκειται για τον ήχο που παράγει η διάσπαση ενός παγόβουνου και όχι το κάλεσμα ενός τέρατος.
Έτσι, μπορούμε να αποβούμε στο συμπέρασμα του ότι αυτό το τόσο απομακρυσμένο μέρος, που φαινομενικά μας είναι παντελώς αδιάφορο, καταφέρνει μέσω της σημαντικής του χρήσης και ως προϊόν φαντασίας να μας διεγείρει πολλά ερωτήματα. Τέλος, το προσεχές γεγονός της ρίψης του ISS ίσως να ρίξει φως στην «υπόθεση» αυτή και να έχουμε μία εικόνα του Σημείου Νέμο για άλλη μια φορά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Σημείο Nemo»: Το υδάτινο νεκροταφείο διαστημοπλοίων, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σημείο Νέμο: Πού βρίσκεται και πώς σχετίζεται με το διάστημα;, astro.planitario.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σημείο Νέμο, το πιο απρόσιτο μέρος της Γης, geografikoi.gr, διαθέσιμο εδώ
