Του Λόρεντς Κοβάτσι,
Πριν λίγες μέρες, διεξήχθη η πιο κρίσιμη και ιστορική ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο της Ταϊλάνδης, προκειμένου να αναδειχθεί ο νέος Πρωθυπουργός της χώρας. Ο υποψήφιος για την πρωθυπουργία ήταν ο Pita Limjaroenrat, πολιτικός αρχηγός του κόμματος “Move Forward”, ο οποίος πρεσβεύει ένα προοδευτικό κίνημα για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Το κόμμα του αναδείχθηκε νικηφόρο στις εκλογές στις 14 Μαΐου, παρά τα προγνωστικά που έδειχναν φαβορί το κόμμα του πρώην Πρωθυπουργού, Prayut Chan-o-cha. Για να μπορέσει να εκλεχθεί Πρωθυπουργός, ο Pita Limjaroenrat θα έπρεπε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία της Βουλής, δηλαδή να μπορέσει να συγκεντρώσει 376 ψήφους από τα δύο σώματα της Βουλής από τις συνολικά 750 ψήφους.
Για να πετύχει αυτό τον στόχο, σχημάτισε έναν συνασπισμό μαζί με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, κατορθώνοντας έτσι να έχει εξασφαλίσει 312 ψήφους. Όμως, εντέλει, δεν κατάφερε να εκλεχθεί στην πρωθυπουργία, δεδομένου ότι συγκέντρωσε μόνο 324 ψήφους από την Εθνοσυνέλευση, 52 λιγότεροι για την επιδιωκόμενη πλειοψηφία. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, αν λάβει κανείς υπόψιν και το πολιτικό παρελθόν της Ταϊλάνδης, όπου υπάρχουν ισχυροί αντιδημοκρατικοί μηχανισμοί, που η στρατιωτική ηγεσία είχε παγιώσει στο προηγούμενο διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, 250 βουλευτές είχαν διοριστεί στο σώμα από τον Prayut, με αποκλειστικό ρόλο να μπορέσουν οι στρατιωτικοί να ασκήσουν veto στη Βουλή, όπως και έπραξαν στην διαδικασία της εκλογής του νέου Πρωθυπουργού.
O Prayut κατείχε την εξουσία στην Ταϊλάνδη από το 2014, όπου πήρε στα χέρια του την εξουσία με πραξικόπημα, όντας αρχηγός του στρατού και ανακηρύχθηκε Πρωθυπουργός. Το 2019, ο συνασπισμός του κέρδισε στις εκλογές την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και με τη στήριξη του σώματος της Γερουσίας, εκλέχθηκε ξανά Πρωθυπουργός. Μετά την ήττα του στις εκλογές του 2023, ο ίδιος ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετέχει στην διεκδίκηση της επανεκλογής στην ηγεσία της χώρας, εγκαταλείποντας την πολιτική σκηνή. Παρόλο που αποχωρεί τυπικά από την πολιτική, οι συντηρητικές δυνάμεις και μηχανισμοί συνεχίζουν να υφίστανται και να επιδιώκουν σθεναρά την διατήρηση του status quo και να εμποδίσουν κάθε μετασχηματισμό σε ένα πιο δημοκρατικό καθεστώς, που θα μειώσει τις δικές τους δυνατότητες.
Οι δομικές αλλαγές στο πολιτικό καθεστώς της Ταϊλάνδης είναι άλλωστε και ο πρωταρχικός σκοπός του “Move Forward”, που δικαιολογεί και την τόση σθεναρή αντίσταση από τις συντηρητικές και φιλοβασιλικές παρατάξεις. Μια κεντρική πολιτική θέση αποτελεί και η τροποποίηση ενός νόμου που σχετίζεται με τις ποινές που επιβάλλονται σε όποιον κριτικάρει τον θεσμό της μοναρχίας, ενώ παράλληλα για το ζήτημα αυτό υπήρξαν μαζικές κινητοποιήσεις τα προηγούμενα χρόνια από τους πολίτες της χώρας. Ωστόσο, αναλυτές προβληματίζονται για την δυναμική του κινήματος αυτού, καθώς αναμένουν ακόμα δριμύτερη τη στάση των στρατιωτικών και την μείωση της ισχύος του δημοκρατικού συνασπισμού, αν και δεν υπάρχει όριο στο πόσες φορές μπορεί να προβεί σε διαδικασία ψηφοφορίας για να εκλεγεί Πρωθυπουργός. Βέβαια, όσο περισσότερο καθυστερεί να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση, τόσο περισσότερο επιδεινώνεται η εικόνα της χώρας στις χρηματοοικονομικές αγορές και στους επενδυτές.
Ένα από τα πιθανά σενάρια για την επόμενη μέρα των δημοκρατικών δυνάμεων, αποτελεί το ενδεχόμενο ο Pita να αποσυρθεί από την υποψηφιότητα για την πρωθυπουργία και να δώσει τη θέση του στον Pheu Thai, ο οποίος είναι μέλος του δημοκρατικού συνασπισμού και κατόρθωσε να βγει δεύτερος στις εκλογές της 14ης Μαΐου. Με αυτήν την κίνηση υποστήριξης στον Pheu, δίνεται το μήνυμα ότι οι δημοκρατικοί έχουν ως πρωταρχικό μέλημα την αποκατάσταση της δημοκρατίας και και της εξυγίανσης της οικονομικής κατάστασης της χώρας. Όμως, όσο ο Pheu παραμένει σύμμαχος του «Move Forward», δύσκολα θα μπορέσει να πάρει την συμπαράσταση των συντηρητικών στρατιωτικών μέσα στο Κοινοβούλιο, εκτός και αν αποχωρήσει από την συμμαχία αυτή, προς αναζήτηση νέων προοπτικών συνεργασίας.
Επιλογικά, βαίνουμε σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα κομβική για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ταϊλάνδη και τον περιορισμό των δυνάμεων του συντηρητισμού, προερχόμενων από τους πραξικοπηματίες στρατιωτικούς, που στοχεύουν στην διαιώνιση του φιλοβασιλικού καθεστώτος και την απαγόρευση λογοκρισίας αυτού με κάθε μέσο. Ένα θετικό σημάδι αποτελεί το γεγονός ότι υπάρχει έντονη κινητοποίηση και των ίδιων των πολιτών σε μαζικές κινητοποιήσεις για να καταστήσουν ευδιάκριτη την δυσαρέσκεια τους και την αποδοκιμασία του υπάρχοντος συστήματος, που δεν επιτρέπει την στοχοποίηση της μοναρχίας. Όλα αυτά επιδεινώνουν και την εικόνα της χώρας έξωθεν, με αποτέλεσμα να πλήττεται η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών και κυρίως ο τουρισμός, που αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων της οικονομίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ταϊλάνδη: Η πιο μεγάλη ώρα για την πολιτική «αλλαγή» – Η βουλή ψηφίζει για νέο πρωθυπουργό, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Rebecca Ratcliffe, Democracy on the line in Thailand as parliament to vote on new PM, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Philip J. Heijmans and Patpicha Tanakasempipat, Here’s how Thailand’s PM race can take a whole new turn, Japan Times, διαθέσιμο εδώ
