Tης Μαριάνθης Τσίαρα,
Το Σουδάν, είναι μια από τις πολλές Αφρικανικές χώρες, που ταλανίζεται από έντονα φαινόμενα βίας τις τελευταίες δεκαετίες, γεγονός που διαιωνίζεται λόγω της κυριαρχίας του εμφυλίου πολέμου. Τα κύρια πρόσωπα αυτής της σύγκρουσης είναι ο Abdel Fattah al-Burhan και ο Mohamed Hamdan Dagalo. Ο Abdel Fattah al-Burhan είναι ο de factο ηγέτης του Σουδάν και αρχηγός των Ένοπλων Δυνάμεων του (SAF: Sudan Armed Forces), ενώ ο Dagalo, γνωστός αλλιώς και με το ψευδώνυμο Hemedti, είναι πρώην πολέμαρχος και νυν αρχηγός των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης, με 70.000 μαχητές. Ο εμφύλιος πόλεμος «βασανίζει» την χώρα από το 1955, μετά την ανεξαρτησία της από την Αγγλό-αιγυπτιακή συγκυβέρνηση. Μέχρι το 2011, το Σουδάν αποτελούσε τυπικά μια χώρα, όμως την ίδια χρονιά, ύστερα από δεκαετίες εμφυλίου πολέμου, το νότιο τμήμα αποσχίστηκε και έγινε ένα από τα νεότερα έθνη του κόσμου, το Νότιο Σουδάν.
Εν συνεχεία των πρόσφατων εξελίξεων, ως Πρωθυπουργός της μεταβατικής κυβέρνησης αναδείχθηκε ο Abdalla Hamdok το 2019, ο οποίος μάλιστα θα οδηγούσε την χώρα σε δημοκρατικές εκλογές προς το τέλος του 2022. Η ειρηνική αυτή περίοδος διακόπηκε από στρατιωτικό πραξικόπημα που έλαβε χώρα με ηγέτη τον Στρατηγό, Abdel Fattah al-Burhan, στις 25 Οκτωβρίου 2021, με αποτέλεσμα τη σύλληψη της πολιτικής κυβέρνησης, καθώς και του Πρωθυπουργού. Ο Abdalla Hamdok επανήλθε στην εξουσία τον Νοέμβριο του 2021, παραιτήθηκε ωστόσο δύο μήνες αργότερα. Έτσι αρχηγός κράτους και κυβέρνησης ανακηρύχθηκε από τον Μάρτιο του 2022, ο Al-Burhan, με αναπληρωτή του, δεύτερο στη διοίκηση και ηγέτη της παραστρατιωτικής ομάδας του RSF, τον Dagalo. Ο τελευταίος ενδέχεται να δεχτεί πλήγμα καθώς το προτεινόμενο σύμφωνο κατανομής της εξουσίας του στρατού προβλέπει την ενσωμάτωση του RSF στον τακτικό στρατό, χάνοντας έτσι την ανεξαρτησία του, την στιγμή που ο Dagalo φιλοδοξεί να αποκτήσει τον τίτλο του Προέδρου. Γεγονός που αποτέλεσε και το κύριο αίτιο της πρόσφατης σύγκρουσης, όπου κόστισε την ζωή σε 411 άτομα και άφησε στο πέρασμα του 2.023 τραυματίες, με τον αριθμό των νεκρών και τραυματισμένων να συνεχίζει να αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, όπως αναφέρει η Ένωση Γιατρών του Σουδάν.
Η αύξηση της βίας δυστυχώς δεν περιορίζεται μόνο στο πεδίο μάχης. Συμφώνα με πληροφορίες του ΟΗΕ, αφότου ξεκίνησε η σύγκρουση τον Απρίλιο υπήρξαν 21 επιβεβαιωμένα περιστατικά σεξουαλικής βίας με θύματα τουλάχιστον 57 γυναίκες και κορίτσια, ενώ ο πραγματικός αριθμός εκτιμάται πως είναι πολύ υψηλότερος. Με κοινή ανακοίνωσή τους, οι επικεφαλής υπηρεσιών του ΟΗΕ, ανάμεσά τους της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες (UNHCR), του Ταμείου για την Παιδική Ηλικία (UNICEF), των οργανισμών για τις γυναίκες (ΟΗΕ Γυναίκες) ή την υγεία (ΠΟΥ), δήλωσαν σοκαρισμένοι και «καταδίκασαν» τις πολλαπλασιαζόμενες αναφορές για βία εξαιτίας του φύλου στο Σουδάν.
Περισσότεροι από 2,4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους και εκτοπιστεί εσωτερικά στη χώρα και πάνω από 730.000 έχουν περάσει σε γειτονικές χώρες, όπως δείχνουν τα στοιχεία του οργανισμού με βάση την πιο πρόσφατη δημοσίευση του την Τρίτη. Οι περισσότεροι από αυτούς έφυγαν είτε από την πρωτεύουσα Κhartoum, όπου επικεντρώνεται η σύγκρουση ανάμεσα στον στρατό και τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), η οποία ξέσπασε στις 15 Απριλίου, είτε από το Darfur, όπου αυξήθηκε η βία με στόχο εθνοτικές ομάδες.
Παράλληλα, μάχες αναφέρθηκαν τις τελευταίες μέρες ανάμεσα στον στρατό και αντάρτες του ισχυρού Λαϊκού Απελευθερωτικού Κινήματος του Βορείου Σουδάν (SPLM) στην πολιτεία του Νοτίου Kordofan και σε αυτήν του Γαλάζιου Νείλου κοντά στα σύνορα με την Αιθιοπία, προκαλώντας την απομάκρυνση κατοίκων από τις εστίες τους και σε αυτές τις περιοχές. Οι συγκρούσεις έχουν καταστρέψει μεγάλα τμήματα της πρωτεύουσας και έχουν πυροδοτήσει κύματα επιθέσεων στο Darfur. Οι άμαχοι αντιμετωπίζουν λεηλασίες, διακοπές ρεύματος, ελλείψεις τροφίμων και νερού, κατάρρευση των υγειονομικών υπηρεσιών και έξαρση της σεξουαλικής βίας. Από αυτούς που εγκαταλείπουν το Σουδάν, η πλειονότητα έχει διαφύγει προς τον βορρά, στην Αίγυπτο, ή τα δυτικά, στο Τσαντ, ενώ μεγάλος αριθμός έχει μετακινηθεί στο Νότιο Σουδάν και την Αιθιοπία.
Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος προσπαθεί να διαμεσολαβήσει με σκοπό να αποτρέψει το ξέσπασμα εμφυλίου πολέμου και την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης. Χωρίς ορατό τέλος στην αναταραχή του Σουδάν, εκατοντάδες χιλιάδες Σουδανοί ενδέχεται να μετακινηθούν στην Αίγυπτο μέσα στο έτος, κάνοντας την κυβέρνηση να φοβάται την πιθανή οικονομική επιβάρυνση. Η σύγκρουση του Σουδάν επηρέασε αρνητικά την Αίγυπτο και από εμπορικής άποψης, ειδικότερα στον αγροτικό τομέα. Έτσι, η Αίγυπτος, η οποία έχει παραδοσιακά στενούς δεσμούς με τον σουδανικό στρατό, προσκάλεσε τις γειτονικές χώρες του Σουδάν σε σύνοδο κορυφής την προηγούμενη Πέμπτη 13 Ιουλίου.
Οι στόχοι της συνόδου συνοψίζονται στην προσπάθεια περιορισμού των παρεμβάσεων από τρίτες χώρες, μειώνοντας την επιρροή τους στις εχθροπραξίες και τελικώς στην επίτευξη μιας συμφωνίας ειρήνευσης για τον τερματισμό των συγκρούσεων. Αρχικό στόχο, αποτελεί η επίτευξη τρίμηνης εκεχειρίας, στην προσπάθεια να ανοίξει ο δρόμος για την αποστολή βοήθειας εν μέσω μιας σειράς συναντήσεων με στρατιωτικούς ηγέτες και αρχηγούς φυλών. Προβληματισμό, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός ότι δύο από τους βασικούς παράγοντες στη σύγκρουση, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η ρωσική ομάδα Βάγκνερ, που υποστηρίζουν τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Σουδάν (RSF), δεν συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής του Καΐρου, περιπλέκοντας τις προσπάθειες επίλυσης της σύγκρουσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Κάιρο ξεκινάει νέα προσπάθεια διαμεσολάβησης για την ειρήνευση στο Σουδάν, newsbeast.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σουδάν: Σοκαρισμένος ο ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών – Αναφέρονται και βιασμοί παιδιών , in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο αριθμός των εκτοπισμένων από τον πόλεμο στο Σουδάν ξεπέρασε τα 3 εκατομμύρια, newbeast.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σουδάν και η αιώνια εμφύλια σύρραξη του, maxmag.gr, διαθέσιμο εδώ
