Της Κατερίνας Καλογήρου,
Περηφάνια και προκατάληψη, Έμμα, Λογική και ευαισθησία, Το Αββαείο του Νορθάνγκερ είναι μόνο μερικά από τα αριστουργήματα που μας έχει αφήσει ως παρακαταθήκη η Jane Austen. Η γραφή της πολυδιαβασμένης σήμερα μυθιστοριογράφου χαρακτηρίζεται από μια στροφή προς τον λογοτεχνικό ρεαλισμό, που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα.
Ποια ήταν, όμως, η Jane Austen; Γεννημένη στα μέσα Δεκεμβρίου του 1775 στο Hampshire, η Αγγλίδα λογοτέχνης είχε για γονείς τον αιδεσιμότατο George Austen και την Cassandra Leigh, ενώ μεγάλωσε με άλλα επτά αδέλφια (έξι αγόρια κι ένα κορίτσι). Προκειμένου να μη λείψει τίποτα στην οικογένειά του ο αιδεσιμότατος George ασχολούνταν και με την καλλιέργεια της γης αλλά και με τη διδασκαλία ευκατάστατων παιδιών. Η μικρή Jane μεγάλωσε σε ένα δεμένο και αγαπημένο σπιτικό με τα αδέλφια της και στα 8 της χρόνια στάλθηκε μαζί με την αδερφή της σε ένα οικοτροφείο για να μπορέσει να λάβει ορισμένες βασικές γνώσεις, όπως τα άλλα κορίτσια της εποχής της (εκμάθηση γαλλικών, μουσική, χορό κ.ο.κ.).
Η ανάμειξή της με τα βιβλία προέκυψε από νωρίς στη ζωή της, αφού είχε επηρεαστεί βαθιά από τη μεγάλη βιβλιοθήκη που διατηρούσε ο πατέρας της στο σπίτι, ο οποίος μάλιστα την προέτρεπε να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Αρκετά από τα χειρόγραφα της περιόδου 1787-1793 έχουν διασωθεί, δίνοντάς μας μια πληρέστερη και διαχρονική εικόνα για τον τρόπο γραφής της και πώς αυτός εξελίχθηκε με το πέρασμα των χρόνων. Σε αυτά βρίσκουμε ποιήματα, θεατρικά, ορισμένα πρωτόλεια μυθιστορήματα και πεζογραφήματα.
Το 1802 λογοδόθηκε με τον 21χρονο Harris Bigg-Wither και παρόλο που βρέθηκα κοντά στον γάμο, αυτός δεν τελεσφόρησε, με αποτέλεσμα η Jane να μην παντρευτεί ποτέ, ούτε να αποκτήσει παιδιά.
Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα και πιο συγκεκριμένα το 1811, κυκλοφόρησε ανώνυμα το πρώτο της μυθιστόρημα Λογική και ευαισθησία, που πιθανόν να είχε ξεκινήσει να το γράφει στα μέσα της δεκαετίας του 1790. Το έργο αυτό που έχει έντονα σατιρικά και κωμικά στοιχεία θα μπορούσαμε να πούμε πως σκιαγραφεί τη ζωή μιας μεσοαστικής οικογένειας της εποχής, με επίκεντρο την οικογένεια Dashwood και τις ρομαντικές περιπέτειες των αδελφών και πρωταγωνιστριών Elinor και Marianne.
Έπειτα, ακολούθησε το κλασικό πλέον ρομαντικό μυθιστόρημα Περηφάνια και προκατάληψη, που επίσης κυκλοφόρησε ανώνυμα σε τρεις τόμους το 1813. Εδώ βλέπουμε τον τρόπο που αναπτύσσεται η σχέση της κόρης του επάρχου Elizabeth Bennet με τον νεαρό πλούσιο γαιοκτήμονα Fitzwilliam Darcy. Η ζήτηση του βιβλίου αυτού ήταν τέτοια που έχουν πωληθεί πάνω από 20 εκατομμύρια αντίτυπα.
Γύρω από τη ζωή μια νεαράς κοπέλας στρέφεται και το μυθιστόρημα Έμμα, που εκδόθηκε το 1815. Όπως αναφέρει για την πρωταγωνίστριά της στην αρχή του βιβλίου «Η Emma Woodhouse, όμορφη, έξυπνη και πλούσια, με άνετο σπίτι και με εύθυμη διάθεση, φαινόταν να συγκεντρώνει μερικές από τις καλύτερες ευλογίες του κόσμου. Είχε ζήσει σχεδόν είκοσι ένα χρόνια στον κόσμο με πολύ λίγα πράγματα να τη στενοχωρούν ή να την ενοχλούν», δείχνοντας, έτσι, εκ προοιμίου την εκκεντρική και κακομαθημένη συμπεριφορά της.
Τα τρία αυτά ενδεικτικά έργα της Jane Austen που είδαμε έχουν αφήσει τη δική τους εποχή στους λογοτεχνικούς κύκλους και έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, τον κινηματογράφο και το θέατρο γνωρίζοντας εξίσου μεγάλη επιτυχία. Γενικά, θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε πως σε αρκετά από τα έργα της Austen οι πρωταγωνίστριες φαίνεται να είναι εξαρτημένες από τον γάμο, ίσως και ως ένα μέσο για να φύγουν από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Έτσι, με τη γλαφυρή της πένα κάνει έναν κοινωνικό σχολιασμό για τον τρόπο ζωής των ανθρώπων της εποχής της, μέσα από ρεαλιστικές και ειρωνικές καταστάσεις, διαμορφώνοντας νέους ορίζοντες στον χώρο της λογοτεχνίας.
Η σπουδαία Αγγλίδα συγγραφέας έφυγε από τη ζωή μια μέρα σαν σήμερα στις 18 Ιουλίου του 1817, με ορισμένους να θεωρούν πως έπασχε από τη νόσο του Addison, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως έπασχε από φυματίωση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
