Της Μαρίας Κουκουτσέα,
Ο Christopher Nolan, Βρετανοαμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, έχει συνδέσει το όνομά του με σενάρια ταινιών που… προκαλούν την ανθρώπινη σκέψη και την ωθούν σε μια έντονη προσπάθεια αντίληψης. Στόχος του Nolan είναι η αμφισβήτηση συμβατικών τεχνικών αφήγησης και οπτικού αποτελέσματος, καθώς και η δέσμευσή του στη δημιουργία καθηλωτικών κινηματογραφικών εμπειριών που φέρουν ταυτόχρονα μια αίσθηση ρεαλισμού και αυθεντικότητας.
Από τα έντονα χαρακτηριστικά των ταινιών του Nolan είναι η τάση του για αφηγήσεις που είναι περίπλοκες και θολώνουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Συγκεκριμένα, η αντισυμβατική τεχνική του, προς μια αφήγηση, που διατρέχει μεταξύ γνωστών και άγνωστων χρονικών και χωροταξικών διαστάσεων, αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώρισμά του. Αυτό φαίνεται μέσα από τις ταινίες Inception, Μemento και Tenet, όπου η δυσνόητη πλοκή κρατά το κοινό αφοσιωμένο, αλλά ταυτόχρονα άκρως μπερδεμένο, αφού προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει τα τεκταινόμενα και να παλεύει να κατανοήσει την εξέλιξή της.
Εκτός από την ιδιαίτερη αφηγηματική του προσέγγιση, ο Nolan ξεχωρίζει στο γεγονός ότι αποφεύγει την χρήσης της λεγόμενης πράσινης οθόνης. Ο ίδιος είναι γνωστός για την σχολαστική προσοχή που αφιερώνει στις λεπτομέρειες, αλλά και την επιθυμία του να δημιουργεί σκηνές που είναι αυθεντικές και πραγματικές. Κάτι τέτοιο είναι εμφανές στην ταινία Dunkirk, στην οποία επέλεξε αυθεντικά αεροπλάνα και πλοία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για τις σκηνές, καθώς και στην πιο πρόσφατη ταινία του Oppenheimer, στην οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν καθόλου οπτικά εφέ για τις σκηνές με εκρήξεις.
Πέρα από την σκηνοθετική του ικανότητα, ο Nolan έχει καταφέρει, μέσα από την συνεργασία του με τον σπουδαίο και καταξιωμένο συνθέτη Hans Zimmer, να δημιουργήσει τις πιο σαρωτικές μελωδίες και μουσικές επενδύσεις για τις ταινίες του, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την συνολική κινηματογραφική εμπειρία. Η δυναμική συνεργασία με τον Zimmer έγινε για τις ταινίες Batman Begins, The Dark Knight, The Dark Knight Rises, Inception, Ιnterstellar και Dunkirk. Ο Nolan έχει επίσης συνεργαστεί με τον αδερφό του, Jonathan Nolan, επιτυχημένο σεναριογράφο και παραγωγό ως επί το πλείστων τηλεοπτικών σειρών, για τα Memento, The Prestige και την τριλογία The Dark Knight.
Η καινοτόμος σκηνοθετική του προσέγγιση και η άρνηση χρήσης οπτικών εφέ έχουν φέρει στον Nolan την αναγνώριση και τον σεβασμό σε παγκόσμιο επίπεδο τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς του κινηματογράφου. Συνολικά, έχει βραβευτεί 145 φορές ενώ έχει αποσπάσει σχεδόν 240 υποψηφιότητες, με 5 από αυτές να αφορούν τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Σεναρίου. Τα έργα του ξεπερνούν τα όρια της λογικής και δυσκολεύουν τον ανθρώπινο νου στο να κατανοήσει την μπερδεμένη πλοκή. Όση σύγχυση και αν τείνει να προκαλεί το σενάριο, ο συνδυασμός του με την ιδιαίτερη και έξυπνη σκηνοθεσία ωθεί τους θεατές στο να θέλουν να ξαναδούν την ταινία με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να κατανοήσουν κάτι περισσότερο σε σύγκριση με την προηγούμενη φορά.
Μέσα από αυτό είναι προφανές ότι το οπτικό και αφηγηματικό προϊόν του Nolan εξυψώνει την τέχνη του κινηματογράφου και καθιερώνει τον ίδιο ως έναν από τους πιο επιδραστικούς και καινοτόμους σκηνοθέτες στον κόσμο, με το έργο του, μάλιστα, να χρίζει έντονης προσμονής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Christopher Nolan – Biography – IMDb, διαθέσιμο εδώ
- Christopher Nolan – Movies, Bio and Lists on MUBI, διαθέσιμο εδώ
