Της Ελένης-Παναγιώτας Μινάι,
Η πλειονότητα των γυναικών έχουμε βιώσει, ορισμένες φορές ή και πιο συχνά, ανεξήγητα συναισθήματα ή διάφορα «συμπτώματα», για τα οποία δεν μπορούμε να δώσουμε μια ακριβή εξήγηση και να δικαιολογήσουμε την εμφάνισή τους. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε κριθεί αυστηρά για αυτά, κυρίως για τις ξαφνικές ψυχολογικές μεταπτώσεις, λόγω αδυναμίας κατανόησής τους, που οφείλεται στο ελλιπές γνωστικό επίπεδο σχετικά με το PMS. Το Προεμμηνορροϊκό ή Προεμμηνορρυσιακό Σύνδρομο (Premenstrual Syndrome ή απλά PMS) είναι μία πραγματική κατάσταση την οποία υφίσταται ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία και αδυνατούν να την προσδιορίσουν. Εξαιτίας της εκτεταμένης της «εμβέλειας» κρίνεται σημαντική η εμπεριστατωμένη ενημέρωση όλων, τόσο για την αναγνώριση των συμπτωμάτων όσο και για την αντιμετώπισή τους.
Προσδιορισμός Προεμμηνορροϊκού Συνδρόμου
Αναφέρεται στα συμπτώματα τα οποία βιώνουν οι γυναίκες μία ή δύο εβδομάδες πριν την εμφάνιση της περιόδου και μπορεί να παραμείνουν και κατά τη διάρκεια αυτής. Οι εκδηλώσεις μπορεί να είναι σωματικές ή ψυχολογικές, αλλά και ένας συνδυασμός αυτών. Η αιτία που προκαλεί αυτές τις εκδηλώσεις παραμένει άγνωστη, όμως έρευνες το αποδίδουν στις μεταβολές στην έκκριση των γυναικείων ορμονών και συγκεκριμένα των οιστρογόνων και των προγεστινών. Μετά τη φάση της ωορρηξίας στον έμμηνο κύκλο, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μειώνονται ραγδαία, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται και τα επίπεδα σεροτονίνης, δεδομένης της ισχυρής επικοινωνίας των ορμονών μεταξύ τους. Έτσι, λοιπόν, οι απότομες μεταβολές στην έκκριση της σεροτονίνης, που γενικά παίζει σημαντικό ρόλο στην όρεξη, τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά κ.α. συμβάλλουν στην εμφάνιση ανεπιθύμητων συμπτωμάτων, που ορίστηκαν ως προεμμηνορρυσιακά.
Συμπτώματα
Οι μορφές εκδήλωσης διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα και μπορεί κι από ηλικία σε ηλικία στην ίδια γυναίκα. Έτσι, μπορούμε να παρατηρήσουμε μια μακροσκελή λίστα από σωματικές ενδείξεις όπως:
- Κράμπες
- Ακμή
- Πονοκέφαλο
- Κοιλιακό άλγος ή οίδημα
- Ευαισθησία στο στήθος
- Λιπαρά μαλλιά και δέρμα
- Αυξημένη όρεξη για φαγητό
- Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
- Αϋπνία
- Κόπωση κ.α.
Επίσης, είναι δυνατή η παρατήρηση πληθώρας ψυχολογικών εκφράσεων του συνδρόμου, δηλαδή:
- Νευρικότητα ή θυμός
- Ψυχολογικές διακυμάνσεις
- Ευσυγκινησία
- Άγχος, λύπη ή κατάθλιψη
- Μειωμένη λίμπιντο (δηλαδή μειωμένη σεξουαλική επιθυμία)
- Δυσκολία στη συγκέντρωση κ.α.
Διάγνωση – Αναγνώριση συμπτωμάτων
Πολλές γυναίκες που βιώνουν ένα ή περισσότερα συμπτώματα από τα παραπάνω δεν αντιλαμβάνονται ότι μπορεί να οφείλονται στο προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, μέχρι εκείνα να αποτελέσουν εμπόδιο στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων ή μέχρι να παρατηρήσουν μία περιοδικότητα στην εκδήλωση αυτών. Σημαντική είναι η ακριβής καταγραφή της εμφάνισης αυτών των συμπτωμάτων, με βάση την οποία ο γιατρός, στον οποίο απευθύνονται, με το ιστορικό που θα συγκεντρώσει, θα καταλήξει στη διάγνωση.
Τρόποι αντιμετώπισης
Όπως μπορούμε να υποθέσουμε λογικά, μόνιμη λύση στο πρόβλημα δεν υπάρχει όσο η γυναίκα είναι σε αναπαραγωγική ηλικία, όμως η θεραπευτική μας προσέγγιση μπορεί να στοχεύει στην ανακούφιση των ενοχλητικών συμπτωμάτων. Σημαντική είναι η υιοθέτηση κάποιων συνηθειών στην καθημερινότητά μας, όσον αφορά περιπτώσεις ήπιων συμπτωμάτων. Για παράδειγμα:
- Ήπια άσκηση για 30 λεπτά την ημέρα βοηθά στη μείωση του άγχους, στη βελτίωση της διάθεσης και πιθανόν στη μείωση και του κοιλιακού άλγους.
- Ξεκούραση και αρκετός ύπνος μειώνει το αίσθημα της ευερεθιστότητας.
- Δραστηριότητες που χαλαρώνουν και ηρεμούν, όπως η γιόγκα ή ο διαλογισμός, φαίνεται ότι βοηθούν στη διατήρηση της ισορροπίας σε ψυχολογικό επίπεδο.
- Διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και γεύματα μικρά, συχνά και ελαφρά.
- Για την αντιμετώπιση του πόνου οποιασδήποτε εντόπισης, λήψη αναλγητικών ανάλογα με τον βαθμό έντασης του πόνου, κατόπιν επικοινωνίας με τον επιβλέποντα γιατρό.
- Αποφυγή καπνίσματος, καφεΐνης και κατανάλωσης αλκοόλ, που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
- Ανακούφιση από τις κράμπες με ζεστές κομπρέσες στην κοιλιά.
- Κατανάλωση ροφημάτων που ανακουφίζουν από τον πόνο, ενώ, παράλληλα, έχουν και ηρεμιστική δράση, όπως ο ιβίσκος.
Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και επίμονα, παρόλο που τροποποιήσαμε την καθημερινότητα μας με βάση τα παραπάνω, τότε θα πρέπει να λάβουμε δραστικά μέτρα με τη βοήθεια του γυναικολόγου, ο οποίος πιθανόν να προτείνει μία ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά χάπια, τα οποία επιδρούν στα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης, επιτυγχάνοντας τη σταθεροποίησή τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Προεμμηνορρυσιακό Σύνδρομο (Premenstrual Syndrome – PMS), akromani.com. Διαθέσιμο εδώ
- Premenstrual syndrome (PMS), Mayo Clinic. Διαθέσιμο εδώ
- What to know about premenstrual syndrome (PMS), medicalnewstoday.com. Διαθέσιμο εδώ
- Premenstrual Syndrome, Cleveland Clinic. Διαθέσιμο εδώ
