Της Μαρίας Φυτίλη,
Μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, δημοσιογράφος, φιλόσοφος και πολιτικός. Ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με πελώριο σε όγκο έργο, αποτελεί ο Νίκος Καζαντζάκης.
Αναλυτικότερα, ο Νίκος Καζαντζάκης, γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1883 στο σημερινό Ηράκλειο της Κρήτης (που τότε ονομαζόταν Χάνδακας), το οποίο ήταν, ακόμη, στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πατέρας του, ο Μιχάλης, ήταν έμπορος γεωργικών προϊόντων και κρασιού και καταγόταν από το χωριό Βαρβάροι (σήμερα Μυρτιά), όπου εκεί βρίσκεται και το μουσείο του Νίκου Καζαντζάκη. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών στο Ηράκλειο και τη Νάξο, το 1902 μετακόμισε στην Αθήνα και σπούδασε Νομική, την οποία τελείωσε το 1906 με άριστα.
Η πρώτη εμφάνισή του στα ελληνικά δρώμενα και γράμματα, πραγματοποιήθηκε το 1906 με το δοκίμιο «Η Αρρώστια του Αιώνος» και το πρώτο του μυθιστόρημα Όφις και Κρίνο. Έπειτα, έναν χρόνο αργότερα, το 1907, μεταφέρθηκε στο Παρίσι για να ξεκινήσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα νομικά. Ταυτόχρονα με τις σπουδές του, παρακολουθούσε τις διαλέξεις του φιλόσοφου Ανρί Μπερξόν και διάβασε το έργο του Νίτσε, προσωπικότητες που, σαφώς και άσκησαν δυναμική επιρροή στον ίδιο. Το 1909, με την επιστροφή του στην Ελλάδα, εκδίδει τη διδακτορική του διατριβή «Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη Φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας».
Το μεγάλο επιχειρηματικό του βήμα, το κατορθώνει τον Οκτώβριο του 1916, όπου ταξιδεύει στη Θεσσαλονίκη για να υπογράψει ένα συμβόλαιο για την αποκομιδή ξυλείας από το Άγιο Όρος. Το 1917, στην προσπάθειά του να εκμεταλλευτεί ένα λιγνιτωρυχείο στην Πελοπόννησο, παίρνει για θέση εργασίας, έναν εργάτη, ο οποίος λεγόταν Γιώργης Ζορμπάς. Το πρόσωπο αυτό στάθηκε η αφορμή για το μυθιστόρημα Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, που επικεντρώνεται στο φιλικό δέσιμο ενός λόγιου ανθρώπου με ένα πρωτόγνωρο λαϊκό πρόσωπο, ο οποίος είναι περιτριγυρισμένος από όρεξη για ζωή.
Ειδικότερα, το πρώτο μυθιστόρημα αυτό του Νίκου Καζαντζάκη, δημοσιεύτηκε το 1946, και ίσως είναι και το σπουδαιότερό του έργο. Ο κεντρικός ήρωας, ο Ζορμπάς, είναι πραγματικό πρόσωπο και ο Καζαντζάκης είχε συνεργαστεί μαζί του σε μια επιχείρηση μεταλλείων στη Μάνη. Ο Ζορμπάς συνιστά την αντίθεση προς τον συγγραφέα, ήτοι αυτό που ο συγγραφέας θα ήθελε να ήταν, αν είχε τη δυνατότητα. Οι δυο μαζί απαρτίζουν ολόκληρο το φάσμα της ζωής: σκέψη και δράση.
«Είμαστε σκουληκάκια μικρά μικρά, Ζορμπά, αποκρίθηκα, απάνω σ’ ένα φυλλαράκι γιγάντιου δέντρου. Το φυλλαράκι αυτό είναι η Γη μας· τ’ άλλα φύλλα είναι τ’ αστέρια που βλέπεις να κουνιούνται μέσα στη νύχτα. Σουρνόμαστε απάνω στο φυλλαράκι μας, και το ψαχουλεύουμε με λαχτάρα· τ’ οσμιζόμαστε, μυρίζει, βρωμάει· το γευόμαστε, τρώγεται· το χτυπούμε, αντηχάει και φωνάζει σαν πράμα ζωντανό.
«Μερικοί άνθρωποι, οι πιο ατρόμητοι, φτάνουν ως την άκρα του φύλλου· από την άκρα αυτή σκύβουμε, με τα μάτια ανοιχτά, τα αυτιά ανοιχτά, κάτω στο χάος. Ανατριχιάζουμε. Μαντεύουμε κάτω μας το φοβερό γκρεμό, ακούμε ανάρια ανάρια το θρό που κάνουν τ’ άλλα φύλλα του γιγάντιου δέντρου, νιώθουμε το χυμό ν’ ανεβαίνει από τις ρίζες του δέντρου και να φουσκώνει την καρδιά μας. Κι έτσι σκυμμένοι στην άβυσσο, νογούμε σύγκορμα, σύψυχα, να μας κυριεύει τρόμος».
Εν κατακλείδι, ο Νίκος Καζαντζάκης, απεβίωσε στις 26 Οκτώβρη του 1957, σε ηλικία 74 στο Φράιμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους και σπουδαιότερους Έλληνες συγγραφείς των νεότερων χρόνων. Τα πιο γνωστά του έργα είναι: Οδύσσεια, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1946), Ο καπετάν Μιχάλης (1953), Ο Χριστός ξανασταυρώνεται (1954), Ο τελευταίος πειρασμός (1955), Ασκητική, Αναφορά στον Γκρέκο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νίκος Καζαντζάκης – Βιογραφία – Σαν Σήμερα .gr, διαθέσιμο εδώ
- ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ – Πολιτεία, διαθέσιμο εδώ
- Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά – kazantzaki.gr, διαθέσιμο εδώ
