Της Γλυκερίας Πίγκα,
Ανέκαθεν, ο άνθρωπος παλεύει να διατηρήσει μία ισορροπία μεταξύ της εργασιακής εξέλιξης και της καλύτερης δυνατής επίδοσής του με την προσωπική και κοινωνική του ζωή. Δεν είναι, όμως, λίγες οι περιπτώσεις σωματικής και ψυχολογικής εξουθένωσης που έχουν παρατηρηθεί στους εργαζομένους. Η επαγγελματική εξουθένωση-κόπωση είναι μια κατάσταση συναισθηματικής, σωματικής και διανοητικής εξάντλησης, που προκαλείται από υπερβολικό και παρατεταμένο στρες. Οι υποχρεώσεις και οι πιέσεις μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες για την υγεία μας.
Η σύγχρονη ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις και υποχρεώσεις. Οι άνθρωποι καθημερινά καλούνται να αντιμετωπίσουν την εξισορρόπηση καριέρας-εργασίας, σε συνδυασμό με τη φροντίδα της οικογένειας. Επιπλέον, προσπαθούν να διατηρήσουν κοινωνικές σχέσεις και πρέπει συνεχώς να είναι συνδεδεμένοι με τη ψηφιακή ζωή. Όλες αυτές οι απαιτήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ένα αίσθημα εξάντλησης, αποθάρρυνσης και κούρασης που γνωρίζουμε ως burnout.
Το burnout δεν είναι απλώς μια προσωρινή αίσθηση κόπωσης. Είναι μία χρόνια και συνεχής κατανοητική κατάσταση, που επηρεάζει τη σωματική και ψυχική μας υγεία, καθώς και την απόδοσή μας σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες αλλαγές στο σώμα μας, που μας καθιστούν ευάλωτους σε ασθένειες, όπως το κρυολόγημα και η γρίπη.
Γιατί είναι σημαντικό να αντιμετωπίσουμε το burnout και γιατί εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα; Επειδή η αντιμετώπιση του burnout μετά την εμφάνισή του μπορεί να είναι δυσκολότερη και χρονοβόρα. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα πρώτα σημάδια κόπωσης και να αναλαμβάνουμε δράση προληπτικά. Οι δράσεις και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν επί του θέματος, αφορούν τόσο τους υπαλλήλους όσο και τους εργοδότες.
Αρχικά, ας εξετάσουμε τα αίτια και τη σημασία του προβλήματος:
Οι εργαζόμενοι εξουθενώνονται για πολλούς και διάφορους λόγους, μερικοί εκ των οποίων αφορούν την εστίαση στην παραγωγικότητα, τη γρήγορη διεκπεραίωση και την αφοσίωση μπορεί να συμβάλλουν στο πρόβλημα της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη τις αυξανόμενες επαγγελματικές πιέσεις και τη δυνατότητα να επικοινωνούν εικονικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κινητών τηλεφώνων οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, οι εργαζόμενοι μπορεί να δυσκολεύονται να «κλείσουν» και να απομακρυνθούν από την εργασία. Αυτό ενδέχεται να προκαλέσει εργασιακή εξουθένωση, η οποία αποτελεί συχνή αιτία για χαμηλή παραγωγικότητα. Ενώ κάποιο εργασιακό άγχος είναι αναμενόμενο, ακραίοι παράγοντες ή ένας συνδυασμός πολλαπλών στρεσογόνων παραγόντων μπορεί να βαραίνει κάποιον. Επιπλέον, παράγοντες μπορεί να θεωρηθούν και η άδικη μεταχείριση στην εργασία, ο μη διαχειρίσιμος φόρτος εργασίας, η έλλειψη σαφήνειας του ρόλου, η έλλειψη επικοινωνίας και υποστήριξης από τους διευθυντές και η παράλογη πίεση του χρόνου, οι οποίοι αναγνωρίζονται ως κύριες αιτίες της επαγγελματικής εξουθένωσης των εργαζομένων.
Αναφορικά με τις γενιές, το 84% των Gen Zs αναφέρουν επαγγελματική εξουθένωση μαζί με το 74% των Millennials και το 47% των Baby Boomers, σύμφωνα με την έρευνα της Asana. Με βάση έρευνα της εταιρείας McKinsey, το 25% των Gen Zs, το 13% των Millennials, το 13% των Gen X και το 8% των Baby Boomers ανέφεραν ότι αισθάνονται συναισθηματικά στενοχωρημένοι με χαμηλά επίπεδα ευεξίας.
Μελετώντας, λοιπόν, τις γυναίκες και τους άνδρες στη μελέτη που διεξήχθη από την ομάδα ερευνητών του οργανισμού Asana, 67% των γυναικών και 59% των ανδρών αναφέρει εξουθένωση, ενώ συνολικά το 63% των εργαζομένων βιώνει κόπωση-burnout. Δυστυχώς, το 40% των εργαζομένων πιστεύει ότι η επαγγελματική εξουθένωση είναι αναπόφευκτο μέρος της επιτυχίας.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Deloitte και της Workplace Intelligence που πραγματοποιήθηκε σε τέσσερις χώρες, διαπιστώθηκε ότι οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν κάθε λογής θέματα που άπτονται της επαγγελματικής εξουθένωσης και της ευημερίας:
- Το 43% των εργαζομένων ανέφεραν ότι είναι πάντα ή συχνά εξαντλημένοι,
- το 42% ήταν αγχωμένοι,
- το 35% ήταν συγκλονισμένοι,
- και το 23% ανέφεραν ότι είχαν κατάθλιψη.
Οι επιπτώσεις της εξουθένωσης μπορεί να είναι σοβαρές, επηρεάζοντας τόσο τον εργαζόμενο που πάσχει από burnout όσο και την επιχείρηση στην οποία εργάζεται. Αρχικά, δύναται να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγικότητα, υψηλά ποσοστά κύκλου εργασιών, χαμηλή δέσμευση των εργαζομένων και αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του εργαζομένου.
Οι εργαζόμενοι που πάσχουν από εξάντληση προκαλούν σημαντικό κόστος για τους οργανισμούς, σημαντικές δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης και να συμβάλει σε προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας. Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική εταιρική κουλτούρα, επηρεάζοντας την παραγωγικότητα και την ικανοποίηση από την εργασία. Από την πλευρά των εργαζομένων, οι συνέπειες αναφορικά με τη ψυχοσωματική τους κατάσταση μπορεί να περιλαμβάνουν: σημάδια εργασιακού στρες, εργαζόμενους που παραπονιούνται για άγχος, αισθάνονται καταβεβλημένοι ή υπό πίεση, ανεξήγητες απουσίες και σωματικές παθήσεις που σχετίζονται με το στρες. Οι εργαζόμενοι μπορεί, επίσης, να παρουσιάζουν σημάδια αναζήτησης νέας εργασίας, κόπωσης, αϋπνία, θλίψη, κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών, καρδιακές παθήσεις, ευπάθεια σε ασθένειες κ.ά.
Η φροντίδα και η αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης δεν είναι επωφελής μόνο για την εταιρεία, αλλά και για την ευημερία και την ευτυχία των εργαζομένων και της ευρύτερης κοινότητας. Υπάρχουν αρκετές λύσεις και τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος. Ορισμένοι από αυτούς είναι να εξασφαλιστούν δίκαια οφέλη και ευκαιρίες για όλους τους εργαζόμενους. Να προσφερθεί παροχή εκπαίδευσης σε κοινωνικές δεξιότητες, για να βοηθηθούν τους εργαζόμενους να διαχειριστούν το εργασιακό και γενικότερο άγχος της ζωής τους. Να τεθούν σαφείς προσδοκίες για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και να δημιουργηθούν πολιτικές που την υποστηρίζουν. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο εφαρμογής ευέλικτου προγραμματισμού, τηλεργασίας και πολιτικών αμειβόμενου ελεύθερου χρόνου για τη βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Το Burnout λαμβάνει δυσθεώρητες διαστάσεις σήμερα, αλλά μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο. Η αντίληψη των δεδομένων και του τεράστιου μεγέθους της δυσαρέσκειας από την εργασία είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός καλύτερου εργασιακού μέλλοντος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Burnout Prevention and Treatment, helpguide.org, διαθέσιμο εδώ
- Burnout Is A Worldwide Problem: 5 Ways Work Must Change, forbes.com, διαθέσιμο εδώ
- Employee Burnout in the Workplace, paychex.com, διαθέσιμο εδώ
- Employee burnout for employers: costs, causes and cures, resources.workable.com, διαθέσιμο εδώ
- Why You Need to Worry About Employee Burnout, business.com, διαθέσιμο εδώ
