Της Μαριάντας Πιλάτη,
Καλλιρρόη Σιγανού Παρρέν, όνομα άρρηκτα συνδεδεμένο με ένα κεφάλαιο στην ελληνική ιστορία ύψιστης σημασίας, καθώς η Καλλιρρόη Παρρέν διεκδικεί τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας φεμινίστριας. Η κινητήριος δύναμη που την ώθησε να χαράξει την δική της μοναδική πορείας ως προς τα δικαιώματα των γυναικών, έλαβε χώρα στο γαμήλιο ταξίδι της στην Κωνσταντινούπολη. Βλέποντας τις απελπιστικές συνθήκες διαβίωσης των γυναικών εκεί, η Ελληνίδα ακτιβίστρια, αποφάσισε να αγωνιστεί για τα δικαιώματα των Ελληνίδων και να ξεκινήσει την δική της μάχη για την πλήρη απελευθέρωση των γυναικών
Το 1887, λοιπόν, ιδρύει την Εφημερίς των Κυριών, στην οποίο κατείχε διευθυντική θέση, ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε. Μέσα στα τριάντα χρόνια κυκλοφορίας της ημερήσιας εφημερίδας μέχρι το κλείσιμό της το 1917, η Καλλιρρόη Πάρρεν προώθησε νομοθετικά ζητήματα που αφορούσαν την οικονομική και κοινωνική απελευθέρωση του γυναικείου πληθυσμού, ενώ ταυτόχρονα απαιτούσε την δήλωση σεβασμού στα οικογενειακά δικαιώματα και τις προσωπικές επιλογές των γυναικών. Αποτελεί την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια για ανάδειξη και προστασία των γυναικείων δικαιωμάτων στην τότε ελληνική συντηρητική κοινωνία.
Σε όλη τη διάρκεια της κυκλοφορίας του (1887-1917) υπήρξε όργανο συγκέντρωσης και συντονισμού της ελληνικής γυναικείας ακτιβιστικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. Η θεματολογία της καθημερινής εφημερίδας αποτελούνταν από άρθρα που βρίσκονταν υπό την διαχείριση των γυναικών. Ο αγώνας μέσω της εφημερίδας άξιζε, καθώς όχι μόνο συνέβαλε στην διάδοση της γυναικείας απελευθέρωσης και στην δημιουργία ακτιβιστικής συνείδησης, αλλά κατάφερε επιπλέον να δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τις γυναίκες στον τομέα της δημοσιογραφίας (χώρος πλήρως ανδροκρατούμενος).
Η Καλλιρρόη Παρρέν τόνισε μέσω της προγραμματικής της δήλωσης στο πρώτο φύλλο της Εφημερίδος των Κυριών, ότι η κυριαρχία του ανδρικού φύλου στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο, καταδίκαζε τις γυναίκες σε ένα και μόνο αποτέλεσμα: σε απύθμενη απραξία. Πρωταρχικός σκοπός της εφημερίδας, λοιπόν, ήταν η ανάδειξη των ικανοτήτων των γυναικών, η αναγνώριση της κοινωνικής τους υπόστασης και η απομάκρυνση από τα κοινωνικά στερεότυπα και τις προκαταλήψεις της ανατολικής κουλτούρας. Το 1891 έφερε εις πέρας μία ακόμη δράση της, κατάφερε να ευαισθητοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση και πολιτεία γύρω από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στα κρατητήρια γυναικών, με σκοπό την άμεση κινητοποίησή τους. Έτσι δημιουργείται σχολείο στις φυλακές Συγγρού, Ναυπλίου και Πάτρας (Ημερολόγιο Γυναικών 20/1/1891:1-2).
Επιπλέον, το 1892 κήρυξε την ίδρυση του Καταφυγίου, με στόχο την ασφάλεια των εργατριών με τον τίτλο «Άγιο πρόσωπο Αικατερίνη». Υπό την αιγίδα του καταφυγίου, οι γυναίκες υπάλληλοι προστατεύονταν από φαινόμενα σεξουαλικών παρενοχλήσεων ή οικονομικής εκμετάλλευσης. Ακόμη, το αίτημα της εφημερίδας σχετικά με τον διορισμό του γυναικείου φύλου στον δημόσιο τομέα ικανοποιήθηκε επιτυχώς, καθώς το 1912 ψηφίστηκε νόμος που επέτρεπε στις γυναίκες να διεκδικήσουν αυτή την δυνατότητα. Τέλος, το 1921, πάλι με δική της πρωτοβουλία, πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα το Α΄ Εθνικό Γυναικείο Συνέδριο και η Α΄ Οικοκυρική και Βιοτεχνική Έκθεση. Τον ίδιο χρόνο, η Παρρέν πρωτοστάτησε και πάλι στη συγκέντρωση υπογραφών γνωστών Ελληνίδων προς την κατεύθυνση της γυναικείας ψήφου, πείθοντας ακόμα και τον Πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη να τοποθετηθεί θετικά. Η συμβολή της στην κατοχύρωση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες μετρούσε ήδη από το 1895, όταν απευθύνθηκε στον Πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη αξιώνοντας την κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Με λίγα λόγια, η Καλλιρρόη Παρρέν κατάφερε για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού έθνους να δώσει φωνή και δύναμη στις Ελληνίδες να παλέψουν για τα δικαιώματά τους στην εκπαίδευση, την αγορά εργασίας, την μισθωτή εργασία και άνοιξε τον δρόμο για τη νέα γενιά φεμινιστριών, η οποία πάλεψε και τελικά κατάφερε να πετύχει την νομική εξίσωση με τους άντρες. Όπως δήλωσε και η ίδια: «Είμαι ευτυχής και ήσυχη πλέον μπορώ να αναπαυθώ, εφ’ όσον αισθάνομαι ότι αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν της σποράς, την οποίαν εμείς, αι ολίγαι πρωτοπόροι, εσπείραμεν εις την τότε άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από σας, καλαί μου συνεργάτιδες, θα δημιουργηθή η τελεία γυναίκα της αύριον». Έτσι έκλεισε τον επίλογο της ζωής της η σπουδαία και λαμπρή υπέρμαχος των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Μόσχου-Σακορράφου, Σάσα (1990), Ιστορία του Ελληνικού φεμινιστικού Κινήματος, Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση.
- Αναστασοπούλου, Μαρία (2012), Καλλιρρόη Παρρέν, Η ζωή και το έργο, Η συνετή απόστολος της γυναικείας χειραφεσίας, Αθήνα: Σύλλογος προς διάδοσιν ωφέλιμων βιβλίων.
