Του Βασίλη Χαρίτου,
Ο Φίλιππος Β΄ άνηκε στο βασιλικό οίκο των Αργεάδων, που καταγόταν από το βασιλικό γένος των Τημενιδών, που βασίλεψε στο Άργος και καταγόταν από τον Ηρακλή. Βασίλεψε για 24 συναπτά έτη στη Μακεδονία, και δημιούργησε την μεγαλύτερη δυναστεία στην Ευρώπη.
Βασιζόμενος στην εκπαίδευση που είχε λάβει και στον δυναμικό του χαρακτήρα, κατάφερε να δημιουργήσει την ισχυρότερη δυναστεία του τότε γνωστού κόσμου, αφού παρέλαβε το βασίλειο της Μακεδονίας υπόδουλο στους Ιλλυριούς, και το κατέστησε κυρίαρχο επί των πόλεων-κρατών. Εν συνεχεία, ανέλαβε την ηγεμονία όλης της Ελλάδας, και αφού παρέδωσε λάφυρα συμμετείχε στη Δελφική Αμφικτυονία, λόγω της ευσέβειάς του στους θεούς. Έτσι, έλαβε ως έπαθλο τους ψήφους που είχαν οι Φωκαείς, και κατάφερε να ελέγξει το Μαντείο των Δελφών.
Αντιμετώπισε με επιτυχία τους Ιλλυριούς, τους Παίονες και τους Θράκες, απελευθερώνοντας τις ελληνικές πόλεις που είχαν υπό την κατοχή τους οι Πέρσες. Ειδικότερα, η κατάκτηση της Θράκης του έδωσε την δυνατότητα να ελέγχει τα χρυσοφόρα μεταλλεία σε σιτοπαραγωγικές περιοχές, καθώς και την δυνατότητα πρόσβασης στο εμπόριο του Βορείου Αιγαίου. Ιδρύει μια πόλη στην περιοχή της Λυγκηστίδος, την Ηράκλεια Λυγκηστίς (σημερινό Μοναστήρι/Μπίτολα), για να θεωρηθεί η επαρχία μέρος της Μακεδονικής επικράτειας. Επανιδρύει τις Κρηνίδες, στην περιοχή του Παγγαίου που παίρνουν το όνομα Φιλίππειν.
Στόχος του πλέον είναι η επέκταση και ενίσχυση της Μακεδονικής επικράτειας, που γίνεται σε συνδυασμό με την ανασυγκρότηση της αυλής στην Πέλλα. Καλεί στην μακεδονική πρωτεύουσα τα αγόρια-διαδόχους αριστοκρατικών οικογενειών, με τις οικογένειες να στέλνουν τους άρρενες για να ανδρωθούν δίπλα στον Φίλιππο. Αναλαμβάνει τον τρόπο εκπαίδευσης αυτών των παιδιών, θέλοντας να τους περάσει το μήνυμα για το τί συμπεριφορά και τρόπο σκέψης πρέπει να έχουν ώστε να ενισχύσουν αποτελεσματικά το κράτος και τον βασιλιά. Έτσι, δημιουργείται μια ομάδα νέων, η οποία διαθέτει στενές σχέσεις με τον μονάρχη, μαθαίνοντας τον τρόπο διακυβέρνησης του στρατού. Πρόκειται για μια ιδιότυπη σχολή δημόσιας διοίκησης.
Αυτός ο νέος θεσμός, αυτή η νέα διοίκηση ονομάζονται Εταίροι. Αυτοί, για να παραμείνουν πιστοί στον βασιλιά θέλουν ανταλλάγματα, δηλαδή δωρεές γης. Συνήθως, η κάτω Μακεδονία δεν βρισκόταν στην απόλυτη εξουσία του βασιλιά. Οι νέες περιοχές προστίθενται εκτοπίζοντας τους παλαιούς πληθυσμούς, και τις ορίζουν ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες κάποιου. Η επέκταση σε αυτές τις νέες γαίες, βοηθάει τον Φίλιππο να επανιδρύσει πόλεις, επειδή αυτό που θέλει είναι να στήσει κέντρα άμυνας και εξουσίας του βασιλιά. Οι Εταίροι υπερασπίζονται τα συμφέροντα του Μακεδόνα βασιλιά για να επωφεληθούν από την κατάσταση. Έτσι, διαμορφώνονται οι σχέσεις μεταξύ βασιλιά και αυλής και συσσωρεύεται πλούτος και χρήματα από τα μεταλλεία της εκάστοτε νέας επαρχίας. Ως αποτέλεσμα, συγκροτείται μια αξιόλογη δύναμη μισθοφόρων, ενώ με αντάλλαγμα ένα ισχυρό νόμισμα ο Φίλιππος παρακινεί πολλούς Έλληνες να «προδώσουν» τις πόλεις τους.
Η δράση του Φιλίππου δεν περιορίστηκε μόνο στην Μακεδονία, αλλά και στον Νότιο ελλαδικό χώρο. Ο Μακεδόνας βασιλιάς κατευθύνεται προς τις Θερμοπύλες, γεγονός που θορυβεί τους Αθηναίους, οι οποίοι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς μαζί του στο Βόρειο Αιγαίο και την Αμφίπολη. Ζητάει από τις πόλεις της Αθηναϊκής συμμαχίας να αποστατήσουν. Με την πολιτική του επιθυμούσε να αποκομίσει όσο το δυνατόν περισσότερες κτήσεις γινόταν. Βαδίζει στην Νότια Ελλάδα αν και οι συσχετισμοί των δυνάμεων δεν ήταν με το μέρος του, καθώς υπήρξε η προοπτική συνασπισμού Αθήνας και Θήβας εναντίον του. Ωστόσο, κινήθηκε ταχύτατα και προχώρησε στη Φωκίδα, με αποτέλεσμα η Ελάτεια να πέσει άμεσα στα χέρια του. Στην συνέχεια, στέλνει αντιπροσώπους στη Θήβα και αυτό που τους ζητάει είναι την παράδοση της Νίκαιας και σύμπραξη των Θηβών ενάντια στην Αθήνα, ή έστω να βαδίσει ο στρατός του ελεύθερα από τη Βοιωτία κατά της Αθήνας. Ο Δημοσθένης θα καταφέρει να πετύχει το μεγαλύτερο κατόρθωμα της ζωής του, αφού θα πείσει τους Θηβαίους, τους χειρότερους αντιπάλους των Αθηναίων, να συμμετάσχουν σε μια αντιμακεδονική συμμαχία.
Οι δύο σύμμαχοι κινητοποιούν ένα στράτευμα στην Άμφισσα 10.000 μισθοφόρων οχυρώνοντας την περιοχή, καλώντας σε υπεράσπιση της ελληνικής ελευθερίας. Το αποτέλεσμα ήταν οδυνηρό για τις συμμαχικές πόλεις, καθώς καταστρέφεται ο Ιερός Λόχος των Θηβαίων από τον Αλέξανδρο και το ιππικό του. Ο Φίλιππος συμπεριφέρεται με επιείκεια στους Αθηναίους, αφού απελευθέρωσε τους αιχμαλώτους και δεν προχώρησε στην κατάκτηση της πόλης τους. Απαίτησε να αναγνωρίσουν την ηγεμονία του, ενώ αντίθετα τιμώρησε σκληρά τους Θηβαίους, καθώς ζήτησε να υπάρχει Μακεδονική φρουρά, κάτι που σήμαινε ότι η πόλη θα ελέγχεται από τους Μακεδόνες. Παρόλα αυτά δεν μειώνει δραματικά την ισχύ τους, παραχωρώντας τους τη διαφιλονικούμενη περιοχή του Ωρωπού, ο οποίος αποτελούσε το μήλον της έριδος ανάμεσα σε Αθηναίους και Θηβαίους. Με αυτή του την κίνηση επιθυμεί να μετριάσει τις αντιδράσεις για την ήττα στη Χαιρώνεια, και να καταλαγιάσει το αντιμακεδονικό αίσθημα που επικρατούσε, ώστε να τεθεί μια νέα βάση στις σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων, αφού επιθυμεί την ένωσή τους για εκστρατεία κατά των Περσών. Συγκαλεί το 337 π.Χ. συνέδριο στο οποίο αποφασίζεται η διάλυση των Συνασπισμών και η επίλυση όλων των ελληνικών διαφορών στο διαιτητικό δικαστήριο, υπό την προεδρία του Φιλίππου. Τέλος, εγκρίνεται η διενέργεια εκστρατείας στην Περσία υπό την ηγεσία του Μακεδόνα στρατηλάτη.
Ο Φίλιππος θα δολοφονηθεί τον Οκτώβριο του 336 π.Χ. Η ανάδειξη της Μακεδονίας σε ηγεμονική δύναμη και η προετοιμασία του αγώνα κατά των Περσών οφειλόταν σε αυτόν. Ο γιος του, Μέγας Αλέξανδρος, θα τον διαδεχτεί και θα μετατρέψει το βασίλειο του πατέρα του σε αυτοκρατορία, συμβάλλοντας στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στις χώρες της Ασίας και της Αιγύπτου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Συλλογικό έργο (1980), Φίλιππος βασιλεύς Μακεδόνων, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών
- N. G. L. Hammond (1997), Φίλιππος ο Μακεδών, Θεσσαλονίκη: Α. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ – ΠΑΙΔΕΙΑ Α.Ε.
