Του Γιώργου Γαλανάκη,
Στο προηγούμενο άρθρο επικεντρωθήκαμε στα πολεμικά γεγονότα, σημαντικό όμως είναι, επίσης, να αναλύσουμε τα αίτια και τις συνέπειες αυτού του πολέμου, ο οποίος παρά την μικρή του διάρκεια ήταν σημαντικός για τις εξελίξεις στην περιοχή.
Αίτια
Μία σημαντική αιτία για την οποία ξέσπασε ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, ήταν οι διαφωνίες σχετικά με την ίδρυση του ισραηλινού κράτους το 1948. Πιο συγκεκριμένα, μέρος αραβικών χωρών αποπειράθηκαν το 1948 μία, εκ του αποτελέσματος, αποτυχημένη εισβολή στην νεοσυσταθείσα χώρα. Επίσης, λίγα χρόνια αργότερα, όταν το 1956 ξέσπασε η Κρίση του Σουέζ, το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία διενήργησαν από κοινού επίθεση στην Αίγυπτο ως αντίποινα στην εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ από τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ, γεγονός που καθίσταται μια αιτία για την αραβοϊσραηλινή επίθεση.
Καθ’ όλη την πενταετία πριν από την έκρηξη του πολέμου, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή παρέμενε τεταμένη, και σταδιακά αλλεπάλληλες κρίσεις οδήγησαν σε κλιμάκωση της έντασης. Το επίκεντρο της έντασης στην αραβοϊσραηλινή αντιπαράθεση, ήταν το μέτωπο ανάμεσα στην Συρία και το Ισραήλ. Όμως σημείο καμπής για τη διολίσθηση προς την έκρηξη του πολέμου, αποτέλεσε το νέο πραξικόπημα που έλαβε χώρα στη Συρία τον Φεβρουάριο του 1966. Οι ηγέτες του κόμματος Μπάαθ, που είχαν λάβει και στο προηγούμενο πραξικόπημα το 1963, ανέλαβαν εξ ολοκλήρου τη διακυβέρνηση της χώρας.
Η νέα συριακή ηγεσία επέτρεψε στην PLO (Palestine Liberation Organization, οργάνωση «ομπρέλα» που είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία κυρίως του Νάσερ το 1964 και είχε ως σκοπό να συμπεριλάβει το σύνολο των επιμέρους πολιτικών και στρατιωτικών παλαιστινιακών οργανώσεων), να κλιμακώσει τις επιδρομές της εναντίον του Ισραήλ (παρέχοντάς της και πάσης φύσεως υποστήριξη) και να στραφεί αποφασιστικά προς τη Μόσχα (επιτυγχάνοντας και τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας). Η κυρίαρχη οργάνωση στην PLO ήταν η Φατάχ, που είχε δημιουργηθεί το 1958 και είχε μια ένοπλη πτέρυγα, την PLA (Palestine Liberation Army), της οποίας οι μονάδες ήταν διασκορπισμένες σε διάφορες αραβικές χώρες. Σημαντικά ζητήματα ήταν επίσης οι αποστρατικοποιημένες ζώνες γύρω από τη λίμνη Τιβεριάδα και το ζήτημα των υδάτων του ποταμού Ιορδάνη, καθώς στην σύσκεψη του Αραβικού συνδέσμου στο Κάιρο το 1964, αποφασίστηκε η εκτροπή των υδάτων του ποταμού Ιορδάνη προς την Συρία και τον Λίβανο.
Συνέπειες
Μετά το πέρας της διένεξης εντοπίζονται κάποια πολύ σημαντικά στοιχεία. Η μετάλλαξη του στρατηγικού δόγματος του Ισραήλ, καθώς αλλάζει την μέθοδο του και μεταβαίνει από το προληπτικό πλήγμα στην εδαφική άμυνα. Επίσης, αξιοσημείωτα γεγονότα ήταν ο ρεαλισμός του Χάφεζ αλ Άσαντ (1971) [πατέρα του σημερινού προέδρου της Συρίας] αλλά και το στρατηγικό δόγμα του διπλού μετώπου, δηλαδή η στρατηγική συμμαχία Συρίας-Αιγύπτου. Ο σταδιακός εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων Αιγύπτου-Συρίας. Όπως έγινε φανερό και από την έκβαση του πολέμου, οι ένοπλες δυνάμεις των Αράβων υστερούσαν σε σχέση με των Εβραίων, για αυτό το λόγο τα επόμενα χρόνια έγιναν σοβαρές προσπάθειες εκσυγχρονισμού τους. Τέλος, ο ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης στην ευρύτερη περιοχή συνεχίζει να αναπτύσσεται, καθώς οι Ρώσοι εκμεταλλευόμενοι τον Αντιαμερικανισμό των Αράβων αναζητούν ερείσματα
Ο Πόλεμος του 1967 και η συντριπτική ήττα των αραβικών κρατών επέδρασε καταλυτικά στις παλαιστινιακές οργανώσεις, καθώς οι οργανώσεις αυτές αρχίζουν πλέον να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τον Λίβανο ως έδαφος για την οργάνωση επιθέσεων κατά του Ισραήλ. Τα παραπάνω γεγονότα έχουν ως αποτέλεσμα την διενέργεια αντίποινων από την πλευρά του Ισραήλ, κυρίως στο έδαφος του Λιβάνου. Γεγονός είναι επίσης ότι μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, ξεκίνησε ένας σκιώδης πόλεμος ανάμεσα στις ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας και τις παλαιστινιακές οργανώσεις.
Συμπερασματικά, παρατηρούμε ότι η κατάσταση στην περιοχή λόγω των διενέξεων ήταν για πολλά έτη ιδιαίτερα τεταμένη. Κάτι όμως το οποίο είναι άξιο προσοχής, είναι η εξαιρετική στρατηγική του Ισραήλ. Ας μην ξεχνάμε ότι το Ισραήλ εκείνη την εποχή ήταν ένα νεοσύστατο κράτος που έπρεπε να αντιμετωπίσει ένα συνασπισμό χωρών. Οι διενέξεις Εβραίων-Αράβων συνεχίζονται και τα επόμενα χρόνια με αποκορύφωμα τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ του 1973, ο οποίος βρίσκει και πάλι το Ισραήλ νικητή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Πόλεμος των Έξι Ημερών: Το Ισραήλ συντρίβει τους Άραβες που στόχευαν στην εξαφάνισή του, tanea.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών: Η κεραυνοβόλος ισραηλινή επίθεση, in.gr, Διαθέσιμο εδώ
