Της Γεωργιάνας Τσίχλη,
Το καλοκαίρι έφτασε και πολλοί είναι οι προβληματισμοί σχετικά με όσους έχουν κάποιο ζώο συντροφιάς στο σπίτι τους και το που θα το αφήσουν εάν πάνε διακοπές, τι προβλέπεται για τα μέσα μαζικής μεταφοράς ως προς τα ζώα καθώς και τι πρέπει να προσέχουν εν όψει καύσωνα, δεδομένου ότι ένα ζώο δεν μπορεί να εκδηλώσει τις ανάγκες του.
Αρχικά, είθισται πολλοί να συνδυάζουν την καθιερωμένη βόλτα του κατοικίδιου τους με μία «βουτιά» στη θάλασσα. Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις; Την απάντηση μας δίνει ο Νόμος 4830/2021 με τίτλο «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα “ΆΡΓΟΣ”», ένας νόμος που επέφερε ουσιώδεις μεταβολές στην αντιμετώπιση των ζώων.
Α) Τι ισχύει σχετικά με την πρόσβαση των σκύλων στη θάλασσα;
Στη θάλασσα, βάσει του άρθρου 19 του Ν4830/2021, η πρόσβαση των σκύλων επιτρέπεται ελεύθερα με μόνη προϋπόθεση ότι, για όσο χρονικό διάστημα ο σκύλος βρίσκεται εκτός θάλασσας, θα πρέπει να γίνεται χρήση λουριού. Διαφορετική είναι η περίπτωση της μετάβασης σε οργανωμένη παραλία, όπου επιτρέπεται η πρόσβαση των ζώων συντροφιάς μόνο κατόπιν της απαιτούμενης εκ του νόμου ένδειξης από τον νόμιμο υπεύθυνο εκμετάλλευσης της παραλίας, ότι επιτρέπονται τα ζώα στη συγκεκριμένη παραλία πάλι με τη χρήση λουριού εκτός θαλάσσης. Η ένδειξη αυτή είναι απαραίτητο να είναι αναρτημένη σε κάποιο σημείο της παραλίας που θα την καθιστά ευδιάκριτη. Απόκλιση από την ανάγκη ύπαρξης σχετικής ένδειξης αποτελεί το δικαίωμα πρόσβασης ανθρώπων με τους «σκύλους βοήθειας» και «θεραπείας».
Στην έννοια της «οργανωμένης παραλίας» υπάγονται οι χώροι αιγιαλού, παραλίας ή χώροι λιμανιού, που είτε θεωρούνται πολυσύχναστοι είτε για την πρόσβαση απαιτείται αντίτιμο (παρ.1 αρθρ. 1 ΠΔ71/2020).
Β) Τήρηση κανόνων για την προστασία της ζωής και υγείας του σκύλου.
Είναι σημαντικό στο σημείο αυτό, όσοι έχουν κατοικίδια ζώα να προσέχουν -ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες- την μεταχείριση των ζώων τους αναφορικά με την υπερβολικά αυξημένη θερμοκρασία, ιδίως κατά τις τελευταίες ημέρες του καλοκαιριού. Απαραίτητη είναι η προσέγγιση τοποθεσιών που έχουν σκίαση και η επιλογή ωρών της ημέρας με χαμηλότερη θερμοκρασία για την βόλτα του κατοικίδιου. Είναι επιπλέον χρήσιμο να δροσίζει κανείς το κατοικίδιό του εάν τον συνοδεύει για πολλή ώρα στον ήλιο και να του παρέχει νερό διαρκώς. Ο κίνδυνος θερμοπληξίας ωστόσο δεν αποφεύγεται μόνο με τα παραπάνω, αλλά είναι δεδομένο ότι δεν πρέπει κανείς να αφήνει το ζώο συντροφιάς του στο αμάξι ακόμα και αν αφήνει το παράθυρο ανοιχτό. Θα μπορούσαμε να πούμε πως τα ανωτέρω αποτελούν επιταγές του Νόμου δεδομένου ότι ο τελευταίος προβλέπει στη παρ. 2 του άρθρου 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 9, την εξασφάλιση της ευζωίας του ζώου από τον ιδιοκτήτη. Στα πλαίσια της αυτής, όπως ορίζεται στην παρ. 2 του αρθ. 2 ανήκουν μεταξύ άλλων:
-η «Ελευθερία από την πείνα και τη δίψα, με πρόσβαση σε τροφή και νερό, κατάλληλα σε ποιότητα και ποσότητα».
– η «Ελευθερία από άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση, με ασφαλές και καθαρό κατάλυμα στέγασης και ανάπαυσης, που προστατεύει από αντίξοες καιρικές συνθήκες».
Στο πλαίσιο της υγιεινής ζωής του κατοικίδιου, δόκιμο είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση των υγρών του κλιματιστικού καθώς έχει κριθεί ότι είναι ιδιαίτερα τοξικό, ενώ προσελκύει πολύ τα ζώα λόγω της μυρωδιάς του, όπως επίσης και να ψεκάζονται με ειδικά σπρέι κατά των κουνουπιών για την αποφυγή σοβαρών και πολλές φορές θανατηφόρων ασθενειών.
Γ) Νομικό πλαίσιο μετακίνησης με τα μέσα μαζικής μετακίνησης.
Όσον αφορά τη μετακίνηση, ο Νόμος 4830/2021 προβαίνει σε διάκριση μεταξύ μικρόσωμων και μεγαλόσωμων ζώων. Ποια νοούνται ως μικρόσωμα ζώα; Στην περ. 10 του άρθρου 2 του Νόμου προβλέπεται το εξής: «Μικρό ζώο συντροφιάς: το ζώο συντροφιάς, το βάρος του οποίου δεν υπερβαίνει τα δέκα (10) κιλά».
- Ως προς τα μικρόσωμα ζώα:
Αξίζει να ειπωθεί, πως η μετακίνηση σκυλιών και γατιών μικρού μεγέθους, επιτρέπεται με όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεδομένου ότι έχουν κάνει το εμβόλιο της κατά της λύσσας (παρ. 3 άρθρο 17 Ν4830/21). Δυνατότητα εξαίρεσης προβλέπεται για λόγους υγείας, τους οποίους καλείται να έχει επικαλεστεί και πιστοποιήσει ο κτηνίατρος. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μεταφορά τους να γίνεται μέσα σε κλουβί μεταφοράς και να συνοδεύονται από τον ιδιοκτήτη ή κάτοχό τους. Κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο για τους σκύλους βοήθειας και θεραπείας ανεξαρτήτως μεγέθους. Για τα τελευταία αρκεί μόνο η χρήση λουριού και δεν προβλέπεται από το νόμο υποχρέωση φίμωτρου κατά την παραμονή τους στα μέσα (παρ. 4 άρθρο 17 Ν4830/21).
Είναι σημαντικό να γνωρίζουν όλοι οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων -όπως και οι ιδιοκτήτες και οδηγοί των λεωφορείων- πως απαγορεύεται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, τα κατοικίδια να φυλάσσονται στο χώρο των αποσκευών που διαθέτουν τα λεωφορεία. (παρ. 6 άρθρ. 17 Ν4830/21), με επαπειλούμενη διοικητική κύρωση στους παραβάτες βάσει της παρ. 1 του άρθρου 35, το πρόστιμο των 1000 ευρώ.
Αναφορικά με τα πλοία, επιτρέπεται και η μεταφορά τους σε εσωτερικούς κοινόχρηστους χώρους πάντα όμως υπό την εποπτεία και καθοδήγηση του ιδιοκτήτη τους, ο οποίος πρέπει να μεριμνά να έχει μαζί του τα απαραίτητα έγγραφα (βιβλιάριο, πιστοποιητικά εμβολίων κ.λπ.).
- Ως προς τα μεγαλόσωμα ζώα.
Είναι γεγονός, πως, παρ’ ότι δεν είναι ευρέως γνωστό, και τα μεγαλόσωμα ζώα συντροφιάς δύνανται να ταξιδέψουν με πλοίο. Εδώ, ο Νόμος δεν περιορίζει τη δυνατότητα μόνο σε σκυλιά και γάτες, αντίθετα εννοεί κάθε μεγαλόσωμο ζώο που μπορεί να θεωρηθεί «ζώο συντροφιάς» σύμφωνα με την περ. 3 του άρθρου 2 του Νόμου, εξαιρουμένων των ζώων άγριας πανίδας.
Τα μεγαλόσωμα ζώα δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν στο πλοίο -παρά μόνο για την μεταφορά τους στους επιτρεπόμενους χώρους. Πρόκειται για τους ειδικά διαμορφωμένους χώρους που διαθέτουν κλωβούς διαφόρων μεγεθών για την παραμονή των ζώων εντός αυτών και βρίσκονται στα ανοικτά καταστρώματα είτε σε ανοικτούς χώρους που στοιβάζονται τα οχήματα. Απαγορεύεται να εκτίθενται τα ζώα σε ακραίες καιρικές συνθήκες και να διαμένουν σε κλειστούς χώρους που στοιβάζονται τα οχήματα. Εντός του καταστρώματος, τα ζώα μετακινούνται με λουρί. Επιπλέον, σε ορισμένα επιβατηγά πλοία προβλέπεται η δυνατότητα δημιουργίας των “pet-cabins”, στις οποίες καμπίνες μπορεί να μείνει το κατοικίδιο μαζί με το συνοδό του. Ευθύνη για τυχόν ζημιές που προκαλεί το ζώο φέρει ο ιδιοκτήτης αυτού.
Αξίζει να επισημανθεί πως για οποιοδήποτε παράπονο εκφραστεί από συνεπιβάτη στο πλοίο, αναλαμβάνει ο πλοίαρχος ή εκπρόσωπός του, την απόφαση των οποίων οφείλει να σεβαστεί ο ιδιοκτήτης ζώου, καθώς και να τονιστεί η υποχρέωση του ιδιοκτήτη να φέρει μαζί του σε όλα τα παραπάνω το βιβλιάριο του ζώου του συνοδευόμενο από τα απαιτούμενα πιστοποιητικά υγείας.
Ολοκληρώνοντας, θα λέγαμε ότι με την απαραίτητη ενημέρωση και προσοχή, η καλοκαιρινή περίοδος μπορεί να αποτελέσει μία περίοδο μεγαλύτερης χαλάρωσης και απόλαυσης και για τον άνθρωπο και για τα κατοικίδια. Κάθε ιδιοκτήτης ζώου συντροφιάς καλείται να γνωρίζει τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματά του απέναντι σε ιδιοκτήτες μεταφορικών μέσων, υπευθύνους εκμετάλλευσης παραλιών κ.τλ. Ωστόσο, για τους «σκύλους βοήθειας», τους «σκύλους εργασίας» και τα «ζώα θεραπείας» εφαρμόζονται ειδικές διατάξεις με πιο χαλαρές δεσμεύσεις εκ του νόμου για λόγους ευχερέστερης εκπλήρωσης του σκοπού τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Καλοκαίρι και κατοικίδια: Τι πρέπει να προσέχουμε, 3vita.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νόμος 4830/2021, kodiko.gr, διαθέσιμο εδώ
- Π.Δ. 71/2020, kodiko.gr, διαθέσιμο εδώ
