Του Πέτρου Κολυάρδου,
«Τα έπεα της γλώσσας είναι πτερόεντα και σκορπίζονται στον αγέρα». Η φράση αυτή, που συναντάμε στα ομηρικά έπη, προδίδει σίγουρα τη πολύτιμη αξία του γραπτού λόγου και των χειρόγραφων έργων. Ας ξεκινήσουμε με ένα φανταστικό σενάριο, μιας και ο τίτλος είναι ικανός να το δικαιολογήσει. Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε σε μία τυχαία βιβλιοθήκη σε κάποια πόλη του κόσμου και επιθυμούμε να διαβάσουμε κάποιο μυθιστόρημα παιδικής λογοτεχνίας. Κάπου, σε κάποιο ράφι, ψηλό ή χαμηλό και ίσως σκονισμένο από τα χρόνια, θα συναντήσουμε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία της παγκόσμιας παιδικής λογοτεχνίας, με το εξώφυλλό του να γράφει: «Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων».
Σε αυτό το κλασικό έργο της παιδικής και φανταστικής λογοτεχνίας εντοπίζονται έντονα τα στοιχεία αλληγορίας, με τα οποία ο συγγραφέας Λιούις Κάρολ στηλιτεύει τις αντιλήψεις της εποχής του, ειδικότερα αυτές που στρέφονται γύρω από τον τομέα της επιστήμης. Πως, όμως, ο τίτλος από ένα απλό μυθιστόρημα χρησιμοποιείται για την περιγραφή μίας σπάνιας νευρολογικής ασθένειας;
Η απάντηση στο προκείμενο ερώτημα φαίνεται να είναι ότι τόσο το βιβλίο, όσο και η εν λόγω νευρολογική πάθηση παρουσιάζουν ένα κοινό στοιχείο, που είναι αυτό της ψευδαίσθησης. Στο γνωστό παραμύθι του Κάρολ, όταν η Αλίκη έτρωγε το μανιτάρι, άλλαζε το μέγεθός της. Μάλλον στην εν λόγω πάθηση η αιτία δεν είναι τα μανιτάρια, αλλά μια ανισορροπία στην εγκεφαλική ηλεκτρική δραστηριότητα, που εντοπίζεται κυρίως γύρω από τη περιοχή του οπτικού φλοιού του εγκεφάλου. Το όνομα του νευρολογικού Συνδρόμου «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» έχει επικρατήσει, παρότι η διαταραχή είναι γνωστή και ως δυσμετροψία, μία ακόμη ονομασία που αποδίδεται στην λανθασμένη κρίση του περιβάλλοντος χώρου.
Τα συμπτώματα για τα οποία έχουν παραπονεθεί κατά καιρούς οι ασθενείς με το Σύνδρομο αυτό είναι κυρίως οι ημικρανίες, η οπτική παραμόρφωση, οι ψευδαισθήσεις και φυσικά η χωροχρονική παραμόρφωση, μιας και διαστρεβλώνεται η οπτική τους αντίληψη, με αποτέλεσμα τα πράγματα γύρω τους να φαίνονται μικρότερα ή μεγαλύτερα και πιο κοντά ή πιο μακριά από ότι είναι στην πραγματικότητα. Μία ιστορία που διηγήθηκε μια ασθενής στο ιατρικό της επιτελείο μπορεί να σας δώσει αρκετά στοιχεία για να αντιληφθείτε τη συγκεκριμένη πάθηση.
Στην ιστορία της αυτή, λοιπόν, η ασθενής ανέφερε πως το υπνοδωμάτιό της πήρε ξαφνικά διαστάσεις κουκλόσπιτου, κάτι που πραγματικά μπορεί να αποβεί μοιραίο για ανθρώπους που είναι κλειστοφοβικοί. Το παράδοξο σε αυτό το Σύνδρομο είναι ότι παρότι ο ασθενής βιώνει μία πραγματικότητα που είναι βγαλμένη από τα παραμύθια, ο ίδιος έχει πλήρη επίγνωση ότι δεν ονειρεύεται. Σίγουρα στους περισσότερους από εμάς αρέσουν τα παραμύθια με μαγικά ραβδιά, κακές μητριές και έντονο το εξωπραγματικό στοιχείο, ωστόσο, όταν όλα αυτά φύγουν από την σφαίρα της φαντασίας μας και γίνονται οπτική πραγματικότητα, το αποτέλεσμα μοιάζει περισσότερο με εφιάλτη παρά με παραμύθι.
Ένα, επίσης, μυστήριο που κρύβεται πίσω από το παραμύθι θέτει το εξής ερώτημα: Ο Λιούις Κάρολ ήταν απλά ένας μυθιστοριογράφος με έντονο το εξωπραγματικό στοιχείο και το στοιχείο της αλληγορίας ή ήταν ένας από τους πρώτους ασθενείς του Συνδρόμου; Μάλλον τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας δεν είναι ικανά, για να δώσουν μία απάντηση στο ερώτημα αυτό, αλλά μπορεί σίγουρα να αποτελέσει ένα ακόμη στοιχείο προβληματισμού γι΄ αυτό το άρθρο.
Δεδομένου ότι η ιατρική κοινότητα βρίσκεται σε ένα αδιάκοπο κυνήγι εύρεσης της αιτιοπαθολογίας της συγκεκριμένης νευρολογικής πάθησης, διενεργούνται πολυεπίπεδες έρευνες, με την πιο πρόσφατη να καταφέρνει να αποδώσει την αιτία για λιγότερο από το 50% των ασθενών. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η αιτία του Συνδρόμου για ορισμένους ασθενείς είναι βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις (33%), τραυματισμοί στο κεφάλι (6%) και ημικρανίες (6%), ενώ για το υπόλοιπο 55% των ασθενών δεν βρέθηκε κάποια αιτία ικανή να ερμηνεύσει το Σύνδρομο.
Οι έρευνες στο κομμάτι της νευρολογίας και της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου υπερτερούν σίγουρα σε αριθμό έναντι των υπολοίπων στον χώρο της ιατρικής και αυτό είναι μία ευρεία αποδεκτή αλήθεια. Ίσως, κάποια πρόσφατα δεδομένα μίας αντίστοιχης έρευνας, που παρουσιάζουν κληρονομική συσχέτιση μεταξύ του παιδιού και τον γονέων, καταφέρουν να κατατάξουν την συγκεκριμένη νευρολογική πάθηση στο ευρύ φάσμα των κληρονομούμενων διαταραχών. Έτσι, αυτό θα είναι ένας αναβατήρας για την ανακάλυψη του γονιδιακού υποβάθρου της παθολογικής αυτής διαταραχής και κατ’ επέκταση της εύρεσης κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Alice in Wonderland Syndrome, Cleveland Clinic. Διαθέσιμο εδώ
- The mystery of Alice in Wonderland syndrome, BBC. Διαθέσιμο εδώ
- 7 Interesting Facts About Alice in Wonderland Syndrome, Evereyday Health. Διαθέσιμο εδώ
