Της Ευδοκίας Πολύζου,
«Τα πιο σπουδαία πραγματα στη ζωή είναι πιο δύσκολο να ειπωθούν, γιατί οι λέξεις μειώνουν τη σημασία τους». To Stand by me ή αλλιώς Τέλος της ανθρωπότητας, είναι μία νουβέλα του Stephen King, η οποία, ενώ στην αρχή αποτελούσε μία από τις ιστορίες της συλλογής «διαφορετικές εποχές», κυκλοφόρησε αργότερα και ως ξεχωριστό βιβλίο και μετέπειτα έγινε ταινία.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που αναφέρεται στην αθωότητα και την παιδική φιλία. Είναι ένα βιβλίο που μιλάει για το πώς κάποια γεγονότα μπορούν να σε σημαδέψουν βαθιά και για πάντα. Την ιστορία αφηγείται ο Γκόρντον Λασάνς ως ενήλικας πλέον, αναφερόμενος σε μία από τις περιπέτειες που έζησε ως παιδί και η οποία αποτελεί ένα από τα γεγονότα που «έμειναν» ανεξίτηλα στην ψυχή και το μυαλό του.
Ο Γκόρντον ήταν ένα ανέμελο παιδί γεμάτο φαντασία. Στο σπίτι του, όμως, τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε ιδανικά. Ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του μεγάλου του αδερφού, η οικογένειά του ήταν συντετριμμένη και ανήμπορη να ξεπεράσει την απώλεια του ενός παιδιού. Έτσι, ο Γκόρντον λίγο παραμελημένος και βιώνοντας και ο ίδιος τον χαμό του αδερφού του, περνούσε πολύ χρόνο με τους φίλους του, τον Τέντυ, τον Βέρν και τον Κρίς, οι οποίοι αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα.
Μία μέρα, οι ανέμελες σκανταλιές τους διακόπηκαν, όταν έμαθαν πως κάποια μεγαλύτερα παιδιά, ενώ οδηγούσαν ένα κλεμμένο αυτοκίνητο, εντόπισαν το πτώμα ενός παιδιού, του Ray Brower, τον οποίο χτύπησε ένα τρένο. Ωστόσο, από φόβο μήπως ανακαλυφθεί η κλοπή του αυτοκινήτου από την αστυνομία, αποφασίζουν να μην αναφέρουν το συμβάν. Παρόλα αυτά, η είδηση φτάνει στα αυτιά του Γκόρντον και των φίλων του, οι οποίοι, παρακινημένοι από το νεαρό της ηλικίας τους, αποφασίζουν να ανακαλύψουν το πτώμα, να κερδίσουν λίγη φήμη και να αναγνωριστούν ως «ήρωες» της μικρής τους πόλης. Ξεκινούν, λοιπόν, την περιπέτειά τους έτοιμοι να διανύσουν μία μακρινή απόσταση μέσα από δάση και ράγες τρένων, προκειμένου να πετύχουν την αποστολή τους.
Στη διάρκεια αυτής της εκδρομής γίνονται πολλά. Καθώς ξεκινούν, αναγκάζονται να περάσουν από μία χωματερή, εκεί, όμως, μπλέκουν σε καυγά με δύο νταήδες, οι οποίοι είναι βίαιοι και επιθετικοί. Παρόλο που γλυτώνουν το ξύλο, τα παιδιά και ειδικά ο Τέντυ δεν γλυτώνει τα βαριά λόγια που ακούει για τον πατέρα του, τα οποία τον λυγίζουν. Αργότερα, αναγκάζονται να πάρουν ριψοκίνδυνες αποφάσεις, όπως όταν αποφάσισαν να περάσουν από μία ετοιμόρροπη γέφυρα τρένου, ακούγοντας το τελευταίο να πλησιάζει και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους.
Σε ένα διάλειμμα που έκαναν εκείνη τη μέρα τα παιδιά σε ένα ξέφωτο, ο Γκόρντυ τους αφηγείται μερικές από τις ιστορίες του, τις οποίες δεν εκτιμούν τόσο όλοι οι φίλοι του. Την ίδια μέρα, ο Κρις συνομιλεί με τον Γκόρντυ και προσπαθεί να του εξηγήσει πόσο ωραία γράφει και πως έχει ένα λαμπρό μέλλον μπροστά του, στο οποίο τα όνειρά του μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Μπορεί, δηλαδή, να γίνει συγγραφέας όπως ήθελε από πάντα, αρκεί να ξεφύγει από όσα τον κρατούν πίσω. Σε όσα τον κρατούν πίσω, ο Κρις δεν διστάζει να συμπεριλάβει τον εαυτό του, αλλά και την υπόλοιπη παρέα. Ακόμα, εκμυστηρεύεται στον Γκόρντυ πόσο φοβάται και μισεί που στιγματίζεται ως εγκληματίας εξαιτίας της οικογένειάς του, αλλά και πόσο θα ήθελε να φύγει μακριά από το Κασλ Ροκς.
Την επόμενη μέρα συνεχίζουν το ταξίδι τους, στο οποίο συναντούν διάφορες δυσκολίες. Καθώς προχωρούν, βρίσκουν μια μικρή λίμνη και αποφασίζουν να κάνουν μία βουτιά, σύντομα, όμως, συνειδητοποιούν ότι η λίμνη είναι γεμάτη βδέλλες. Έτσι, μέσα σε ένα κύμα πανικού και τρόμου βγαίνουν τρομαγμένοι από το νερό. Παρά τον φόβο που ένιωσαν, συνεχίζουν απτόητοι, αποφασισμένοι να βρουν το νεκρό αγόρι.
Λίγο αργότερα ξεσπάει μία τεράστια καταιγίδα, ωστόσο τα αγόρια βρίσκονταν προς το τέλος της αποστολής τους, όταν ο Βέρν φώναξε θριαμβευτικά πως τον εντόπισε. Η εικόνα του νεκρού αγοριού ήταν σίγουρα θλιβερή και αποκρουστική και, όπως μαθαίνουμε από τα λόγια του ενήλικου Γκόρντυ, η εικόνα του έμεινε ανεξίτηλη στο νου του, παρά το πέρας των χρόνων.
Δεν τελείωσε, όμως, έτσι η ιστορία, καθώς λίγα λεπτά αφού βρήκαν τον Ray εμφανίστηκε η συμμορία των νταήδων που είχε βρει εξαρχής το αγόρι. Ξεκινάει έτσι ένας μεγάλος τσακωμός γεμάτος απειλές, ώσπου ο Κρις αποκαλύπτει ότι είχε μαζί του ένα από τα όπλα του πατέρα του. Οι νταήδες φοβισμένοι στη θέα του όπλου αποφασίζουν να αποχωρήσουν, υποσχόμενοι, όμως, να υπάρξουν αντίποινα. Τα αγόρια θλιμμένα από το θέαμα, φοβισμένα για την αντεπίθεση των αντιπάλων τους και μη ξέροντας τι ακριβώς πρέπει να κάνουν με το σώμα του άμοιρου αγοριού, παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής.
Πίσω στην πόλη τους, πράγματι, δέχονται αντεπίθεση από τη συμμορία, ενώ κάποιο μέλος αυτής ενημερώνει στην αστυνομία ανώνυμα για το δυστύχημα του αγοριού. Τα πράγματα φαίνεται να γυρνούν στην κανονικότητα, η οποία, όμως, έχει πλέον χαθεί. Οι τέσσερις φίλοι αρχίζουν σιγά σιγά να απομακρύνονται καθώς περνάει ο καιρός, εκτός από τον Κρις και τον Γκόρντυ, η φιλία των οποίων διατηρείται. Μάλιστα, ο Κρις καταφέρνει να μπει στη νομική σχολή, με την ελπίδα να αφήσει πίσω του την πόλη αυτή. Δυστυχώς, η μοίρα έχει διαφορετικά σχέδια για τον Κρις και για δύο ακόμα μέλη αυτής της παιδικής παρέας.
Ο Γκόρντυ, που μας διηγείται την ιστορία, κατορθώνει πράγματι να γίνει συγγραφέας και μάλιστα επιτυχημένος, έχοντας δημιουργήσει μία όμορφη φαινομενικά ζωή, ακριβώς όπως την φανταζόταν κάποτε με τον φίλο του. Ωστόσο, ακόμα και αν φαίνεται πως ξέφυγε από την προδιαγεγραμμένη ζωή στο Μαίην, το μυαλό του ακόμη γυρνάει πίσω σε εκείνες τις στιγμές που έζησε, όχι μόνο αναζητώντας το πτώμα του αγοριού, αλλά και σε άλλες αναμνήσεις. Μιλάει για το πώς τον στιγμάτισε ως άνθρωπο εκείνο το συμβάν, για κάποια γεγονότα που τον στοιχειώνουν, γεγονός που θα γίνεται για πάντα, ακριβώς γιατί όσα συνέβησαν ήταν εξαιρετικά σημαντικά και του άλλαξαν παντοτινά τη ζωή, ακόμα και αν υπάρχουν καθαρά μόνο μέσα του, ακόμα και αν δεν μπορεί να τα εκφράσει.
Μία από αυτές τις στιγμές που δεν μπορεί, αλλά και δεν θέλει να μοιραστεί, καθώς, όπως αναφέρει σε διάφορα σημεία του βιβλίου, «τα πιο σπουδαία πράγματα στη ζωή είναι και πιο δύσκολα να ειπωθούν, γιατί οι λέξεις μειώνουν τη σημασία τους. Δύσκολο πράμα να κάνεις τους άλλους να ενδιαφερθούν για αυτά που σου ομορφαίνουν τη ζωή», είναι όταν, ενώ οι υπόλοιποι κοιμόντουσαν και είχε αρχίσει να ξημερώνει, είδε μία όμορφη ελαφίνα να τον κοιτάει. Εκείνη τη στιγμή ο ήρωας ένιωσε μία ανεπαίσθητη ηρεμία που δεν είχε ξανανιώσει. Από τότε, σε κάθε δύσκολη στιγμή φέρνει αυτή τη γαλήνια εικόνα στο νου, για την οποία δεν είχε μιλήσει σε κανέναν.
Το βιβλίο αυτό, μέσα από τον απλή και γνωστή γλώσσα για όσους έχουν ξαναδιαβάσει κάποιο έργο του King, μιλάει για την ομορφιά της αθωότητας και της παιδικής φιλίας. Μέσα από μία παιδική περιπέτεια μιλάει για το πώς στη ζωή οι άνθρωποι πράγματι δεν μένουν στάσιμοι και οι σχέσεις αλλάζουν. Μιλάει για τις φιλίες που χάνονται όσο περνούν τα χρόνια, αλλά ακόμη και αν χαθούν υπήρξαν. Υπήρξαν και σου έδωσαν κάτι όμορφο και αληθινό. Προβάλλει ακόμα τις δυσκολίες που βιώνουν κάποια παιδιά μέσα στην ίδια τους την οικογένεια, καθώς και για τον θάνατο. Ξεκινάει μία συζήτηση για το αναπόφευκτο αυτό ζήτημα, που δεν μπορούμε να αποφύγουμε και συχνά ούτε και να εξηγήσουμε, αλλά που πάντα θα υπάρχει στην ανθρώπινη φύση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ / KING STEPHEN, Πολιτεία, διαθέσιμο εδώ
- “Stand by me”. Η ταινία που σημάδεψε τους πιτσιρικάδες των ’80ς και έβαλε στα δωμάτια των κοριτσιών αφίσες του Ρίβερ Φοίνιξ, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
