Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Πολιτική και πολιτικοί, δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, με τη μια να επηρεάζει την άλλη. Στη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία έχουμε συναντήσει πολιτικές που έχουν χαρακτηρίσει την πορεία διαφόρων πολιτικών, αλλά και πολιτικούς που διαμόρφωσαν την πολιτική της χώρας. Σε αυτή τη δεύτερη κατηγορία ανήκει το δίχως άλλο και ο Ανδρέας Παπανδρέου, ένας πολιτικός που έφερε την αλλαγή και δεν περίμενε να τον βρει.
Τη σε βάθος σκιαγράφηση αυτής της προσωπικότητας και της εποχής που την περιέκλειε μπορούν να διαβάσουν οι αναγνώστες στο αποκαλυπτικό βιβλίο του Θανάση Λάλα Ανδρέας Παπανδρέου: «Δεν μετανιώνω για ό,τι κι αν έζησα γι’ αυτό αποφασίζω να σ’ τα διηγηθώ». που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός. Ο πολύπειρος συνεντευξιαστής, που έχει στο ενεργητικό του πάνω από 3.500 συνεντεύξεις σπουδαίων ανθρώπων, είναι απόφοιτος του Οικονομικού Τμήματος της Νομικής του Α.Π.Θ. και από μικρός είχε έντονη κλίση προς τη γραφή, ξεκινώντας, μάλιστα, με την ενασχόλησή του στην ποίηση. Μέσα από τη μακρά του πορεία στον χώρο της δημοσιογραφίας έχει εργαστεί στα μεγαλύτερα περιοδικά και εφημερίδες της χώρας, αλλά έχει δημιουργήσει κι ο ίδιος το δικό του έντυπο, το Περιοδικό. Ο κατά κόσμον Θανάσης Κυριακόπουλος, όμως, ασχολείται τα τελευταία χρόνια και με τις εικαστικές τέχνες και, ειδικότερα, με τη ζωγραφική και τη γλυπτική.
Οι Ψίθυροι από το Δωμάτιο της Εξουσίας, όπως είναι ο υπότιτλος του βιβλίου, είναι αποτέλεσμα 1500 ερωτήσεων προς τον Ανδρέα Παπανδρέου που έγιναν από τις διαδοχικές συναντήσεις τους –τις Τρίτες μετά το δελτίο ειδήσεων, οι οποίες κράτησαν συνολικά 50 ώρες. Μέσα από αυτές προέκυψε μια πραγματική κατάθεση ψυχής από τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ενώ συνοδεύεται και από 35 σπάνιες εικόνες από το φωτογραφικό αρχείο του ιδρύματος «Ανδρέας Γ. Παπανδρέου», ενώ τις λεζάντες του επιμελείται ο Νίκος Παπανδρέου.
Η εκ των έσω εξομολογητική διάθεση που κατάφερε να αποσπάσει ο Λάλας από τον Ανδρέα επεκτείνεται σε πολλούς τομείς, από τη νεότητά του έως το διάστημα που έγινε η συνέντευξη. Αρχίζοντας, λοιπόν, από τα παιδικά του χρόνια, βλέπουμε τη σχέση που είχε ως παιδί με τον πατέρα του, Γεώργιο Παπανδρέου, τον λεγόμενο «γέρο της Δημοκρατίας», τις συζητήσεις που είχαν αλλά και τις διαφωνίες τους. Η περίοδος της δικτατορίας του Μεταξά δεν τον βρήκε άπραγο, καθώς αντιδρούσε έντονα στο καθεστώς, οργανώνοντας μια ομάδα δράσης στο Πανεπιστήμιο, μεταξύ 1937-1939, και, μάλιστα, συνελήφθη και βασανίστηκε σκληρά.
Έπειτα, θυμάται την εποχή που χρειάστηκε να φύγει για την Αμερική τυχαία, όπως έλεγε, αφού αρχικός του προορισμός ήταν η Γαλλία, όπως τυχαία μπήκε και στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, μια στιγμή που του χάρισε πολλές ευκαιρίες, με κυριότερη τη θέση του διδάσκοντα πρώτα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και, αργότερα, στο Μπέρκλεϊ. Στις Η.Π.Α., όμως, γνώρισε και τη δεύτερη σύζυγό του, τη Μαργαρίτα, με την οποία ερωτεύτηκαν βαθιά, ενώ διηγείται στον συγγραφέα και τον τρόπο της συνάντησής τους.
Η παραμονή του πέρα από τον Ατλαντικό διήρκησε σχεδόν 20 χρόνια και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1959, ως απεσταλμένος του Ιδρύματος Φουλμπράιτ με σκοπό την έρευνα της ελληνικής οικονομίας, ενώ, αργότερα, ο Κωνσταντίνος Καραμανλή του πρότεινε να δημιουργήσουν το ΚΕΠΕ. Η οριστική του επιστροφή, ωστόσο, θα γίνει το επόμενο έτος, καθώς θα του γεννηθεί έντονα η ανάγκη για να ασχοληθεί με την πολιτική και να αλλάξει προς το καλύτερο τις ζωές των συμπατριωτών του ή, όπως αναφέρει ο ίδιος, ήταν ένα «χρέος προς τον πατέρα μου και προς τον τόπο μου».
Έτσι, λοιπόν, ξεκινάει η περιπέτεια της διακυβέρνησης, που και σε αυτή την περίπτωση οι συζητήσεις τους είναι αποκαλυπτικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τοποθέτησή του για δύο καυτά ζητήματα της περιόδου του ´60, ο Ανένδοτος Αγώνας και η υπόθεση Ασπίδα. Επιπλέον, δεν διστάζει να σχολιάσει και τη δίκη του περίοδο διακυβέρνησης ως Πρωθυπουργός αναφέροντας τόσο τις τις επιτυχίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και τα λάθη του. Άλλωστε το «Δωμάτιο της Εξουσίας» μπορεί να προσφέρει πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες. Επίσης, η συζήτηση περνάει και στη σχέση του με τους συναδέλφους του, αλλά και τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Πέραν, όμως, από τις πολιτικές τους κουβέντες συναντάμε και απλές καθημερινές στιγμές της ζωής του Ανδρέα, όπως οι καθημερινές πρωινές του συνήθεις, όπου παίρνει το πρωινό του πάντα με κοστούμι και γραβάτα ή οι σχέσεις του με την τρίτη του σύζυγο, Δήμητρα Λιάνη. Παράλληλα, οι φιλοσοφικές τους αναλύσεις γύρω θέματα όπως η ζωή, το θάνατος ή το «τι χάνουμε κερδίζοντας και τι κερδίζουμε χάνοντας».
Η ρέουσα αφήγηση του Ανδρέα και οι εύστοχες και βαθιές ερωτήσεις του Λάλα οδηγούν τους αναγνώστες να διαβάσουν τις πάνω από τις 300 σελίδες του εν μια νυκτί. Τέλος, ο συγγραφέας παραχώρησε στο κοινό ένα σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο με αφηγήσεις του ίδιου του Ανδρέα σκανάροντας το QR code, προσδίδοντας μια ολιστική εμπειρία.
